Anadolu Ajansının (AA) da aralarında yer aldığı 13 haber ajansı, yalan haberle mücadele konusunda iş birliğine ilişkin ortak bildiri yayımladı.
Arnavutluk’un başkenti Tiran’da resmi “Arnavutluk Telgraf Ajansı” (ATA) tarafından düzenlenen “Haber Ajansları Yalan Haberlere Karşı” konulu uluslararası konferansın ardından bazı haber ajansları yalan haberle mücadele konusunda ortak bildiriye imza attı.
Küresel çapta yalan haberle mücadele yürütmenin öneminin vurgulandığı bildiride, yeni teknolojilerin yalan haberlerin yayılmasına, en temel insan haklarından biri olan doğru bilgiye erişimin engellenmesine etkilerine dikkat çekildi.
Haber ajanslarının, yalan haberlerin engellenmesindeki rolünün vurgulandığı bildiride, dezenformasyonun, kamusal zarar için doğru olmayan, yanıltıcı bilgilerin tasarlanıp sunulmasıyla ortaya çıktığının altı çizildi.
Vatandaşların büyük oranda yanıltıcı ve yanlış bilgilere maruz kalmasının Avrupa ve dünya geneli için büyük bir sorun olduğu belirtilen bildiride, dezenformasyonun geleneksel ve yeni medyaya duyulan güveni zedelediğine ve vatandaşların doğru bilgiler ışığında karar vermelerinin önüne geçilmesi nedeniyle demokrasilere zarar verdiğine vurgu yapıldı.
Bildiride, bilginin çarpıtılmasının, Avrupa Birliği Temel Haklar Bildirgesi’nde yer alan ifade özgürlüğü hakkını engellediğine işaret edildi.
AB ve dünya genelinde demokrasinin özgür ve bağımsız medyaya dayandığı vurgulanan bildiride, haber ajanslarının “gerçek haber”e duyulan ihtiyaçtan doğduğu kaydedildi.
Yaklaşık 200 yıldır haber ajanslarının tarafsız, nesnel ve güvenilir haberin ana kaynağı olduğu vurgulanan bildiride, haber ajanslarının abonelerine doğru haber sunmak üzerine kurulu olduğu belirtildi. Bildiride, “Haberin ana kaynağından ne kadar uzaklaşılırsa, dezenformasyona maruz kalmak o kadar kolay olur.” ifadesi yer aldı.
Yerel, ulusal ve uluslararası çapta yalan haberlerin etkisini azaltmanın ve haber ajanslarının gerçek haber sağlayıcılar olduğunu vurgulamanın amaç edinildiği belirtilen bildiriye göre, haber ajansları dolaşımda olan haberlerin şeffaflığına ilişkin çalışmalar yürütecek.
Bildiriye göre ayrıca, kullanıcıların ve gazetecilerin dezenformasyonla başa çıkmalarını, hızla gelişen bilgi teknolojileri ile pozitif etkileşime girmelerini sağlamak için araçlar geliştirilecek ve medya ekosisteminin çeşitliliği ile sürdürülebilirliği güvence altına alınacak.
İş birliği teşvik edilecek
Haber doğrulama ve sahte haberlerin zamanında fark edilmesi için haber ajansları arasındaki iş birliğinin teşvik edileceği vurgulanan bildiride, yalan haberlere karşı haber ajanslarının çalışanlarının eğitilmesi konusunda da iş birliği yürütüleceği belirtildi.
Bu konuda uluslararası konferansların düzenlenmesi konusunda da mutabakata varıldığı ifade edilen bildiride, ulusları ilgilendiren önemli konularda yalan haberin kontrolüne ilişkin, haber ajansları arasında bir “kırmızı hat” oluşturulmasının kararlaştırıldığı aktarıldı.
Geçici komite kurulacak
Gündemde olan konuların güvenilir olup olmadığını belirlemek için bir yol belirleneceği vurgulanan bildiride, haber ajansları arasındaki iş birliğini güçlendirmenin yollarını incelemek ve iyi uygulamalar oluşturmak için geçici bir komite kurulacağı da vurgulandı.
Bildiriye, Türkiye’den Anadolu Ajansı (AA), Romanya’dan AGERPRES, Yunanistan’dan ANA MPA, Arnavutluk’tan ATA, Azerbaycan’dan AZERTAC, Bulgaristan’dan BTA, Güney Kıbrıs Rum Yönetimi’nden CNA, Bosna Hersek’ten FENA, Hırvatistan’dan HINA, Polonya’dan PAP, Sırbistan’dan TANJUG, Slovakya’dan TASR, Ukrayna’dan UKRINFORM haber ajansları imza attı.
