Sosyolog Mustafa Aksoy, Sibirya’dan Türkmenistan’a, İran’dan Kosova’ya kadar uzanan geniş bir coğrafyada tespit ettiği para, kilim, halı ve mezar taşlarındaki damgaların üzerinden Türk kültür ve tarihinin izini sürüyor.
Sosyolog Mustafa Aksoy, 30 yıldır Sibirya’dan Türkmenistan’a, İran’dan Kosova’ya kadar uzanan geniş bir coğrafyada tespit ettiği para, kilim, halı ve mezar taşlarının üzerindeki damgalardan Türk kültür ve tarihini araştırıyor. Orta Asya, Anadolu, Balkanlar ve Doğu Avrupa’daki 17 ülke ve 12 özerk bölgede çalışmalar yapan Aksoy, damgalardan Türklerin tarihte ve günümüzde yaşadıkları coğrafyaların sınırlarının görülebileceğine dikkat çekiyor.
AA muhabirine açıklama yapan Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Tarih Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Mustafa Aksoy, “tarihin sessiz dili” olarak nitelendirdiği damgaları, amatör ve akademik olarak 30 yıldır araştırdığını belirtti.
“Sosyal DNA teorisi” olarak adlandırdığı damgaları tanımlamaya çalışıyor”
Damga (tamga) kavramının Türk-Moğol halkları tarafından kullanıldığını dile getiren Aksoy, damgaların nasıl oluştuğu konusunda kesin bilgi olmasa da genel olarak kayalardaki işaretlerin, resimlerin zamanla damgalara dönüştüğünün ifade etti.
Aksoy, damgaların, bir dilin alfabeleri ve aynı zamanda ait oldukları sosyal grupların miras bıraktığı ilk anlatıların yanı sıra duygu ve düşüncelerin ifadesi, bireyin ve sosyal grupların estetik ve beğenilerinin tezahürü olduğunu dile getirerek bu nedenle damgaları açıklamak için dünyada ilk defa “sosyal DNA teorisi”, yani “sosyal genetik kültür teorisi” olarak adlandırdığı yeni bir kültür teorisi kavramı çerçevesinde damgaları tanımlamaya çalıştığını belirtti.
Damgalardan Türklerin izlerini takip etmem mümkün
Aksoy, Kazakistan’dan başlayıp Özbekistan, Kırgızistan, Türkmenistan, Azerbaycan, İran, Türkiye, Ukrayna, Moldova, Romanya, Makedonya, Ukrayna, Kosova, Bulgaristan gibi 17 ülkede, Altay, Hakasya, Tuva, Karakalpakistan, Kırım, Nahçıvan, Gagauzya, Başkurdistan, Tataristan, Çuvaşistan gibi 12 özerk bölgede kendi imkanlarıyla yürüttüğü saha araştırmasında damgaların neden ve kimler tarafından yapıldığını inceleyerek kaynağını sorgulamaya çalıştığını kaydetti.
30 yıllık çalışmasını 2014’te 18 yıldır üzerinde çalıştığı Türkçe ve İngilizce hazırlanan “Tarihin Sessiz Dili Damgalar” kitabında topladığını belirten Aksoy, bulduğu damgalardan Türk dünyasında en yaygın kullanılan 208 damgaya kitabında yer verdiğini sözlerine ekledi.
Kaynak: AA
