Kuzey Makedonyalı şahinci Trayçe Kitanovski, “en iyi dostu” olarak nitelendirdiği şahiniyle hem arkadaşlık kuruyor hem de ava çıkıyor.
33 yaşındaki şahinci Kitanovski, “Harris” türü şahinle kurduğu arkadaşlığı ve birlikte avlanmalarını AA muhabirine anlattı.
“Hari” adını koyduğu şahiniyle arasında farklı bir bağ bulunduğunu belirten Kitanovski, “Ruh halim ne olursa olsun Hari bana çok yardım ediyor. Hüzünlüysem çoğu kez doğaya çıkıyoruz. Herkesten, tüm dünyadan kaçıyoruz. O, beni tamamlıyor. Onun uçuşunu, avlayışını, düşünmesini, aramızdaki bağlılığı gördüğümde kendim uçmuş gibi oluyorum.” dedi.
Latince ismi “Parabuteo Unicinctus” olan bu yırtıcı kuşta en çok zorlandığı şeyin, başlarda şahinin güvenini kazanmak olduğunu söyleyen Kitanovski, şahinin insanı av ortağı olarak görmesi yönündeki güven kazanma sürecinin zaman, sabır ve emek gerektirdiğini vurguladı.
Kitanovski, “Yabani bir kuşun ilk belirtileri kanatlarını açması, hırlaması, gözlerinin içine bakması, sana saldırması amacıyla ona bakman için sana meydan okuması. İlk derslerde hatta ilk günlerde kuşun gözlerinin içine bakılmamalı.” diye konuştu.
Hari’nin ilk bakışta evcilleşmemiş bir kuş olarak göründüğünü ancak bu kuşun artık kendisinin en iyi dostu olduğunu belirten Kitanovski, şöyle devam etti:
“O şekilde sosyalleştirmeyi başardım ki, arabalardan, korna sesinden veya gürültülerden korkmuyor. Şunu hepimiz biliyoruz ki, bir kuş yabaniyse başka bir hayvanı gördüğü anda ona ya saldırır ya da kaçar. Ancak Hari bunu yapmıyor. Hari, tam anlamıyla insan gibi.”
Hari ile ava çıktıklarını anlatan Kitanovski, her günün farklı olduğunu belirtti.
Bir şahincinin gününün, şahini değerlendirmekle başladığını ve bu sayede şahincinin yeteneğinin ortaya çıktığını anlatan Kitanovski, şahincinin kuşa baktığında onun aç ya da tok olduğunu, av veya sadece uçmak için hazır olup olmadığını anlaması gerektiğini ifade etti.
Kitanovski, “(Şahinin) Günde en azından 1-2 saat uçması gerekiyor. Şahincinin ise kuşla günde 4-5 saat geçirmesi gerekiyor. Uçması gerekmiyor sadece beraber olmaları gerekiyor. Şahinci ve kuş arasındaki bağ, sevgi ve güven bu sayede kuruluyor.” değerlendirmesini yaptı.
Şahincilik bir yaşam biçimi
Şahinciliğin geçmişte meslek olarak görüldüğünü, bugün ise hobi olarak kaldığını söyleyen Kitanovski şahinciliğin kendisi için bir yaşam biçimi olduğunu vurguladı.
Geçmişte Osmanlı ordusunda şahincilerin bulunduğunu ifade eden Kitanovski, o dönem şahincilerin kuşlarının, düşmanın yaklaşıp yaklaşmadığına dair sahibine haber verdiklerini aktardı.
Kitanovski, “Örneğin, yaklaşan ordudan herhangi bir gıda, miğfer veya başka bir şey alarak Osmanlılara getiriyor ve bu şekilde onlar o bölgede bir hareketliliğin olduğunu anlıyor.” ifadesini kullandı.
Kitanovski, bugün bazı havalimanlarının şahinci istihdam ettiğini belirterek, bu kişilerin şahinlerle çalışıp diğer küçük kuşların uçak motorlarında yuva yapmalarını engellediklerini, bu sayede ölümcül kazaların önüne geçildiğini kaydetti.
