Bosna Hersek Yüksek Temsilcisi Christian Schmidt, Bosna Hersek’teki iki entiteden Bosna Hersek Federasyonu (FBİH) hükümetinin kurulması için sahip olduğu “Bonn yetkilerini” kullandığını duyurdu.
Schmidt, başkent Saraybosna’daki Yüksek Temsilcilik Ofisi (OHR) önünde gazetecilere yaptığı açıklamada, FBİH hükümetinin kurulması için yaptığı çağrının üzerinden yaklaşık üç hafta geçtiğine işaret ederek, “Geçtiğimiz bu sürede birçok şey yaşandı. Bu süreç içerisinde hükümet kadrosuna yönelik bir önerinin kopyası tarafıma iletildi ancak bu öneri FBİH Başkan yardımcılarının ikisinden de destek görmedi.” dedi.
Geçen süre içerisinde, kendisine başka bir önerinin iletilmediğinin altını çizen Schmidt, “Birçok tartışma oldu, ancak gerçek bir ilerleme kaydedilmedi. Şunu söylemeliyim ki gördüğümüz şey bir siyasi çıkmaz. Seçmenlerin ekim seçimlerinde ortaya koyduğu irade göz ardı edilmemelidir.” diye konuştu.
Christian Schmidt, “Kim muhalefette kim hükümette olursa olsun, devletten yana hareket eden demokrasinin özü tam olarak da budur. Bu sebeple, FBİH Hükümeti’nin atanmasına ilişkin engeli kaldıran bir karar aldım. Bu adımları attım çünkü anayasa bize bu konuda bir çözüm sunmuyor. Gelecekte benzer çıkmazların yaşanmaması için tüm tarafları müzakereye ve kalıcı bir çözüm bulmaya davet ediyorum.” ifadelerini kullandı.
Ülkeyle ilgili kararlar alırken, Bosna Hersek ve vatandaşlarının çıkarını gözettiğini kaydeden Schmidt, hiçbir ırk ya da siyasi partinin lehinde veya aleyhinde hareket etmediğini savundu.
Hükümetin yarın kurulması bekleniyor
Schmidt’in açıklamasının ardından OHR resmi internet sitesinde yayımlanan karara göre, entite hükümetinin kurulmasına engel olan FBİH Başkan yardımcılarının imzasına gerek kalmazken, “Teklif edilen hükümete onay veren bir başkan yardımcısının imzası anayasaya uygundur.” ifadelerine yer verildi.
Kararda ayrıca, Bosna Hersek Temsilciler Meclisi’nin en geç 28 Nisan’a kadar olağanüstü toplanacağı ve oturumda sadece hükümetin kurulmasının görüşüleceği vurgulandı.
Schmidt’in aldığı kararın OHR sayfasında yayınladığı dakikadan itibaren yürürlükte olduğu aktarılırken, yayımlanan karar doğrultusunda, FBİH hükümetinin yarın kurulması bekleniyor.
Hükümetin kurulmasını veto eden FBİH Başkan Yardımcısı Refik Lendo ise açıklanan karara ilişkin, “Schmidt’in benim imzamı atlayan tek seferlik kararı saygısızlıktır. İnsanların bunu kabul edeceğini düşünmüyorum. Neler olacağını göreceğiz.” dedi.
Yüksek Temsilci’den “federasyon hükümetinin kurulması” çağrısı
Schmidt, 7 Nisan’da, ülkede 2 Ekim 2022’de yapılan genel seçimlerin üzerinden geçen süreye rağmen FBİH hükümetinin kurulamaması konusunda açıklamalarda bulunmuştu.
FBİH hükümetinin kurulması için verilen sürenin sona erdiğine işaret eden Schmidt, “Sayısız görüşmelerden sonra tüm siyasilere işlerini yapmalarını hatırlatmak isterim. Burada, siyasi partilerin, vatandaşlar için verdiği mücadele değil iktidarda olmak için verdiği mücadeleyi görüyoruz. Siyasi partiler arasındaki bu mücadelenin çözülmesi gerekmektedir.” ifadelerini kullanmıştı.
Schmidt, seçmenin iradesinin “siyasi gerçeklik” haline gelmesi gerektiğini kaydederek, aksi durumda demokrasiden söz edilmeyeceğini vurgulamıştı.
İktidar ve muhalefetteki tüm siyasilere “yapıcı şekilde çalışma” çağrısında bulunan Schmidt, anlaşma sağlanmazsa harekete geçeceğini, bu çağrısının son olduğunu ve bir başka çağrıda bulunmayacağını vurgulamıştı.
Bosna Hersek’teki genel seçim
Bosna Hersek’te genel seçim 2 Ekim 2022’de yapılmış, Devlet Başkanlığı Konseyinin Boşnak üyesi Denis Becirovic, Hırvat üyesi Zeljko Komsic ve Sırp üyesi de Zeljka Cvijanovic olmuştu.
Devlet Başkanlığı Konseyi, 22 Aralık 2022’deki oturumunda, Hırvat Demokratik Birliğinden (HDZ) Borjana Kristo’yu devlet seviyesinde hükümeti kurmakla görevlendirmişti.
Ülkedeki iki entiteden Sırp Cumhuriyeti (RS) Başkanlığına Milorad Dodik seçilmiş, RS hükümeti ise 21 Aralık’ta kurulmuştu. 28 Şubat’ta da FBİH Başkanlığına Lidija Bradara getirilmişti.
Bradara, 30 Mart’ta yaptığı açıklamada, federasyon hükümeti kurma görevini Sosyal Demokrat Parti (SDP) Genel Başkanı Nermin Niksic’e verdiğini duyurmuştu.
FBİH hükümeti, siyasi partilerin kabinede kimin yer alacağı tartışmaları sebebiyle kurulamıyor.
Bosna Hersek’te OHR ve Yüksek Temsilci
Bosna Hersek’te 1992-1995’te yaşanan savaşı sonlandıran Dayton Barış Antlaşması’nın getirdiği karmaşık siyasi yapının yanı sıra ülkede yine Dayton ile oluşturulan OHR ihtiyaç durumunda yasa çıkarabilecek yetkiye sahip.
OHR, uluslararası toplum adına Bosna Hersek’te barış anlaşmasının uygulanmasını denetliyor. Yüksek Temsilcilik, ülkede faaliyet gösteren uluslararası kurumların etkinliklerini de koordine ediyor.
Birleşmiş Milletlere (BM) her yıl Bosna Hersek’teki gelişmeler ve sorunlarla ilgili rapor sunan YüksekTemsilci, “Bonn yetkileri” olarak bilinen geniş yetkilere sahip. Yüksek Temsilci, Devlet Başkanlığı Konseyinin üyeleri dahil olmak üzere ülkede barışın uygulanmasına engel olan kişileri görevden alabiliyor, ihtiyaç durumunda yasa çıkarabiliyor.
AA
