Kuzey Makedonya’daki İsa Bey Medresesi’nde kullanılan ders kitapları Arnavutça’dan Türkçeye tercüme ediliyor.
TİMEBALKAN
Türkiye Kültür ve Turizm Bakanlığı, Yurtdışı Türkler ve Akraba Topluluklar Başkanlığı’nın destekleriyle, İslam Dini Birliği ve Mustafa Paşa Vakfı iş birliğinde “İsa Bey Medresesi Meslek Dersi Kitaplarının Arnavutça’dan Türkçeye Tercüme Edilmesi” projesi hayata geçiriliyor.
Projeyle ilgili TİMEBALKAN’a özel açıklamalarda bulunan İştip Müftüsü Nasir Recepi, Kuzey Makedonya’da şu an İsa Bey Medresesi çatısı altında faal olan Üsküp merkez, Üsküp Kız Şubesi, İştip Erkek Şubesi, Kalkandelen Kız Şubesi ve Gostivar Kız Şubesi olmak üzere 5 medrese olduğunu söyledi.
Bu medreselerde küçümsenmeyecek kadar ana dili Türkçe olan veya Türkçe kitaplardan eğitim almak isteyen öğrencilerin altını çizen Recepi, “Aynı zamanda, yasal olarak medreselerde okuyan öğrencilerin Arnavutça, Makedonca ve Türkçe olmak üzere üç dilde eğitim alma hakkına sahip. Fakat özellikle Türkçe konusunda gerek Türkçeyi bilen hocaların yetersizliği gerek kitapların eksikliği sebebiyle bir takım sorunlar yaşanmakta.” ifadelerini kullandı.
– Recepi: Türkçe kitaplar bir ihtiyaçtı
Ana dili Türkçe olan veya Türkçe kitaplardan eğitim almak isteyen öğrencilerin olması sebebiyle Arnavutça hazırlanmış medrese kitapların Türkçeye tercüme edilmesi ihtiyacının olduğunun bilinen bir gerçek olduğunu vurgulayan Recepi, “Bundan dolayı birkaç sefer kitapların tercümesi için medresedeki yetkililer girişimde bulundular, hatta bu konuyla ilgili bir takım görüşmeler yapıldığını ve birkaç kez projeler hazırlandığını biliyorum. Fakat bu konuda, bazen tercüman eksikliği, bazen maddi desteğin olmaması sebebiyle, somut adımlar atılamadı.” diye konuştu.
Bu süre zarfında Türkçe eğitim almak isteyen öğrencilere Türkiye’de basılmış olan birtakım kitaplar veya hocaların farklı kaynaklardan derlemiş oldukları kitapların verildiğini anımsatan Recepi, “Fakat bu kitapların müfredatları, içeriği vb. Arnavutça kitaplarıyla tamamen aynı olmadığı için eksiklik hissediliyordu ve bu ihtiyaç hep vardı.” dedi.
Medreselerde okutulan kitapların birkaç sene önce yeni müfredata uygun olarak medreselerdeki hocalar tarafından hazırlandığını belirten Recepi, bu kitaplar hazırlandıktan sonra hem Türkçe hem de Makedonca tercüme edilmesi gerektiğini bildiğimiz için hemen bu konuda çalışmalar başladığını söyledi.
– “Proje kapsamında 5 kitap tercüme edildi ve basıldı”
Kitapların çoğunun Makedoncaya tercüme edip basıldığını fakat Türkçe konusunda somut adım atılamadığını kaydeden Recepi, “Bu konuda en büyük engel kitapları Arnavutçadan Türkçe tercüme edecek mütercimlerin bulunmamasıydı. 2022 yılında merkezi Üsküp’te olan Mustafa Paşa Vakfı koordinasyonuyla, Türkiye Cumhuriyeti Kültür ve Turizim Bakanlığı Yurtdışı Türkler ve Akraba Topluluklar Başkanlığı’nın desteğiyle, telif hakkı elinde olan İslam Dini Birliği’nin izniyle, medresedeki kitapların, ilk etapta, bir kısmını Türkçeye tercümesi projesi gerçekleşmeye başladı. Ve bu projenin kapsamında beş kitap (Fıkıh, 1,2 ve 3 ve Arapça 1 ve 2) tercüme edildi ve kitap olarak basıldı.” değerlendirmesinde bulundu.
Türcümenin sadece teknik bir konu olmadığı için kitapların mütercimlerinin her iki dili iyi bilmesi gerektiğini ifade eden Recepi, “Mütercimler konulara vakıf, koordineli ve özverili çalıştıkları için, ayrıca kitapların ruhuna özen gösterdikleri çok başarılı bir iş gerçekleştirdiler.” dedi.
Kaliteli eğitimin olmazsa olmaz şartlarından birinin kitap ve kaynakça olduğu için medreselerde okutulan kitapların Türkçeye bir an önce tercüme edilmesi gerektiğini belirten Recepi, “Bundan dolayı umarım bu projenin devamı gelecek ve medreselerde okuyan öğrencilere bir an önce türkçe kitaplardan eğitim almaları imkanı sağlanacaktır.” ifadelerini kullandı.
– Şaban: Yaklaşık 1 yıl içinde 3 kitap tercüme ettim
Proje kapsamında kitapları tercüme eden Uludağ Üniversitesi Temel İslam Bilimleri anabilim dalı doktora öğrencisi Furkan Şaban da haber sitemize konuyla ilgili açıklamalarda bulundu.
Lisans ve yüksek lisansını Bursa Uludağ Üniversitesi’nde İlahiyat Fakültesi’nde bitiren Furkan Şaban, yaklaşık bir yıl içinde 3 kitap tercüme etme imkanı olduğunu ve bunların Üsküp İmam Hatip Lisesi’nde 1. 2. ve 3. sınıflarda okutulan fıkıh kitapları olduğunu söyledi.
Tercüme ettiği kitapların müellifinin Jusuf Zimeri olduğunu anımsatan Şaban, “Tercüme ettiğim kitaplar şunlardır: Jusuf Zimeri, İbadetler Fıkhı I, çev. Furkan Şaban, Kuzey Makedonya İslam Dinî Birliği (KMİDB), Üsküp, 2023. (Birinci sınıf ders kitabı, 203 sayfa), Jusuf Zimeri, İbadetler Fıkhı II, çev. Furkan Şaban, KMİDB, Üsküp, 2022. (İkinci sınıf ders kitabı, 159 sayfa), Jusuf Zimeri, Fıkıh III (İslâm Hukukunda Akid Teorisi ve Miras Hukuku), çev. Furkan Şaban, KMİDB, Üsküp, 2022. (Üçüncü sınıf ders kitabı, 198 sayfa).” diye konuştu.
– “(Projenin) Türkçe eğitim görmek isteyen öğrencilere katkı sağlayacağını düşünüyorum”
İlkokul, fakülte ve yüksek lisansını Türkçe; imam hatip lisesini ise Arnavutça tamamladığı için Arnavutçadan Türkçeye çeviri yapmak konusunda kendine güvendiğini belirten Şaban, “İtiraf etmeliyim ki ilk başta bazı cümleler nasıl daha iyi tercüme edilebilir diye tereddüt ettiğim oldu. Tercümeyle uğraşan herkesin bu durumla karşılaşmasını doğal karşılıyorum. Değerli hocalarım ve arkadaşlarımla danışarak bu tereddütlerimi giderdim ve kendime güvenim arttıkça daha hızlı ve istikrarlı bir şekilde tercüme etmeye devam ettim.” ifadelerini kullandı.
Kitapların, İsa Bey İmam Hatip Lisesi’nin İştip şubesindeki öğrencilerin ana dillerinde eğitim görmelerine katkı sağlayacağını düşündüğünün altını çizen Şaban, “Ayrıca Üsküp ve diğer şehirlerde ana dilleri Türkçe olup Arnavutça eğitim gören İsa Bey İHL öğrencilerine de kolaylıklar sağlayacağı kanaatindeyim. Motivasyon kaynağım da bu idi. Umarım ilim talebeleri kitaplardan istifade ederler.” değerlendirmesinde bulundu.
Şaban, bu tür projelerin devam etmesini ümit ettiğini belirtti.
