Vişegrad Bosna Hersek’de bir dönem Osmanlı hakimiyetinde iken Müslümanların çoğunlukta olduğu bir şehirdi. Bu gün ise şehirde hemen hemen Müslüman’a rastlamak mümkün değil.
Dr. Mehmet Ali Debre / Dünya Bülteni
Vişegrad Bosna Hersek’in doğusunda kalan guzel bir Osmanlı şehriydi. Şehrin ne zaman Osmanlı kontrolune geçtiğine dair rivayetler muhtelifdir. Osmanlı akıncıları bolgeye 1400’lü yılların başında ulaşmıştır. Ancak İstanbul ile Saraybosna’nın fetihleri arası bir zaman diliminde feth olunduğu belirtilmektedir. Yani 1453 ile 1463 tarihleri arasında.
Osmanlı orduları tarafından feth edilen şehir zamanla İslamlaştı. Vişegrad’ı önemli kılan hadiselerin başında meşhur Sadrazam Sokullu Mehmed Paşa döneminde yapılan icraatlar gelmektedir.
Sokullu Mehmed Paşa aslen Vişegrad’a yakın bir kasaba olan Rudo’da dunyaya gelmiştir. Sadrazam olduktan sonra doğduğu şehir ile irtibatını kesmeyen Sokullu, Mimar Sinan’a burada bir köprü yapması için ricacı olur.
O zamanlar Sokullu Mehmed Paşa’nın kardeşinin Ortodoks bir papaz olduğu da rivayet edilmektedir. Bügün bizler için hayal edilemeyecek bir hadise.
300 sene boyunca Vişegrad bir Osmanlı şehri olarak mevcudiyetini muhafaza eder. 1878 sonrası Osmanlı’nın bolgeden çekilmesi ile bugun Sancak olarak adlandırılan bölge ile sınır noktasında kalır.
Yani Sancak’a geçecek Müslümanlar için son durak Vişegrad’dır.
Vişegrad’ın da kaderi diğer şehirler gibi 20.Yuzyılın başında değişir. Osmanlı’nın çekilmesiyle göçler yaşanır. Müslüman ahali yavaş yavaş Doğu’ya gider.
2.Dünya Savaşı esnasında Sancak bölgesindeki Müslümanlara karşı buyuk katliamlar yaşanmıştır. Benzer hadiseler Vişegrad’da da yaşanır. Ozellikle koylerdeki Müslümanlar katledilir. Koruyucaları yoktur. Hazırlıkları da olmamıştır. Bu hadiseler tarihi kayıtlarda teker teker zikredilmiştir.
Çetniklerin lideri Draza Mihajlovic Vişegrad etrafında yakalanmıştır. Yani son olarak bu bçlgede saklanmıştır.
Tito zamanı Yugoslavasında Vişegrad Müslüman çoğunluğa sahip bir şehir olmuştur. Nufusun neredeyse yuzde 70’e yakını Müslüman olarak kaydedilmiştir.
1992’de Sırp saldırıları başladığında ise neredeyse ilk hedef Vişegrad olmuştur. Benzeri az rastlanacak bir katliam sistematik olarak gerçekleştirilir. Binlerce Müslüman’a her türlü işkence uygulanır.
Müslümanlar yine hazırlıksız yakalanmışlardır.
Savaş sona erdiğinde Vişegrad şehrindeki Müslümanlar etnik temizliğe maruz kalmıştır. Bugun itibariyle Vişegrad’da yaşayan Müslüman neredeyse yoktur.
Günümüzde çoğunluğun Iva Andric’in romanları ile tanıdığı Drina nehri ve Drina küprüsünün tarihi Müslümanlar için acı ve göz yaşıyla yoğrulmuştur.
