Kuzey Makedonya’nın güneybatısındaki Manastır (Bitola) şehrindeki Türk-İslam eserlerinden Kadı Mahmud Camii’nin (Yeni Cami) sözde “Hristiyan ve İslam Kültür Mirası Müzesi” olarak hizmete verilmesine tepkiler artıyor.
TİMEBALKAN ÖZEL
Milletvekilleri Salih Murat ve Skender Recepi-Zeyd, Manastır’daki Yeni Cami’nin sözde “Hristiyan ve İslam Kültür Mirası Müzesi” olarak hizmete verilmesine tepki gösterdi.
Makedonya Türkleri Hak ve Demokrasi Hareketi’nin Avrupa Cephesi’nden seçilen milletvekili Salih Murat, sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımda şu ifadelere yer verdi:
– ” Bu keyfi ve hukuk dışı karar, ülkemizin temel değerlerine, anayasamıza ve uluslararası hukuka açıkça aykırıdır”
“Manastır’daki Yeni Cami’nin ‘Hıristiyan ve İslam Kültür Mirası Müzesi’ne dönüştürülmesi kararını şiddetle kınıyorum. Bu keyfi ve hukuk dışı karar, ülkemizin temel değerlerine, anayasamıza ve uluslararası hukuka açıkça aykırıdır.
1558 yılından beri, yaklaşık 600 yıldır kesintisiz olarak ibadete açık olan Yeni Cami, Osmanlı döneminden günümüze kadar Bitola Müslümanlarının manevi yaşamının merkezi olmuştur. Komünizm döneminde dahi kapatılmayan cami, bağımsızlık sonrası 1998’de çıkarılan denasyonalizasyon yasasıyla da statüsü kanunca korunmuş bir ibadethanedir.
Bu kararın en vahim yönleri şunlardır:
1. Makedonya İslam Birliği’nin görüşü alınmadan, onayı olmadan tek taraflı bir kararla yapılmış olması
2. Yasal olarak cami statüsünde olan
3. Kültür Bakanlığı’nın yıllardır İslam Birliği’nin meşru taleplerini görmezden gelmesi
4. Caminin “Sanat Galerisi” olarak kapalı tutulması ve şimdi de müzeye dönüştürülmek istenmesi
Bu karar:
– Anayasamızın din ve ibadet özgürlüğünü güvence altına alan maddelerine
– Kültürel mirası koruma yasalarına
– Uluslararası din özgürlüğü sözleşmelerine
– Makedonya’nın çok kültürlü yapısına ve hoşgörü geleneğine aykırıdır
Acil Eylem Çağrısı:
1. Hükümet derhal bu kararı iptal etmeli
2. Cumhuriyet Başsavcılığı soruşturma başlatmalı
3. Bu hukuksuz karara imza atanlar görevden alınmalı
4. Kültür Bakanlığı İslam Birliği ile yapıcı diyalog başlatmalı
5. Yeni Cami’nin ibadet mekanı statüsü yasal güvenceye alınmalı
6. Diplomatik temsilcilikler ve uluslararası kültür kurumları konuya müdahil olmalı
İslam Birliği’nin belirttiği gibi, ancak açık bir diyalog, kurumsal işbirliği ve her inançtan vatandaşımızın duygularına saygı gösterilmesiyle medeni bir toplum inşa edilebilir. Bu olay, ülkemizin ortak değeri olan hoşgörü ve barışa vurulan ağır bir darbedir.
Parlamentonun tüm üyelerini bu haksız ve hukuksuz karara karşı seslerini yükseltmeye, hükümeti de acil önlem almaya davet ediyorum. Tarihi camilerimiz kültürel mirasımızın ayrılmaz parçasıdır ve asli fonksiyonlarıyla korunmalıdır.
Bu açıklamamın ardından, konuyu Parlamento gündemine taşıyacağımı ve hukuki sürecin takipçisi olacağımı da kamuoyuna duyurmak isterim.”
– Halk Hareketi Genel Başkanı ve milletvekili Zeyd’den tepki
Halk Hareketi Partisi Genel Başkanı ve Milletvekili Skender Recepi – Zeyd de “Zulüm Kalınlaştığında” başlığıyla yaptığı paylaşımda şu ifadelere yer verdi:
“Bu hükümetin gündeminin devletin Arnavutlardan arındırılması olduğunu söylediğimizde, yine çok az şey söylediğimiz ortaya çıktı, çünkü şimdi sıra Kuzey Makedonya’nın doğu kısmının İslam’dan arındırılmasıydı.
Manastır’daki beş yüz yıllık kalma cami (“Yeni Camii”) utanmadan bir Hıristiyan-Ortodoks müzesine dönüştürülüyor. Bir atasözü şöyle der: “Her şey incelikten kırılır, şiddet ise kalınlıktan.”
