Bosna Hersek’in orta kesimlerindeki Zenica şehri yakınlarında bulunan tarihi Vranduk köyü ve kalesi, “Bosna Krallığının Kapısı” olarak da nitelendiriliyor.
14. yüzyılın sonlarına doğru inşa edildiği tahmin edilen Vranduk’un adı, ilk kez 1410 yılında resmi yazışmalarda kullanılmıştır. Çok önemli stratejik bir konuma inşa edilen kale ve köy, Bosna’nın Ortaçağ döneminde koruma altında olan tek şehri olarak da biliniyor.
Bosnalı krallar, diğer ülkelerden gelen elçileri burada ağırlar, ticari anlaşmalarını yine burada yaparlardı.
Kalenin yakınlarındaki Varoşişte köyü, o dönemlerde bir ticaret merkezi olmakla beraber, Fransisken Hristiyanların da burada 15. yüzyılda bir kilise inşa ettikleri biliniyor.
Savunması epey güçlü olan Vranduk, Osmanlılar tarafından birkaç kez kuşatılmış, şehir 1463 yılında fethedilmiştir. Savoy Prensi Eugen, 1697 yılında Vranduk’u fethetmeye kalkışsa da başaramamıştır.
Kale, 18. yüzyılın başlarında sancak merkez kışlası, 18. ve 19. yüzyıllarda hapishane olarak kullanılmıştır.
Avusturya-Macaristan İmparatorluğu, Bosna Hersek’i ilhak edince kale 1890 yılına kadar kışla olarak kullanılmıştır.
Bugün de orijinalliğini koruyan kale, eski tip Avrupa kalelerine benzemektedir. İçinde yatakhaneler, bir büyük ve bir küçük kule, bahçe, su kuyusu, cephanelik ve depo bulunmaktadır.
Kalenin içinde Ortaçağ’dan ve Osmanlı döneminde kalma eserler de bulunmakla beraber, bu eserler Zenica Müzesi’nde sergilenmektedir.
Fatih Sultan Mehmed Camii
Kalenin hemen altında Osmanlı döneminden kalma Fatih Sultan Mehmed Camii de bulunmaktadır. Doğudan ve batıdan iki ayrı girişi bulunan cami, bu özelliği ile Bosna’da tektir.
Cami eski tip Bosna mimarisinin özelliklerini taşımaktadır. Ahşap bir çatısı ve ahşaptan minaresi vardır. Ancak son yıllarda yoğun kar yağışlarından etkilenmemesi için çatısı değiştirilip daha dik yapılmıştır.
Caminin imamları genellikle İmamoviç ailesinden olmakla beraber, bu aile dönemin Bosna Valisi Silahtar Abdullah Paşa’nın verdiği beratı da hala muhafaza etmektedir.
Son 2013 nüfus sayımına göre Vranduk’ta 447 kişi yaşamaktadır. Halkın tamamı Müslümandır.
Kaynak: Balkan News
