Sırbistan’ın başkenti Belgrad’da sağcı gruplar, NATO’nun Yugoslavya’yı bombalamasının 23. yılında NATO karşıtı eylem düzenledi.
Sırbistan’ın başkentinde düzenlenen protesto, NATO’nun 1999’da hava saldırılarıyla vurulan Genelkurmay binasının önünde yapıldı.
Sırbistan bayrakları açılan protestoda “Kırım Rusya’dır; Kosova Sırbistan’dır”, “Sırplar ve Ruslar her zaman kardeştir” sloganları atan protestocular, Rusya Belgrad Büyükelçiliğine kadar yürüdü.
NATO’nun eski Yugoslavya’yı bombalamasının üzerinden 23 yıl geçti
Kosova’daki sivillere uygulanan baskı ve katliamlara son verilmesi amacıyla bazı stratejik hedeflere yönelik başlatılan Müttefik Güç Harekatı’nda, İnsan Hakları İzleme Örgütüne göre 489 ila 528 sivil öldürüldü.
Yaklaşık 3 ay süren harekat sonucu Sırp güçleri, Kosova topraklarından çekilmeyi kabul ederken 1998-1999’da yaşanan Kosova Savaşı’nda 8 binden fazlası Arnavut olmak üzere 10 binden fazla Kosovalı hayatını kaybetti.
Kosova krizine çözüm bulmak amacıyla 6 Şubat 1999’da Fransa’nın başkenti Paris yakınlarındaki Rambouillet’de konferans başladı. ABD, İngiltere, Fransa, Almanya, İtalya ve Rusya’dan oluşan Temas Grubu tarafından teklif edilen konferans, 23 Şubat’a kadar sürdü.
Kosova heyeti, ABD ve İngiliz heyeti ile daha sonra Rambouillet Anlaşması olarak da anılacak anlaşmayı imzalarken Sırp ve Rus tarafları bunu kabul etmedi.
Anlaşma, Kosova’nın Yugoslavya’da özerk bir eyalet olarak NATO yönetiminde olmasını, Kosova’da düzenin korunması için 30 bin kişilik NATO birliğinin konuşlandırılmasını öngörüyordu.
NATO’nun Yugoslavya’daki hedefleri bombalaması
NATO, Yugoslavya’yı ikna çabaları başarısızlıkla sonuçlanınca, 10 Haziran 1999’a kadar sürecek olan Müttefik Güç Harekatı’nı 24 Mart 1999’da saat 20.00’de başlattı. Türk Silahlı Kuvvetlerinin (TSK) de 10 adet F-16 ile destek verdiği harekata Yunanistan hariç tüm NATO üyeleri katıldı.
Harekatta NATO’nun “yanlışlıkla” diye nitelendirdiği yabancı misyon temsilciliklerinin vurulduğu ve sivillerin hayatını kaybettiği olaylar da yaşandı. Mayıs 1999’da Arnavut sığınmacılardan oluşan konvoy, Yugoslav askeri konvoyu sanılarak hedef alındı. Olayda 50’ye yakın sivil öldü.
“Bağımsız” Kosova’ya giden süreç
Kuzey Makedonya’nın kuzeyindeki Kumanova şehrinde 9 Haziran 1999’da Kosova’daki savaşı sona erdiren ve Askeri-Teknik Antlaşma olarak bilinen anlaşma imzalanırken 10 Haziran 1999’da NATO’nun harekatı da askıya alındı.
Aynı gün, BMGK kabul ettiği 1244 sayılı kararla BM’ye Kosova’da yönetim hakkı tanıdı ve bu görevi Birleşmiş Milletler Kosova Geçici Yönetim Misyonuna (UNMIK) verdi.
12 Haziran 1999’da dönemin Yugoslavya Devlet Başkanı Slobodan Milosevic’in şartları kabul etmesinin ardından Türkiye’nin de destek verdiği ve Kosova’da güvenliği sağlamakla görevli NATO öncülüğündeki çok uluslu Kosova Gücü (KFOR) Kosova’ya gelmeye başladı.
Kosova, 17 Şubat 2008’de Sırbistan’dan ayrılarak tek taraflı bağımsızlığını ilan etti. Bugün 100’den fazla ülke Kosova’yı bağımsız bir devlet olarak tanırken Sırbistan ise hâlâ kendi toprağı olarak görmeye devam ediyor.
AA
