Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı Başkanlığı (TİKA) tarafından Bosna Hersek’te 2014 yılında tarım alanında nitelikli iş gücünü arttırma, ülke genelinde tarım projelerinin geliştirilmesi ve işsizliğin azaltılması kapsamında hayata geçirilen Ahududu Ekimi ve Kırsal Kesimde İstihdam Sağlama Projesi ilk hasadını verdi.
TİKA, Bosna Hersek’te gerçekleştirdiği projelerle faaliyetlerine devam ediyor. Bu kapsamda Bosna Hersek genelinde önemli projeleri imza atan TİKA tarafından 2014 yılında hayata geçirilen tarım alanında nitelikli iş gücünü arttırma, ülke genelinde tarım projelerinin geliştirilmesi ve işsizliğin azaltılması kapsamında hayata geçirilen Ahududu Ekimi ve Kırsal Kesimde İstihdam Sağlama Projesi ilk hasadını verdi. Söz konusu proje kar amacı gütmeyen, Bosna Hersek’te toplumun tüm kesimlere hitap eden ve ülke genelinde faaliyette bulunan Zlatni Zambak Derneği işbirliğinde gerçekleştirildi.
Proje kapsamında 2014 yılı Mayıs ayında büyük sel felaketlerinin yaşandığı Zavidoviçi ve Zepçe bölgelerinde aynı yıl sonbahar döneminde 21 aileye ahududu fidanı, sulama sistemi ve koruyucu tel gibi malzemelerden oluşan ekipman temin edildi. Ahududu yetiştiriciliği son dönemde Bosna Hersek’te yaygınlaşmaya başladı. Söz konusu orman meyvesinin üretiminin artışı özellikle Zenica-Doboj Kantonu’nda hızla devam ediyor. Üretilen ürünlerin %90’ı ise AB, Kuzey Amerika piyasasına sürülüyor.
Bu kapsamda söz konusu projenin aile bütçelerine önemli katkı sağlayabileceği düşünülerek TİKA tarafından bu tarımsal istihdam projesine destek verildi. Proje, Bosna Hersek’te kırsal alanlarda yaşayanların hayat standartlarını ve şartlarını daha ileri seviyelere taşımayı ve bireylere ve dolaylı olarak ailelerine ulaşmayı hedefliyor. 2016 yılında ise ahududu arazilerinde ilk hasatlar toplandı. Projenin takibini yapmak üzere bölgeyi ziyaret eden ekip Zavidoviçi şehrinin Rujnica (Ruynitsa) köyünde sağlanılan hasattan duydukları memnuniyeti dile getirdi.
Projeyi takip eden ve üreticilere danışmanlık hizmeti veren ziraat mühendisi Maidin Sinanoviç 2014 yılında başlatılan projenin gidişatından memnuniyetini dile getirerek insanların tavsiyelerine uyduklarını söyledi. Sinanoviç proje kapsamında finansal olarak zor durumda bulunan insanlar seçildiğine dikkat çekerek, “Bu durum düşük gelirli ailelerin bütçelerine önemli katkı sağlayacak. Ayrıca sertifikası olan, virüssüz Amerikan Vilamet türü ahududu fidelerinin kullanıldığından dolayı tarımcıların birçok ilaçlama maliyetinden kurtulmuş oldular. Kaliteli fidelerle proje başlanmış olmasının sonuçlarını bugün görebilmekteyiz” dedi.
İşsiz olan Uzeir Tursiç iki sene önce başlatılan proje kapsamında bir dönümlük ahududu fidesi ve gereken ekipmanlara sahip olduğunu belirterek, yardım eden ve bu projesinin gerçekleştirilmesini sağlayan TİKA’ya teşekkürlerini dile getirdi. Uzeir, “Bu ilk hasadımız ve şimdiye kadar 500 kilo topladık” diyerek gelecekte ahududu yetiştiriciliğinden geçinmeleri için gayret etmeye devam edeceklerini ifade etti.
1951 doğumlu ve emekli olan Sead Tursiç, projenin şimdiki aşamasından duyduğu memnuniyetini dile getirerek gelecekteki hasatlarla ilgili iyimser olduğunu ifade etti.
2016 yılında Ahududu Ekimi ve Kırsal Kesimlerde İstihdam Sağlama Projesine devam edildi. Proje kapsamında, TİKA tarafından sağlanan 40 bin ahududu fidanı ve meyve yetiştiriciliği için gerekli ekipman 34 aileye teslim edildi. Bu şekilde son iki yıl içerisinde TİKA tarafından Bosna Hersek’teki düzenli geliri olmayan 55 aileye ahududu yetiştiriciliği desteği verilip ekonomik açıdan güçlendirilmeleri sağlandı.
Bosna Hersek’te üretilen ve verimi yüksek olan ahududu fidanları 7 yıl süre ile bir dönümde yıllık ortalama 2 ton ürün verecek. Proje kapsamında orman meyveleri ile ilgili üretim firmaları ile yapılan anlaşmalar doğrultusunda 20 aile ürünlerini satış garantisi ile üretecek.
Türkiye Cumhuriyeti’nin dostluk eli olan TİKA, kardeş ülke Bosna Hersek’te yoksulluğun ve işsizliğin azaltılmasını stratejik hedef olarak belirledi. TİKA, 1995 yılından beri Bosna Hersek’teki Saraybosna Program Koordinasyon ofisi aracıyla zor bir dönemden geçmekte olan Kardeş Bosna Halkının yanında olmak, yaralarını sarmak, ihtiyaçlarını gidermek, ayrıca verimli topraklara sahip Bosna halkının tarım alanındaki istihdamını artırarak işsizliği azaltmak amacıyla projeler gerçekleştirmeye devam edecek.
Kaynak: TİKA
