Kuzey Makedonyalı genç araştırmacı Sezgin Lutviyi’nin “1912-1990 Yılları Arasında Makedonya Türkleri: Eğitim, Kültür ve Toplum Hayatı” kitabı Divan Yayıncılık tarafından yayınlandı.
TİMEBALKAN
Divan Yayıncılık tarafından konuyla ilgili yapılan açıklamada şu ifadelere yer verildi:
“Türkler tarih boyunca fethettiği her coğrafyaya adalet, merhamet, dayanışma ve medeniyet değerlerini da beraberinde götürmüştür. Komşu olduğu milletlerle ortak insani değerler çerçevesinde bir toplumsal hayat inşa etmiştir. Bu bağlamda Balkanların Osmanlı hâkimiyeti altında olduğu döneme baktığımızda barış, refah, huzur ve hoşgörü ortamının hüküm sürdüğü, bu ortamdan sadece Müslümanların değil Müslüman olmayan toplumların da istifade ettiği açıkça görülmektedir. Osmanlı döneminde her halk kendi milli kimliği ve dini inancını özgürce ifade edebilmiş, yaşayabilmiş ve yaşatabilmiştir.
Buna karşın, Osmanlı’nın Balkanlardan çekilişinin ardından Türklere yapılan zulümleri, katliamları, baskıları, sürgünleri ve daha nice insan hak ihlallerini anlatmaya ne sayfalar, ne de kitaplar yetecektir. Bu acı hikâyeden Makedonya Türkleri de payına düşeni almıştır. Balkan savaşlarının ardından kurulan yeni düzen ve rejimlerde Türklere yönelik sistematik bir biçimde asimilasyon, inkar, baskı ve insan hak ihlalleri uygulanmıştır. Büyük mücadeleler sonucunda Türkler birçok alanda haklar elde etmiştir. Rejimlerin sistematik baskı politikalarına karşın Makedonya’da Türklerin sayısında ciddi bir düşüş olsa da, Türkler milli ve manevi değerlerini muhafaza etmeyi başarabilmiştir.
Ayrıca Yugoslavya’nın faşistlere yönelik yürüttüğü mücadelede Türkler ciddi katkılar sunmuştur. Bu minvalde, Türklerin Makedonya’nın asli ve kurucu unsuru olduğunun altını çizmemiz gerekir. Bu durum her ne kadar bazı rejimler tarafından unutturulmaya çalışılsa da, Türkler yaşamlarını idame ettirdiği birçok yönetim sisteminde her daim yapıcı rol üstlenmiş, toplumsal hayata ve kamu düzenine olumlu katkılar sunmuştur.
Türklerin son bir asırdır Makedonya’da geçirmiş olduğu süreçleri birinci elden kaynaklara başvurarak devlet kütüphaneleri, okul arşivleri, devlet istatistik kurumları, devlet arşivleri ile Makedonya Türklerinin hafızası niteliği taşıyan Birlik Gazetesi ile Sesler Dergisi arşivlerini detaylı bir biçimde araştırarak bu değerli çalışmayı meydana getiren Tarihçi-Yazar Sezgin Lutviyi’yi tebrik eder, çalışmalarında başarılar dileriz.
Ayrıca kitabın yayımlanmasındaki desteklerinden dolayı Yurtdışı Türkler ve Akraba Topluluklar Başkanlığı (YTB) ve Beşerî ve Sosyal Kalkınma Araştırmaları Destek Programı (BESKAP)’a şükranlarımızı sunarız.
Eserin, bir asırdır Makedonya’daki Türk kültür, eğitim ve toplum hayatına dikkat çekerek, gelecekte atılacak adımlara ışık tutmasını temenni ederiz.”
