Sancaklı Müslüman Boşnakların maruz kaldığı zulüm belgeselleştirildi

Eski Yugoslavya’nın dağılma sürecinde Sancak bölgesinde yaşayan Müslüman Boşnakların maruz kaldığı zulüm ve yıllar süren siyasi yargı süreçleri belgesel haline getirildi.

Sırp gazeteci Aleksandar Reljic’in hazırladığı “Sancak Süreci” isimli belgesel, Al Jazeera Balkanlar tarafından düzenlenen 3. Uluslararası Belgesel Festivali’nde (AJB DOC) gösterilecek.

Reljic, 1990’lı yıllarda Bosna’daki savaş devam ederken, bugün Karadağ ve Sırbistan sınırları içerisinde kalan Sancak bölgesinde yaşayan Boşnakların maruz kaldıkları sürgünleri, işkenceleri, hukuki süreçleri ve zulümleri belgeselleştirerek izleyicinin beğenisine sundu.

AA muhabirinin sorularını yanıtlayan Reljic, Sırbistan’daki “Core Dox” şirketi ile Al Jazeera Balkanlar’ın ortak yapımı olan belgeselde, yaşandığı sırada medyanın ihmal ettiği konulara dikkati çektiğini belirterek, o dönemde Sancak’ta yaşananlardan çok az insanın haberdar olduğunu ifade etti.

Reljic, belgeselin o dönem Sırp güçleri tarafından gerçekleştirilen ve Sancak’taki Demokratik Eylem Partisi (SDA) mensubu 25 kişinin tutuklandığı 1993 yılı mayısında yaşananları ve sonrasında Karadağ’daki SDA yapılanmasından 21 kişinin tutuklandığı “Lim” operasyonlarını konu edindiğini aktardı.

Bu operasyonlarda tutuklananların, silahlı ayaklanmaya hazırlanmakla suçlandıklarını kaydeden Reljic, “Bu aslında önceden tasarlanmış bir süreçti. Tutuklanan bu insanlara polisler tarafından ciddi işkenceler yapılmış, bu kişiler yapmadıkları şeyleri söylemeye zorlanmışlardı.” dedi.

20 yıl önce görme yetisini kaybeden bir Boşnak, keskin nişancı olmakla suçlandı

Sancaklı Boşnaklara yönelik operasyonlar kapsamında İbrahim Cikic isimli birinin 2,5 yıl hapse mahkum edildiğini aktaran Reljic, “Cikic, bir keskin nişancı olarak eylem hazırlığında olmakla suçlandı. İşin garibi ise Cikic’in 20 yıl önce görme yetisini kaybetmiş olmasıydı.” diye konuştu.

Belgeselin Karadağ ve Sırbistan’da olumsuz tepkilere neden olacağının bilincinde olduğunu kaydeden Reljic, “Sancak’taki Boşnaklara yönelik işlenen suçların hiçbiri uluslararası mahkemelere taşınmadı. Bu da Sancak’ta yaşananların tabu olarak görüldüğünün kanıtı.” değerlendirmesinde bulundu.

Bosna’daki savaş devam ederken Sancak bölgesindeki Boşnaklara yönelik işlenen birçok savaş suçunun da cezasız kaldığını aktaran Reljic, Sancak’taki savaş kurbanlarının asla ve hiçbir şekilde kabul edilmediğini vurguladı.

“AJB DOC, yönetmekler için çok önemli”

Anadolu Ajansının (AA) da “Global İletişim Ortağı” olduğu belgesel festivalinin yönetmenler için çok önemli olduğuna işaret eden Reljic, Al Jazeera Balkanlar’ın bölgede belgesel film sektörünü geliştirmek adına önemli adımlar attığını vurguladı.

Yönetmenliğini yaptığı “Enkel” belgeselinin, festivalin düzenlendiği ilk yıl ödül aldığını hatırlatan Reljic, bu belgeselin Auschwitz mağdurlarından Eva Mozes Kor ile Auschwitz komutanı Rudolf Hoess’in torunu Rainer Hoess arasındaki ilişkiyi konu aldığını aktardı.

Festivalde 3 ödül verilecek

Bu yıl “Seyahat” (Voyage) sloganıyla düzenlenen festivalin yarışma kısmında, “AJB Ana Ödülü”, “AJB Program Ödülü” ve “İzleyici Ödülü” olmak üzere 3 ödül verilecek.

15 Eylül’e kadar sürecek festival, evrensel insani değerlere odaklanarak sosyal olguları işleyen yazarları ve belgeselleri teşvik etme amacı taşırken, televizyon yayıncılığı için uyarlanmış belgesel filmleri kapsıyor.