Türkiye Başbakanı Ahmet Davutoğlu, 7 Mayıs 1993’te Sırplar tarafından yıkılan ancak Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı Başkanlığı’nın (TİKA) destekleriyle restore edilen Banya Luka kentindeki Ferhadiye Camisi’nin açılış törenine katıldı.
Törende yaptığı konuşmada Davutoğlu, “Bugün burada, tarihi bir günde sizlerle birlikte olmanın gururunu yaşamam dolayısıyla Rabbime hamdediyorum.” diyerek başladı. 4 yıl önce de bir Ramazan ayında Saraybosna’ya geldiğini ve Boşnaklarla buluştuğunu anımsatan Davutoğlu, Boşnaklara, “İnsanlığın ürettiği bütün şehirler yıkılsa, sadece Saraybosna ayakta kalsa, insanlık yeniden inşa edilir.” dediğini hatırlattı. O zaman bu sözünün Boşnakça’ya çevrilmeden Boşnakların ayakta alkışladığını ifade eden Davutoğlu, sözlerini şöyle sürdürdü:
“Tercüman o zaman bana sordu, ‘Boşnaklar ne zaman Türkçe öğrendi’ dedi. Ben de onlara şunu söyledim, ‘Ben dilden, kulağa konuşur olsaydım, tercümeye de, tercümana da ihtiyaç vardı. Yürekten yüreğe konuşanlar için tercümeye ya da tercümana ihtiyaç olmaz. Ben buraya yürekten yüreğe konuşmaya geldim. Sadece kendi yüreğimle değil, 78 milyon Türk kardeşinizin yüreğiyle konuşmaya geldim. Biliniz ki şu anda, 78 milyon kardeşinizin yüreği buradadır, gönlü buradadır, duası buradadır ve selamı sizinledir. Biliniz ki burada, bir tek kardeşimizin burnu kanasa, bizim yüreğimizden kanlar fışkırır, biliniz ki burada, bir tek caminin taşında bir eksiklik olsa, bizim gönül dünyamızın omurgasında bir eksiklik olur.”
“En büyük onurlardan biridir”
Ferhadiye Camisi, 23 sene önce barbarca dinamitlenip, yıkıldığında kendisinin Malezya’da, Boşnak öğrencileriyle bu haberi aldığında gönülden yıkıldığını aktaran Davutoğlu, büyük lider, bilge insan, bilge lider olarak nitelendirdiği Aliya İzzetbegoviç’in yanına geldiğinde beraber ağladıklarını, hüznü yaşadıklarını anlattı.
Başbakan Davutoğlu, “Şimdi 23 sene sonra Ferhadiye Cami’nin açılışında bulunmak, benim hayatta tattığım en büyük onurlardan biridir ve emin olunuz şu anda Aliya İzzetbegoviç’in ruhu da, maneviyatı da bu güzel olaydan haberdardır.” diye konuştu.
Banya Luka’ya 2011 yılında geldiğinde Ferhadiye Camisi’nin inşaatının durmak üzere olduğunu gördüğünü ve Dışişleri Bakanı olarak caminin en kısa zamanda bitirilmesi için talimat verdiğini dile getiren Davutoğlu, “Elhamdülillah bugün bu açılışı gerçekleştiriyoruz. Emeği geçen herkese teşekkür ediyorum.” dedi.
“Bütün dünyaya bir barış mesajıdır”
Bosna Hersek’i parçalamak, bölmek, ayırmak isteyenlerin aslında insanların yüreklerini ayırmak istediklerine dikkati çeken Başbakan Davutoğlu, Banya Luka’nın Saray Bosna’dan, Saray Bosna’nın da Mostar’dan asla ayrılamayacağını vurguladı.
Srebrenitza şehitlerini anma törenlerinde acıyı yüreklerinde hissettiklerini ve şehitleri tekrar rahmetle andıklarını dile getiren Davutoğlu, şunları kaydetti:
“Bugün Ferhadiye’nin tekrar açılması aslında bütün Bosna Herseklilere, Müslümanlara, Ortadokslara, Katoliklere ve bütün dünyaya bir barış mesajıdır. Bu barış mesajının doğru okunması lazım. Dünyada çok az şehirde Saraybosna’da olduğu gibi cami, kilise, havra yan yanadır. Belki bir İstanbul’da bir de Saraybosna’da. Bosna Hersek’in bu karakteri korunursa insanlık Bosna’da temsil edilir. Bu özellik yıkıldığı zaman Bosna da ruhunu kaybeder. Allah bu özelliğin Bosna şehirlerinde ebediyete kadar yaşamasını nasip etsin. Bosna Hersekli Müslümanlara, Katoliklere, Ortadokslara bir arada, barış içinde yaşamayı nasip eylesin. Bosna Hersek’in birliğini beraberliğini daim eylesin. Bosna Hersek’te yaşanan acıların bir daha yaşanmamasını niyaz ediyorum. Allah bize ecdattan intikal eden bütün bu eserlere sahip çıkacak gücü ve kudreti nasip eylesin. Ve Allah bize Aliya İzzetbegoviç’in emanetini korumayı nasip eylesin.”
“Yıkılan her camiyi yeniden inşa edeceğiz”
Davutoğlu, konuşmasının sonunda Aliya İzzetbegoviç’e seslenmek istediğini belirterek, “Ey bilge insan, ey büyük lider, mekanın cennet olsun, ruhun şad olsun. Uğrunda insanlık dersi vererek yürüttüğün mücadelenin bugünkü sahipleri bizleriz. Bil ki bu emanetine sonuna kadar sahip çıkacağız. Yıkılan her camiyi yeniden inşa edeceğiz. Yıkılan her yüreği yeniden kazanacağız ve Bosna Hersek senin istediğin gibi kıyamete kadar bir ve bütün kalacak. Allah Bosna’yı aziz eylesin ve Türkiye’yi her zaman Bosna’nın yanında kılsın.” ifadelerini kullandı.
‘Boşnakların topraklara dönüşünün sembolü’
Bosna Hersek Devlet Başkanlığı Konseyi Başkanı Bakir İzzetbegoviç de Ferhadiye Camisi’nin yenilenmesinin umudun ve yaşamın zaferi ve bu topraklarda bir arada yaşamın garantisi olduğunu belirterek, “Ferhadiye’nin yenilenmesi, Boşnakların bu topraklara dönüşünün de sembolüdür.” dedi.
Türk halkına ve Hükümetine destekleri için teşekkür eden İzzetbegoviç, “Bu ülkede ezanlar ve kilise çanları hiçbir zaman birbirine engel olmadı, birbirini tamamladı. Bu nedenle Sırp vatandaşların, yenilenen Ferhadiye’yi kendi dinlerine adanmış insanlarla yeniden buluşma olarak algılayacağını umut ediyorum. Bugünün, yeni bir başlangıç olacağına inanıyorum.” şeklinde konuştu.
“Aslında burada insanlık vicdanının yeniden inşa edilmesini kutluyoruz”
Davutoğlu, Ferhadiye Camisi’nde kılınan namazın ardından yabancı gazetecilerin sorularını yanıtladı.
Bugünün Bosna ve Balkanlar için çok önemli bir gün olduğunu belirten Davutoğlu, “Aslında burada bir caminin açılışını değil, insanlık vicdanının yeniden inşa edilmesini de kutluyoruz. 23 sene önce burada Ferhadiye Cami bombalanıp, tamamıyla tahrip edilip sonra şehir çöplüğü haline getirildiğinde insanlık katledilmişti. Bugün yeniden inşa ile insanlık vicdanını inşa etmiş olduk.” diye konuştu.
Özellikle Banya Luka, Bosna Hersek ve Balkanlar’ın çok kültürlü, çok dinli bir bölge olduğuna dikkati çeken Davutoğlu, asırlarca kiliselerin, camilerin bu topraklarda yan yana yaşadığını vurguladı. Davutoğlu, Balkan ve özellikle Bosna Hersek halkının bu geleneği sürdürmesinin, barışın en temel esası olduğunun altını çizdi.
“Bu caminin yeniden inşasıyla bugün burada, Banya Luka’da kara bir tarihin son sayfasını da kapatmış oluyoruz. 23 sene önce burada yaşanan acıların bir daha yaşanmamasını diliyorum.” diyen Davutoğlu, hiçbir caminin, kilisenin yıkılmaması temennisinde bulundu.
Öte yandan sağ elinde bant bulunan Davutoğlu’nun, dünkü Konya ziyaretinde vatandaşlarla tokalaşırken elini zorladığı ve bu nedenle eline bant yapıştırıldığı belirtildi.
Kaynak: AA
