Batı Balkan ülkelerinde 2020 yılına tüm dünyayı etkileyen Kovid-19 salgınının yanı sıra salgın gölgesinde yapılan seçimler ve hükümet karşıtı gösteriler damga vurdu.
Yıl içerisinde Hırvatistan’da hem cumhurbaşkanlığı seçimi hem genel seçim, Kuzey Makedonya‘da erken genel seçim, Karadağ‘da genel seçim, Sırbistan‘da yerel ve genel seçimler, Bosna Hersek‘te ise yerel seçim yapıldı. Yeni tip koronavirüs (Kovid-19) tedbirlerine rağmen farklı sebeplerden Karadağ, Slovenya, Sırbistan ve Arnavutluk’ta olaylı hükümet karşıtı gösteriler de düzenlendi.
Yeni yılın girmesiyle Hırvatistan, 6 ay süren Avrupa Birliği (AB) Konseyi Dönem Başkanlığını devralırken, Hırvatistan’ın ilk kez üstlendiği dönem başkanlığı, mart ayında salgının etkili olmasıyla planladığı gibi gitmedi.
Hırvatistan’da cumhurbaşkanlığı seçiminin ikinci turu 5 Ocak’ta yapılırken, seçimi eski başbakanlardan sosyal demokrat aday Zoran Milanovic kazandı.
Savaş mağduru Boşnak anneler, 1995 yılındaki Srebrenitsa Soykırımı sırasında Birleşmiş Milletler (BM) bünyesinde bölgede görev yapan Hollandalı askerlerin “kısmen” suçlu bulunduğuna dair temyiz kararını, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesine (AİHM) taşıdı.
Slovenya Başbakanı Marjan Sarec, ocak sonunda görevinden istifa ederken, mart ayında Janez Jansa’nın liderliğinde yeni hükümet kuruldu.
Slovenya’nın başkenti Ljubljana’da inşa edilen ve şehrin ilk camisi olma özelliği taşıyan Ljubljana Camisi ve İslam Kültür Merkezi’nde ilk cuma namazı 7 Şubat’ta kılındı.
Karadağ’daki protesto ayinleri aylarca devam etti
Karadağ’da bir önceki hükümetin getirdiği Dini Özgürlükler Yasası, özellikle ülkedeki Sırp toplumunun tepkisini çekerken, Sırp Ortodoks Kilisesi (SPC) öncülüğünde düzenlenen protesto ayinleri aylarca sürdü.
NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, mart başında Hırvatistan’ı ziyaret etti.
AB Konseyi Dönem Başkanı Hırvatistan’da AB üyesi ülkelerin savunma ve dışişleri bakanları toplantısı yapıldı. 6 Mart’ta yapılan Dış İlişkiler Konseyi Olağanüstü Toplantısında, Türkiye-Yunanistan sınırında göçmen hareketliliği ile AB’nin Türkiye ve Rusya ilişkileri ele alındı.
Kosova Meclisi’nde güvenoyu alamayan Albin Kurti hükümeti, göreve geldikten 2 ay sonra düşerken, Avdullah Hoti’nin liderliğinde kurulan yeni hükümet haziranda göreve başladı.
Kuzey Makedonya NATO üyesi oldu
İsim sorununun çözülmesinden sonra Yunanistan’ın vetosunu kaldırmasıyla tüm resmi süreçleri tamamlayan Kuzey Makedonya 27 Mart’ta NATO’nun 30. üyesi oldu.
Hırvatistan’da 7 Mayıs’ta yapılması planlanan AB-Batı Balkan Zirvesi salgın nedeniyle önce ertelendi, daha sonra 6 Mayıs’ta video konferansla yapıldı.
Kuzey Makedonya İslam Birliği (Diyanet İşleri) Başkanı Süleyman Recepi, başkanlık üyelerinin çoğunluğunun oylarıyla 27 Mayıs’ta görevden alındı. Şakir Fetahu, kasım ayında yeni İslam Birliği başkanı seçildi.
Sırbistan’da 21 Haziran’da yerel ve genel seçim yapıldı. Genel seçim sonuçlarına göre, Sırp İlerleme Partisi (SNS) öncülüğündeki ittifak tek başına iktidar oldu. Sırbistan’da yeni hükümet seçimden 4 ay sonra, 28 Ekim’de kuruldu.
Hırvatistan’da da 5 Temmuz’da genel seçim yapıldı. Seçimi iktidardaki merkez sağ parti Hırvat Demokrat Birliği (HDZ) kazandı.
Sırbistan’da salgın tedbirleri protesto edildi
Sırbistan temmuz ayında olaylı gösterilere sahne oldu. Hükümetin katı salgın tedbirlerini açıklamasının akabinde başkent Belgrad’da başlayan gösteriler, sonrasında diğer büyük şehirlere de sıçradı. Tedbirlere tepki amacıyla başlayan gösteriler, olaylı hükümet karşıtı protestolara dönüştü.
Srebrenitsa Soykırımı’nın 9 kurbanı daha 11 Temmuz’da Potoçari Anıt Mezarlığı’nda defnedildi.
Kuzey Makedonya’da 15 Temmuz’da erken genel seçim yapıldı. Seçimi Makedonya Sosyal Demokratlar Birliği (SDSM) öncülüğündeki ittifak kazandı. Yeni hükümet, 31 Ağustos’ta güvenoyu aldı.
Hırvatistan’da 5 Temmuz’da yapılan genel seçimin ardından yeni hükümet 24 Temmuz’da kuruldu. HDZ Genel Başkanı Andrej Plenkovic, yeniden başbakan oldu.
Karadağ’da 30 Ağustos’ta genel seçim yapıldı. En çok oyu iktidardaki Sosyalistlerin Demokratik Partisi (DPS) alsa da hükümeti birleşen muhalefet partileri kurdu. Yeni hükümet, 4 Aralık’ta güvenoyu aldı.
Kosova ile Sırbistan arasında tarihi anlaşma
ABD Başkanı Donald Trump’ın ara buluculuğu ile Kosova ve Sırbistan arasında ekonomik iş birliği anlaşması imzalandı. Beyaz Saray’da 4 Eylül’de düzenlenen törene Sırbistan Cumhurbaşkanı Aleksandar Vucic ile Kosova Başbakanı Hoti de katıldı.
Arnavutluk Bakanlar Kurulu, ülkede faaliyet gösteren Fetullahçı Terör Örgütü (FETÖ) iltisaklı üç okulun kapatılmasını kararlaştırdı.
Kosova Cumhurbaşkanı Haşim Thaçi, Lahey’deki Kosova Özel Savcılığının hazırladığı savaş suçları iddianamesinin mahkeme tarafından kabul edilmesi üzerine 5 Kasım’da görevinden istifa etti.
Slovenya’nın başkenti Ljubljana’da salgın tedbirleri protesto edildi. Kasım ayı başında sosyal medya üzerinden organize olan ve izin almadan gösteri yapmak isteyen yüzlerce kişi, meclis binasına yürümek istedi. Gruba müdahale etmek isteyen polis ile göstericiler arasında arbede yaşandı.
Kosova’daki savaşta (1998-1999) işlendiği öne sürülen savaş suçları sebebiyle yargılanan eski Kosova Cumhurbaşkanı Thaçi, Hollanda’nın Lahey kentindeki özel mahkemede 9 Kasım’da ilk kez hakim karşısına çıktı.
Mostar’da 12 yıl sonra ilk yerel seçim
Bosna Hersek’te 15 Kasım’da yerel seçim yapıldı. 12 yıldır uzlaşmazlık nedeniyle yerel seçimin yapılamadığı Mostar şehrinde de 20 Aralık’ta sandık başına gidildi. Yapılan itirazlar ve bazı bölgelerdeki usulsüzlükler nedeniyle resmi sonuçlar hala açıklanamadı.
Sırp Ortodoks Kilisesinin (SPC) lideri İrinej, 20 Kasım’da Kovid-19 nedeniyle öldü. Kilise yeni liderini şubat ayında seçecek.
Arnavutluk’ta bir gencin polisin dur ihtarına uymadığı için vurularak öldürülmesinin ardından protestolar düzenlendi. İçişleri Bakanı Sander Lleshaj istifa etse de yatışmayan göstericilerle polis arasında günlerce arbede yaşandı.
Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, aralık ortasında Bosna Hersek, Sırbistan ve Hırvatistan’ı ziyaret etti. Lavrov’un Bosna Hersek ziyareti sırasında yaptıkları uzun süre konuşuldu. Lavrov’un Sırp temsilcilerle görüşmesinde salonda Bosna Hersek bayrağı olmadığı gibi, Rus bakana hediye edilen bir ikonanın da Ukrayna’dan çalındığı iddia edildi. Rusya, ikonayı Bosna Hersek’in Moskova Büyükelçiliğine iade etti.
Arnavutluk’un Laç şehrinde Toplu Konut İdaresi Başkanlığı (TOKİ) tarafından inşa edilecek deprem konutlarının temeli 23 Aralık’ta atıldı. Törene Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan da canlı bağlandı.
Sırbistan, 24 Aralık’ta Kovid-19’a karşı aşılama çalışmalarına başladı. İlk aşıyı Başbakan Ana Brnabic oldu.
Hırvatistan’ın Petrinja şehrinde 29 Aralık’ta meydana gelen 6,3 büyüklüğündeki depremde 7 kişi hayatını kaybetti.
AA
