Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı Başkanlığı (TİKA) Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü işbirliğinde yürüttüğü “Balkanlar ve Doğu Avrupa Ülkeleri Osmanlı Dönemi Evrakı ve Yazma Eserler Programı” çerçevesinde Makedonya’dan sonra Arnavutluk’ta da ortak tarihi hafızanın ihyasına yönelik çalışma başlattı.
Arnavutluk arşivlerinde, aralarında II. Beyazid döneminden kalma bir beratın da bulunduğu tasnifi yapılmış çoğunluğu 1832-1912 yılları arasındaki Osmanlı dönemine ait fermanlar, beratlar, vakfiyeler, şeri’yye sicilleri, vergi ve tapu defterleri, makbuzlar, mektuplar ve çeşitli tarihi belgeler dijital ortama aktarılıyor. Bir milletin hafızası olarak tarif edilen arşiv belgelerinin dijital ortama aktarılmasıyla hem ortak tarihi mirasımızın korunmasına destek olunuyor, hem de belgelerin birer örneğinin ülkemize kazandırılması ve araştırmacıların hizmetine sunulmasına destek olunarak tarihe ışık tutuyor. Büyükelçi Bayraktar, törende yaptığı konuşmada iki ülke arasındaki işbirliğinin önemine değinerek, “Gelecek nesillerin geçmişlerini bilmeleri açısından özellikle iki ülke arşiv genel müdürlükleri arasındaki işbirliği çok önemli” dedi.
TİKA, 2016 yılında projenin ilk aşamasında Arnavutluk’taki Osmanlı arşiv belgelerinin tespiti için Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü uzmanlarından oluşan bir heyet görevlendirmiş, belgelerin büyük bir kısmının bulunduğu Tiran ve şehir dışındaki iki arşiv deposunda incelemeler yapan uzmanlar Arnavutluk’taki Osmanlı belgelerinin gün ışığına çıkarılması konusunda ilk adımı atmıştı. İkinci aşamada ise arşiv belgelenin dijital ortama aktarılması ve saklanması için Arnavutluk Arşivi’ne ileri teknik özelliklere sahip tarayıcı, sunucu, bilgisayarlar ve diğer cihazlardan oluşan donanım temin edilmiş uzmanların daha verimli bir şekilde çalışmasına imkan sağlandı. “Balkanlar ve Doğu Avrupa Ülkeleri Osmanlı Dönemi Evrakı ve Yazma Eserler Programı” çerçevesinde TİKA, Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü işbirliğinde aynı çalışmayı Makedonya’da gerçekleştirmiş ve ülkedeki Osmanlı dönemi belgelerine ait 100 binden fazla dijital görüntüyü ülkemize kazandırmıştı. TİKA tarafından görevlendirilen Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü uzmanlarınca Arnavutluk Arşivi’nde yürütülecek olan dijitalleştirme çalışmalarının 4 yılda tamamlanması ve yaklaşık 650 bin dijital görüntünün elde edilmesi öngörülmekte. Arnavutluk Arşivi Genel Müdürü Ardit Bido ise TİKA tarafından yapılan yardımın arşivin bir yıllık yatırım fonundan daha yüksek olduğuna işaret ederek, “Bu paha biçilemez bir şey. İki ülke arşiv genel müdürlükleri arasındaki işbirliği protokolü kapsamında belgelerin birer dijital kopyalarının Türk arşivlerine teslim edilecek ve Osmanlı arşivinde bulunan Arnavutluk ile ilgili belgelerin birer kopyaları da alınacak” ifadelerini kullandı.
” Bosna Hersek ve Avrupa ülkelerinde hazırlıklar başlatıldı”
TİKA, Makedonya ve Arnavutluk’tan sonra Bosna Hersek’te bulunan Osmanlı dönemi belgelerini tespit etmek üzere Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü uzmanlarından oluşan bir heyeti Bosna Hersek’te görevlendirmiş ve tespit çalışmalarına ilişkin kapsamlı bir rapor hazırlatıldı. Program kapsamında diğer Balkan ve Doğu Avrupa ülkelerine yönelik çalışmalar devam ediyor.
Arnavutluk Arşivi’ne temin edilen dijitalleştirme donanımının teslim edilmesi vesilesiyle Başkent Tiran’da Arşiv Genel Müdürlüğünde düzenlenen törene Türkiye’nin Tiran Büyükelçisi Hidayet Bayraktar, Arnavutluk Arşiv Müdürü Ardit Bido ve TİKA Tiran Koordinatörü Necip Özay Özütok katıldı.
İHA
