Eski Yugoslavya’daki komünist rejim tarafından idam edilen dört Yücel Teşkilatı mensubu, ölümlerinin 70. yıl dönümünde Kosova’nın Prizren şehrinde Kosova Türk Yazarlar Derneği ve Makedonya’dan Köprü Derneği tarafından düzenlenen programla anıldı.
Eski Yugoslavya’daki komünist rejim tarafından idam edilen dört Yücel Teşkilatı mensubu, ölümlerinin 70. yıl dönümünde Kosova’nın Prizren şehrinde Kosova Türk Yazarlar Derneği ve Makedonya’dan Köprü Derneği tarafından Prizren Yunus Emre Enstitüsü’nde düzenlenen programla anıldı. Anma programında Yücelcilerin verdiği mücadele anlatıldı. Konuşmalar arasında Kosovalı ve Makedonyalı Türk şairler şiirlerini okudu. Anma programı okunan dua ve ilahilerle sona erdi.
Kosovalı Türk Yazarlar Derneği Başkanı Zeynel Beksaç, Bir Direniş Destanı adı altında idam edilişlerinin 70. yıl dönümünde Üsküp’ün ardından Prizren’de de anma programı düzenlemeyi uygun gördüklerini söyledi. Bunun bir sorumluluk olduğunu ifade eden Beksaç, programın düzenlenmesindeki katkılardan dolayı Köprü Derneği ve Prizren Yunus Emre Enstitüsü’ne teşekkürlerini sundu.
Anma programında bir konuşma gerçekleştiren Makedonya Türk Sivil Toplum Teşkilatları Birliği (MATÜSİTEB) Genel Başkanı ve Köprü Derneği Başkanı Hüsrev Emin, Prizren’deki anma programı gündeme geldiğinde Yücelcilerin sadece Makedonya Türkleri adına değil, merkezi Üsküp’te olan fakat hem Makedonya hem Kosova Türklerinin kaderini etkileyecek bir sürece de başlangıç olduğunu anladık” dedi. Bana göre Yücelcilerin başlatmış olduğu ve yaşamış oldukları acı olay, idam, sürgün ve işkence süreçleri etkilerini her ne kadar o döneme göre anlayamasak da az da olsa bugün bile Makedonya ve Kosova Türkleri yaşıyor. Balkan Türkleri eğer ki bugün Türklük davasını savunabilmek sözkonusu ise onların 4 idamle yüzlerce hapis ve sürgünle ödemiş oldukları bedel ve yapmış oldukları fedakarlık neticesindedir” şeklinde konuştu.
Anma programında konuşma yapan Kosova Türk Yazarlar Derneği Şeref Başkanı İskender Muzbeg, düzenlenen anma toplanıtısını, “Yüce Yücelciler’e göstermiş olduğumuz saygının küçük bir göstergesi” olarak değerlendirdi. Yücel Hareketi ile ilgili olduğu gibi her biri ile ilgili de ayrı ayrı ve kapsamlı çalışmaların yapılması gerektiğini söyleyen Muzbeg, “Bu aydınlarımızın, var olan Türk kimliğini yarınlara taşımak için bir araya geldiği, kurumsullaşmaya gittiği zaman ve zemin, bu entellektüellerin idealleri, amaçları ve faaliyetleri gün yüzüne çıkarılmalı, gelecek kuşaklara aktarılmalıdır” dedi.
Yücelcilerin yerinin Makedonya Türklüğü ve genellikle Balkan Türklüğü tarihinde büyük olduğunun altını çizen Kosovalı yazar İskender Muzbeg, “Bu hareket enine boyuna, derinlemesine araştırılmalıdır. Yücelciler konusu gençlerimizin mastır ve doktora çalışmalarına konu olmalıdır. Bilim adamlarımızın çalışmalarında sıkça yer almalı, halkımıza açıklanmalı, yazar ve şairlerimizi esinlendirmelidir” şeklinde konuştu.
Anma programında Makedonyalı Türk şair ve yazarlar Seyhan Yakupi, Leyla Şerif Emin, Mehmed Arif ile Kosovalı Türk şair ve yazarlar Enver Baki, Zeynel Beksaç, İskender Muzbeg, İbrahim Arslan, Taner Güçlütürk, Edin Kude, Esin Muzbeg ve tiyatro sanatçısı Yunus Şimşek yazı ve şiirlerini okudu.
Anma programı izlenen Yücelcilerin duruşma görüntüleri, dua ve müzik dinletisi ile sona erdi.
Yücelciler Hareketi
Makedonya’da yaşayan Müslüman Türkler, 1937’de milli ve manevi değerlerini, örf ve adetlerini korumak ve yaşatmak üzere toplanmaya başladı.
1945’te teşkilata “Yücel” ismi verilirken, başkanlık görevini Üsküp’teki Ataullah Efendi Medresesinde tahsil yapan, daha sonra Mısır’daki El Ezher Üniversitesine giderek fıkıh, kelam, tasavvuf ve Batı felsefesi alanlarında eğitim gören Şuayb Aziz Efendi üstlendi.
Eski Yugoslavya’daki bütün milliyetçi teşkilatların ortadan kaldırılma çabalarıyla 1947 ağustos ayında 16 kişi tutuklanarak yargılanmaya başlandı.
Mahkeme, 25 Ocak 1948’de dört teşkilat mensubu hakkında idam kararı verdi. Şuayb Aziz, Adem Ali, Ali Abdurrahman ve Nazmi Ömer 27 Şubat 1948’de kurşuna dizildi. Diğerleri ise ağır hapis cezalarına çarptırıldı.
