Türkiye Yazarlar Birliği (TYB) Şeref Başkanı D. Mehmet Doğan ile isminin başındaki “D” harfinden, dil kavramına, Türk Yazarlar Birliği’nin kuruluş fikrinden 40. yılındaki “Edirne’den Mostar’a Kültür Kervanı’na”, Balkan Türk Edebiyatı’ndan Yahya Kemal’e kadar birçok konuda samimi bir sohbet gerçekleştirdik. Büyük Türkçe Sözlük, Batılılaşma İhaneti, Dil Kültür Yabancılaşma, Camideki Şair: Mehmet Akif, Halka Karşı Demokrasi, Bir Lügat Bulamadım, Devlet Sözlük Yazar mı?, Kültürel Savaş ve Savaş Kültürü, Yüzyılın Soykırımı, Türk Kimliğinin Coğrafyaları, Son Darbe Ergenekon gibi birçok esere de imza atan önemli ilim adamı Mehmet Doğan ile gerçekleştirdiğimiz röportajı ilgilerinize sunuyoruz.
Seyyid EMİN / TİMEBALKAN
1947 Ankara doğumlu olan D. Mehmet Doğan kendisini serbest yazar olarak tanımlıyor. İsminin başındaki “D” harfinin hikayesi ise hayli ilginç. Dostları, isminin başındaki “D” harfinin merhum Nurettin Topçu tarafından yazarlar arasında çok sayıda Mehmet Doğan isminin karışıklığa neden olmasından dolayı “Senin isminin başına D harfi koyuyoruz ki kimse seni başka Mehmetlerle karıştırmasın. Artık seni Devrimci Mehmet olarak bileceğiz” diyerek eklendiğini belirtiyor. İsminin başındaki “D” harfinin hikayesini anlatmaktan kaçınan Mehmet Doğan sorumuza, “D” harfi ile bazı hikayeler var. O hikayelerin bir kısmi hikaye gerçekten. Bu “D” harfi bana hep problem oldu. Bana herkes onu soruyoru ben de hep bir şeyler söylüyorum. Sonunda Yıldırım Beyazıt Üniversitesi bana fahri doktora verdi. Davet edildiğimiz toplantılardan birinde baktım “Dr.” yazmışlar. Düzeltmekten bana gına gelmişti. Şimdi böylece “D” harfini doktor yaparak paçayı kurtardık (gülerek)” yanıtını verdi.
Bir insan hayatı boyunca bir dili incelikleriyle bilebilir
Dil bizim herşeyimiz diyen Mehmet Doğan, “İnsanın dili var, hafızası var düşünüyor ve herşeyi yeniden kurabiliyor. Hiçbir canlı bunu yapma kudredinte değil. Burda da merkezi dil işgal ediyor” ifadelerini kullandı. Dil denince sadece konuşmanın anlaşılmaması gerektiğini belirten yazar Mehmet Doğan, “Bazı yabancı yazarlar diyorlarki ‘dil insanın evidir, aile ocağıdır’. Bu çok doğru bir şey. İnsan bir evde doğuyor, bir ailenin ferdi olarak doğuyor ve bir dil öğreniyor” dedi. Bir insanın hayatı boyunca tek bir dile hakim olabileceğinin altını çizen Doğan, “Bazen anadili öğreniliyor, bazen ülkede çok yaygın olan ülkenin dili öğreniliyor ama bir insan hayatı boyunca bir dili incelikleriyle çok iyi bilebilir, onu konuşup yazabilir diye düşünüyorum” şeklinde konuştu.
Türkçe’nin çok köklü ve zengin bir edebiyatı olan dünyanın sayılı dillerinden birisi olduğunu vurgulayan Mehmet Doğan, 20. yüzyılın başında Türkçe’nin başına bazı “işlerin” geldiğini söyledi. Harf ve dil inkılabının Türkçe’yi sarstığını ifade kaydeden Doğan, “Hem harf hem dil inkılabi Türkçe’yi sarstı. Düşünce melekelerimizi sınırladı. Kelime hafızamızı etkiledi, zayıf düşürdü. Ben doğrusu bu olumsuzlukların aradan geçen 80 yıl içinde daha önce farkedilmiş olması gerektiğini düşünüyorum. Ama şimdi daha çko etkili olduğunu görüyprum. İnşallah bunu aşarak zengin Türkçemizle, dilimizle okur yazar olacağız” ifadelerini kullandı.
TYB’nin 40. yılına ulaşmasını kendim için en büyük mükafat olarak görüyorum
Türkiye Yazarlar Birliği’nin kurulduğu 1970’li yıllardaki zorlukla dikkat çeken TYB Şeref Başkanı Mehmet Doğan, “1970 yılları çok zor, çatışmalı ortamdı. Sağ – sol çatışması, gençler öldürülüyor, kamplaşma had safada. Biz daha çok iman noktasından, din noktasından, kültür noktasından benzeşen ama politik olarak fikir olarak ayrılan yazarları bir araya getirmeye çalıştık. Bu gerçekten ilgi gördü. 14 farklı yazar bir araya geldi ve 1978 yılında Yazarlar Birliği’ni oluşturdular. İlk adı buydu. Bu çok hayırlı bir iş oldu. Farklı kesimler arasında geçişi sağladı. Yazarların fikir farklılıkları, politik farklılıklara rağmen bir arada bulunmasını sağladı. Yazarlar Birliği zaman içinde kurumsallaştı. Hem ülke içinde hem ülke dışında çok sayıda faaliyet yaptı. Üyeleri olsun olmasın yazarları temsil eden bir çatı haline geldi ve 40. yılına ulaştı. TYB’nin 40. yılına ulaşmasını kendim için en büyük mükafat olarak görüyorum” açıklamalarında bulundu.
Üsküp temel duraklarımızdan birisi oldu
TYB’nin 40. yılı faaliyetleri kapsamındaki “Edirne’den Mostar’a Kültür Kervanı” hakkında da konuşan Mehmet Doğan, “Bizim kültür tarihimizde ismi geçen şehirler ve ülkelere yolculuk yapıyoruz. 40 yazar, sanatçı, şair bir aradayız. Birçok şehirde faaliyet yapa yapa Üsküp’e kadar geldik. Üsküp temel duraklarımızdan birisi oldu. En yoğun programı burada yaptık. Bunun iki taraflı faydası olduğunu düşünüyoruz. Biz Türkiye’deki tanınmış yazarların buradaki yazarlarla tanışması, yüz yüze görüşme, şahsen tanışma şansı oldu. Aynı zamanda burada yetişen yeni yazarlarımızı tanıyoruz. Bu da bizim için bir kazanç. İlk defa 11 yıl önce burada faaliyet yaptık. O günden bugüne çok sayıda genç kalem ortaya çıkmış, bu bizim için çok memnuniyet verici. Bu yarınımız aslında. Yarınımızın, Balkan ülkelerinde emniyette olduğunu görüyoruz. Çok gür bir nesil geliyor bu da bizi mutlu ediyor” dedi.
Yarınımızın Balkan ülkelerinde emniyette olduğunu görüyoruz
Balkanlardaki Türk Edebiyatı’nı daha yeni hamleler yapacak başlangıç halinde olarak nitelendiren Mehmet Doğan, “Arkadaşlarımız yetişiyorlar, kendilerini geliştiriyorlar. Bu tür karşılaşmalar da hamle yapmada onlara yardımcı olacak. İnşallah gelecekte buralardan çok önemli eserler veren şairler, yazarlar çıkacak diye düşünüyoruz” ifadelerini kullandı.
Üsküp’te olmaktan büyük memnuniyet duyduklarını dile getiren TYB Şeref Başkanı Mehmet Doğan, “Yahya Kemal bizim zihnimizden çıkmayan, zihnimizi oluşturan büyük isimlerden birisi. Şahsen ben onun bütün eserlerini okudum. Bulabildiğim herşeyini okudum, daha fazlası da yok bildiğim kadarıyla. Buradaki gençlere de tavsiyem Yahya Kemal’i bütünüyle okusunlar. Sadece şiirleriyle, bazı kitaplarıyla değil, bütünüyle okusunlar. Hem kelime hazineleri gelişir hem zaten Yahya Kemal’in dünyası çok zengin bir dünya. Sanat, estetik konularını da ele alan büyük bir adamdır. Dolayısıyla gençlere tavsiyem de bütün eserlerini okumalarıdır” diyerek sözlerini tamamladı.
