Bosna Hersek’te eski Yüksek Temsilci Valentin Inzko’nun görevden ayrılmadan hemen önce yasalaştırdığı soykırımı inkar yasasına ilişkin siyasi mücadele, gerginlik ve tartışmalar devam ediyor.
“Inzko kanunu” olarak anılan yasa, Srebrenitsa soykırımı dahil uluslararası mahkemeler tarafından soykırım olduğuna hükmedilen tüm soykırımların inkarı ve savaş suçlularını yüceltmeyi suç sayıyor. Yasal düzenleme, Bosna Hersek Parlametosu’nda Sırp siyasetçilerin engellemeleri nedeniyle uzun yıllar geçirilemediği için eski Bosna Hersek Yüksek Temsilcisi Valentin Inzko tarafından “Bonn yetkileri” çerçevesinde dayatma yoluyla yasalaştırılmıştı.
Temmuz ayında geçirilen “Inzko kanunu”, Srebrenitsa soykırımını “Sırplar aleyhinde uluslararası bir komplo” olarak gören Bosnalı Sırp siyasetçilerin uluslararası toplumun ülkedeki rolünü sorgulamasına neden olmuştu. Bosnalı Sırp lider Milorad Dodik liderliğinde Sırp siyasetçiler, yasayı protesto amacıyla devlet kurumlarının çalışmasını engellemeye başlamış ve Bosna Hersek’te bu zamana kadar yüksek temsilcilerin dayatmasıyla kabul edilen tüm düzenlemelerin iptali için harekete geçmişti.
HDZ’den sürpriz adım
Bosna Hersek’te Sırpların yoğun olarak yaşadığı Sırp Cumhuriyeti entitesinin en büyük partisi konumundaki Bağımsız Sosyal Demokratlar İttifakı (SNSD), dün Hırvat Demokratik Birliği (HDZ) mensubu siyasetçilerin de desteğiyle Bosna Hersek Halklar Meclisi’nde “Inzko kanunu” olarak anılan soykırımı inkar yasası aleyhinde bir girişimde bulundu.
Daha önce Srebrenitsa soykırımını anma etkinliklerine konuşmacı olarak da katılan HDZ lideri Dragan Covic’in de sürpriz bir şekilde desteklediği girişim, Boşnak temsilcilerin tamamı ile Hırvat temsilci Zlatko Miletic’in aleyhte oylarıyla reddedildi.
Sırp entitesinde Boşnak siyasetçilerden girişim
Sırp entitesindeki Halklar Konseyi’ndeki yedi Boşnak delege de, Bosna Hersek Anayasa Mahkemesi’ne başvurarak Sırp Cumhuriyeti entitesinde “Inzko kanunu”nun uygulanması aleyhindeki kanuni düzenlemenin iptal edilmesini talep etti.
Bosnalı Sırp siyasetçiler, Inzko’nun soykırımı inkar yasasının uygulamaya girmesinin ardından entite meclisinde bu yasanın Sırp entitesinde uygulanmaması yönünde bir düzenlemeyi kabul etmişti.
Entite meclisinin ulusal düzeydeki bir yasayı iptal edemeyeceğini ve düzenlemenin anayasaya aykırı olduğunu savunan Mihnet Okic, Alija Tabakovic, Dzemaludin Sabanovic, Faruk Djozic, Muris Cirkic, Samir Bacevac ve Ahmet Cirkic, Anayasa Mahkemesi’nden ilgili düzenlemenin gözden geçirilmesini talep etti.
Bosna Hersek’te Dayton Barış Anlaşması’nın imzalanmasından bu yana görülen en derin siyasi kriz, “Inzko kanunu” olarak adlandırılan soykırımı inkar yasasına Sırp siyasetçilerin şiddetli tepkileri ile başlamıştı. Sırp siyasetçilerin parlamento boykotu ile devlet bütçesi dahil tüm kararları bloke etmeleri ve Sırp lider Dodik’in son dönemde geri adım attığı “ordudan çekilme” açıklamaları, uluslararası toplum temsilcilerinin tüm kararlarını iptal ederek “Dayton’ın özüne geri dönme” siyaseti çerçevesinde yapıldı.
Eski Yüksek Temsilci Inzko’nun bu kararı almasında, Bosnalı Sırp siyasetçilerin Srebrenitsa soykırımını provokatif bir şekilde inkar eden beyanları ve soykırım suçlularının isimlerini sokak ve öğrenci yurtları gibi yapılara vermekte ısrarcı davranmaları etkili olmuştu.
Kaynak: Balkan News
