Antalya Diplomasi Forumu (ADF) kapsamında “Avrupa için stratejik özerklik nedir?” başlıklı panel düzenlendi.
Antalya NEST Kongre Merkezi’nde gerçekleştirilen ve Anadolu Ajansının (AA) “Global İletişim Ortağı” olduğu ADF kapsamında ve TRT World sunucularından David Foster’ın moderatörlüğünde düzenlenen panele, Avrupa Birliği (AB) Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Josep Borrell, Slovakya Dışişleri ve Avrupa İşleri Bakanı Ivan Korcok, Letonya Başbakan Yardımcısı ve Savunma Bakanı Artiz Pabriks ve eski İspanya Dışişleri Bakanı Arancha Gonzales konuşmacı olarak katıldı.
AB Yüksek Temsilcisi Borrell, burada yaptığı konuşmada, AB ve NATO’nun varlığının birbirini tamamladığını belirterek, bununla beraber AB’nin karşılaştığı zorluklarla kendi kendine mücadele edebilme kapasitesi olması gerektiğini söyledi.
“NATO’dan bağımsız olarak tek başımıza da hareket edebilmeliyiz.” diyen Borrell, AB’nin savunma konusunda hala ABD’ye çok bağımlı olduğuna dikkati çekti.
Borrell, Almanya’nın kendi savunma kapasitesini artırma kararının “güzel bir değişim ve Almanya’nın dış politikası için olumlu bir adım” olduğunu ifade etti.
“AB’nin savunma gücü, Rusya’nın 3 katı”
AB’nin askeri kapasitesinin büyüklüğüne dikkati çeken Borrell, savunmaya daha çok para harcamak yerine etkili adımlar atılması gerektiğini belirtti.
Borrell, AB ülkelerinin savunma gücünün Rusya’nın 3 katı, Çin’in ise 2 katı olduğunu vurgulayarak, bununla birlikte AB üyesi ülkeleri orduları arasında bir koordinasyon olması gerektiğini dile getirdi.
Avrupa için özerkliğin “bağımlılıklardan kurtulmak” anlamına geldiğini belirten Borrell, Rus doğal gazına olan bağımlılığı örnek verdi.
Borrell, AB’nin parasetamol ve araba çiplerinde dahi dışa bağımlı olduğuna işaret ederek, “Bizim kendi kapasitemizi yeniden inşa etmemiz ve bu bağımlılıklardan kurtulmamız lazım.” diye konuştu.
“Bir gecede AB’ye katılamaz”
Borrell, Ukrayna’nın AB’ye üyelik başvurusuna ilişkin, “Hiçbir ülke bir gecede AB’ye katılamaz. Uygulanması gereken prosedürler var. Bunların takip edilmesi gerekiyor. Biliyorsunuz, Ukrayna’nın başvuru süreci çoktan başladı. Ve bu süreç AB üyeliği için ilgili prosedüre uygun olarak en hızlı şekilde yürütülecek.” ifadesini kullandı.
“Türkiye-AB ilişkileri iyileşiyor”
Borrell, Türkiye-AB ilişkilerine yönelik bir soruya ise şu karşılığı verdi:
“Şu an için durum çok daha iyi. Ama son iki yıldır Türkiye ile olan ilişkilerimizde birtakım zorluklarla karşılaşmıştık. Zira bunlar herkes tarafından da gayet iyi biliniyor. Birtakım üye devletlerle zorluklar yaşadık. Bazı anlarda gerginlik yüksekti. Şimdi durum daha da iyileşiyor. Umarım daha da iyileşmeye devam eder.”
AB’nin Türkiye’ye bakış açısında bir değişiklik olmadığının altını çizen Borrell, bununla birlikte birlik içinde farklı ülkeler ve farklı yaklaşımlar olduğuna dikkati çekti.
“Türkiye, önemli bir ülke”
AB Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Josep Borrell, şunları kaydetti:
“Türkiye bu bölgede jeopolitik bir oyuncu. Oyun oynadığı (etkili olduğu) bölgenin sınırları da giderek artıyor. (Türkiye) Avrupa’da da Libya’da da Somali’de de bir oyuncu. Türkiye önemli bir ülke. Yani ortaklık geliştirmek istiyorsak Türkiye kesinlikle bu noktada bizim ortağımız, üyemiz olmak için bir aday ülke. Fakat birtakım sorunlarımız ve engellerimiz var. Birtakım sorunların çözülmesi gerekiyor. İşte bunlar çözülürse Türkiye çok önemli bir rol oynayabilir. Özellikle bu Ukrayna savaşında Türkiye çok daha nüfuzlu bir ülke olabilir.”
AB’nin Türkiye ile ilişkilerini ve bağlarını daha geliştirmesi gerektiğinin altını çizen Borrell, “İşte ben zaten bu vesileyle buradayım. AB, Türkiye’nin Rusya ve Ukrayna arasında bir köprü olabileceğini düşünüyor ki zaten bu rolünü oynadı, oynamaya da devam edebilir. Türkiye’nin stratejik önemi bu savaş öncesindeki dönemden çok daha önemli. Türkiye tekrar bu rolü üstlenmeli.” değerlendirmesinde bulundu.
“Türkiye çok büyük bir ülke ve önemli bir ortak”
Letonya Başbakan Yardımcısı ve Savunma Bakanı Pabriks ise Türkiye’nin büyük bir ülke ve önemli bir ortak olduğunu vurgulayarak, ülkesinin Türkiye’nin AB’ye tam üyeliğini her zaman desteklediğini söyledi.
Türkiye’nin AB üyeliği şartlarını karşıladığını düşündüğünü vurgulayan Pabriks, “Üyelik görüşmelerinin yeniden başlatılmasını istiyoruz.” dedi.
Slovakya Dışişleri ve Avrupa İşleri Bakanı Ivan Korcok ise Türkiye’nin stratejik önemine vurgu yaparak, “Türkiye bir NATO müttefiki ve aday ülke. Ama çok daha önemli bir rol de üstlenebilir.” ifadesini kullandı.
Korcok, AB-Türkiye ilişkisinde engellerin kaldırılması durumunda Türkiye’nin bölgede ve çok daha geniş coğrafyada daha da etkili olabileceğinin altını çizdi.
Eski İspanya Dışişleri Bakanı ise Gonzales, AB-Türkiye ilişkilerinin ileriye götürülebilmesi için her şeyden önce güvene ihtiyaç olduğunu vurguladı.
AA
