Sırbistan’daki tren kazasının ardından büyüyen protestolar devam ediyor. Sokaklara dökülen on binlerce Sırbistan vatandaşı, “hükümetin yolsuzluklarından bıktıklarını” ifade ederek Cumhurbaşkanı Vucic’in de görevi bırakmasını talep ediyor.
Sırbistan’da beton sundurmanın çökmesi sonucu meydana gelen ve 15 kişinin hayatını kaybettiği tren kazası ardından hükümete yükselen tepkiler devam ediyor. On binlerce kişinin protesto için sokaklara döküldüğü Sırbistan’da Başbakan Milos Vucevic’in 28 Ocak’ta istifa etmesi de halkın öfkesini dindirmedi. Ülkenin güçlü ve popülist Cumhurbaşkanı Aleksandr Vucic, kendi döneminin en büyük protestolarıyla karşı karşıya.
‘İnsanlar, yolsuzluktan bıktı’
Kazanın üzerinden geçen üç ay sonra on binlerce kişi öğrencilerin liderlik ettiği protesto gösterilerinde bir araya geldi. Novi Sad’a yürüyen kalabalık, yaşanan trajediden “hükümetin beceriksizliğini” ve yaşanan yolsuzlukları sorumlu tuttu. The Guardian’a demeç veren yüksek lisans öğrencisi Dejan Bagaric, “Gördüklerimiz Sırbistan tarihindeki en büyük sokak protestoları. Daha önce hiç böyle bir şey yaşanmamıştı, insanlar gerçekten yolsuzluktan bıktı ve bu hükümet çok yozlaşmış durumda” dedi.
Vucic geçtiğimiz yıl da seçimlere hile karıştırdığı gerekçesiyle protestolarla yüzleşmek zorunda kalmış ancak muhalefet partilerinin liderlik ettiği protestolar bastırılmıştı. The Guardian’a göre şimdiki protestoların ise kolayca yatışması beklenmiyor.
Sırbistan’ın önde gelen insan hakları avukatlarından Cedomir Stojkovic, ihalenin şeffaf bir şekilde yapılmadığını ifade ederek hükümetin örtbas yoluna gittiği gerekçesiyle suç duyurusunda bulundu. Halkın öğrenci hareketiyle dayanışmasının güçlü olduğuna vurgu yapan Stojkovic aynı zamanda, 25 yıl önce Yugoslavya’nın son diktatörü ve Sırbistan’ın eski cumhurbaşkanı Slobodan Milosevic’e karşı düzenlenen kitlesel protestolara öğrenci olarak katılmış bir isim.
‘İnsanlar Vucic’in gitmesini istiyor’
“İnsanlar hükümet ve Vucic’in gitmesini istiyor” diyen Stojkovic’e göre protestolar, sadece “yolsuzluğa karşı duyulan öfkenin bir yansıması değil”, aynı zamanda “cumhurbaşkanlarının giderek otoriterleşen yönetiminden duyulan mutsuzluğun” bir dışavurumu.
Vucic’in iktidardaki Sırp İlerleme Partisi, tren kazasıyla ilgili belgeleri yayımlayarak durumu yatıştırmaya çalıştı ve hatta öğrencilerin tüm taleplerini karşılayacağını da ifade etti.
Bu hafta, Vucic’in yakın müttefiki Başbakan Milos Vucevic istifa etti ancak çok az kişi protestoların dineceğine inanıyor.
Sırbistan’daki mevcut durum da söz konusu protestoların bir parçası haline geldi. Ülkede üniversite mezunu gençlerin işsizlik durumu rekor seviyelere ulaşmış durumda. The Guardian’a göre gençler artık iş aramak umuduyla yurtdışına gitmek zorunda kalıyor.
Ne olmuştu?
Novi Sad’daki tren istasyonunda 1 Kasım 2024’te beton sundurmanın çökmesi nedeniyle 15 kişinin ölmesinin ardından hükümete tepki gösteren öğrenciler, ülke genelinde “Dur Sırbistan” sloganıyla gösterilere başlamıştı.
Binlerce üniversite, yüksekokul ve lise öğrencisi, en son başkentte trafik akışının “kilit” noktalarından Autokomanda’da 24 saat süreyle yol kapatma eylemi yapmıştı.
Öğrenciler, tren istasyonundaki ölümlü kazaya ilişkin sorumluların cezalandırılmasını, ihmal şüphesi bulunan istasyonun yapım, onarım çalışmalarına ilişkin tüm belgelerin yayımlanmasını ve önceki gösterilerde gözaltına alınan öğrenci ile akademisyenlerin serbest bırakılmasını talep etmişti.
Cumhurbaşkanı Aleksandar Vucic, yaptığı açıklamada, öğrencilerin taleplerinin yerine getirileceğini, hükümette yeniden yapılanma ihtiyacı olduğunu ve kabinenin yüzde 50’sinden fazlasının değişmesini beklediğini belirtmişti.
Sırbistan Başbakanı Milos Vucevic de 28 Ocak’ta protestolar sonrası istifa ettiğini açıklamıştı.
Meclis Başkanı Ana Brnabic ise meclis oturumunda hükümete güven oylaması yapılması yönünde teklifte bulunacağını ifade etmişti.
