ABD’nin “Doğu Akdeniz Doğalgaz Boru Hattı Projesi” (EastMed) girişiminden desteğini çekmesi Yunan kamuoyunda hayal kırıklığına yol açtı.
Birçok yayın organında, ABD’nin Doğu Akdeniz Doğalgaz Boru Hattından desteğini çektiğine ilişkin haberler yer alırken, “Jeopolitik bir fiyasko”, “ABD, EastMed’i sabote ediyor” gibi başlıklar öne çıktı.
Yunan basınının hükümet kaynaklarına dayandırdığı haberlerde, ABD’nin, Doğu Akdeniz Doğalgaz Boru Hattına ilişkin çekincelerini gayriresmi bir yazı ile (non paper) Yunanistan, İsrail ve Güney Kıbrıs Rum Yönetimi’ne (GKRY) ilettiği bildirildi. ABD’nin dile getirdiği çekinceler arasında projenin ekonomik açıdan sürdürülebilir olmaması ve çevresel hassasiyetlere uzak olması gösterildi.
Konuya ilişkin haberlerde, Washington’ın Yunanistan’a gönderdiği yazıda, projenin Türkiye ile bölgede gerginliğe neden olduğuna da dikkat çekildiği ifade edildi. ABD’nin ilgisinin bölgedeki elektrik temelli projelere kaydığı belirtilerek, ABD’nin bölgedeki diğer ortak projeleri desteklemeye devam edeceği ileri sürüldü.
Kathimerini gazetesinin haberinde, projenin ekonomik açıdan sürdürülebilirliğine ilişkin şüphelerin daha önce de dile getirildiğine dikkat çekilerek, “EastMed boru hattının sürdürülebilirliğinden şüphe etmek diplomatik alanda Ankara’nın üzerinden bir baskı unsurunu azaltmaktır ve (Güney) Lefkoşa’yı enerji alanındaki taktiğini yeniden belirlemek zorunda bırakır.” yorumuna yer verildi.
Gazetede yer verilen enerji uzmanı Mihail Mirianthis’e ait yorumda ise “bu ani hareketin” Yunanistan ve ABD arasında 2021’de imzalanan Karşılıklı Savunma İş birliği Anlaşması’na ilişkin soru işaretleri doğurduğu ifade edilerek, sadece Yunanistan’ın değil, İsrail ve GKRY’nin de enerji ve diğer alanlardaki çıkarlarının etkilendiği kaydedildi.
Yunanistan Hükümet Sözcüsü projenin geleceğinde piyasanın belirleyici olacağını söylemişti
Gazetecilerin konuya ilişkin sorunlarını yanıtlayan Yunanistan Hükümet Sözcüsü Yannis İkonomu, Doğu Akdeniz Boru Hattı projesine ilişkin nihai kararda pazarın belirleyici olacağını söylemişti. Yunanistan’ın bu projede üretici olmadığını vurgulayan İkonomu, Yunanistan’ın Doğu Akdeniz boru hattından bağımsız bir şekilde de önemli bir enerji kavşağı olabileceğini savunmuştu.
EastMed Anlaşması Ankara’nın tepkisine neden olmuştu
Doğu Akdeniz’den çıkarılacak gazın Kıbrıs üzerinden Yunanistan’a, oradan da İtalya’ya ulaştırılmasını hedefleyen “EastMed” projesine ilişkin anlaşma, Atina’da Ocak 2020’de düzenlenen bir törenle Yunanistan, İsrail ve GKRY arasında imzalanmıştı.
Dönemin Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Hami Aksoy ise Ankara’nın projeye olan tepkisini “Doğu Akdeniz’de en uzun kıyı şeridine sahip olan Türkiye’yi ve Kıbrıs Adası’nın doğal kaynakları üzerinde eşit haklara sahip olan Kıbrıs Türklerini yok sayan hiçbir proje başarılı olamayacaktır.” sözleri ile ifade etmişti.
AA
