Makedonya Dışişleri Bakanı Nikola Dimitrov, “Yunanistan’da (anlaşma) onay süreci tamamlandıktan sonra Makedonya’nın NATO üyeliğinin, AB üyeliğinden daha hızlı olacağını düşünüyorum.” dedi.
Makedonya Dışişleri Bakanı Nikola Dimitrov, ülkesi ve Yunanistan arasındaki “isim sorununun” çözümüne ilişkin varılan Prespa Anlaşması’nın bugünlerde Yunan parlamentosunda onaylanacağını düşündüğünü ve böylelikle Makedonya’nın NATO üyeliğinin hız kazanacağını belirtti.
Dimitrov, Türkiye’ye düzenlediği resmi ziyaret kapsamında iki ülke arasındaki ilişkileri, Yunanistan ile “isim sorununun” çözümüne yönelik Prespa Anlaşması’nı ve Balkanlar’daki son gelişmeleri AA muhabirine değerlendirdi.
Makedonya’da ülkenin isminin “Kuzey Makedonya” olarak değiştirilmesine ilişkin yasal düzenlemelerin ardından, Yunanistan’da tetiklenen büyük bir tartışma olduğuna işaret eden Dimitrov, bu nedenle ülkedeki koalisyonun dağıldığı ve sonrasında Başbakan Aleksis Çipras liderliğindeki hükümetin mecliste yapılan oylamada güvenoyu aldığını hatırlattı.
Dimitrov, “(Yunanistan’ın) Bugünlerde Prespa Anlaşması’nın onaylanması prosedürünü başlatacağını düşünüyorum.” ifadesini kullandı.
Dünyanın dört bir yanından gelen övgülerin Prespa Anlaşması’nı “başarısız olamayacak kadar büyük” bir anlaşma yaptığını vurgulayan Dimitrov, “Bence yakında, birkaç gün içinde bu anlaşmanın onaylanmasını Yunan parlamentosunda göreceğiz.” dedi.
Anlaşmanın, Yunan parlamentosunda onaylanmasının ardından, Makedonya’nın NATO’ya üye olmasını sağlayacak katılım protokolünün de yine aynı parlamentoda oylanacağını belirten Dimitrov, böylelikle sürecin tamamlanacağını kaydetti.
Dimitrov, Makedonya ve Yunanistan’ın “isim anlaşması” sürecinin de iki ülke halkı arasındaki tarihi uzlaşı olduğunun altını çizdi.
“NATO üyeliği konusunda çok yakında masada olacağız”
Makedonya’nın, Avrupa Birliği (AB) üyeliğine ilişkin de değerlendirmelerde bulunan Dimitrov, ülkesinin 2005’ten bu yana AB’ye aday ülke olduğunu hatırlattı.
Dimitrov, “Yunanistan’da onay süreci tamamlandıktan sonra Makedonya’nın NATO üyeliğinin, AB üyeliğinden daha hızlı olacağını düşünüyorum.” dedi. Makedonyalı Bakan, Yunan parlamentosundaki protokolün onaylanmasının ardından ülkesinin NATO’ya üye 30’uncu ülke olacağını söyledi.
NATO’ya üye diğer 28 ülkenin parlamentolarının da bu konu üzerine çalışacaklarını belirten Dimitrov, “Resmi olarak, muhtemelen önümüzdeki yılın başlarında farklı parlamentolardaki süreçlerin hızına bağlı olarak bu (NATO üyeliği) gerçekleşecek. Fakat aslında, çok yakında masada olacağız, belki bu şubat ya da mart ayları bile olabilir.” diye konuştu.
Türkiye-Makedonya ilişkileri
Konuşmasında Türkiye-Makedonya ilişkilerinin önemine dikkati çeken Dimitrov, “Türkiye ile ilişkilerimizi geliştirmemiz çok zor çünkü zaten ilişkilerimiz çok yakın, samimi ve oldukça dostane.” ifadelerini kullandı.
Dimitrov, iki ülke arasında çok özel bir ilişki olduğunu dile getirerek, bunun sebebinin bir bakıma Osmanlı döneminde yüzyıllar boyunca ortak yaşamın paylaşılması ve Makedonya’dan Türkiye’ye göç etmiş çok sayıda Türk olmasından kaynaklandığını belirtti.
Öte yandan Makedonya’da çok sayıda Türk’ün yaşadığına işaret eden Dimitrov, bu kişilerin Makedonya toplumuyla çok iyi entegre olduğunu kaydetti.
Dimitrov, Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu ile yaptığı görüşmede, iki ülke arasındaki ekonomik ilişkilerin artırılması konusunun ele alındığını anımsatarak, Türkiye ve Makedonya’nın ticaret hacminin 1 milyar dolar seviyesine kolaylıkla çıkarılabileceğinin altını çizdi. Dimitrov ayrıca mevkidaşı Çavuşoğlu ile görüşmesinde, Balkanlar’da istikrar, sığınmacılar ve terörle mücadele konularının gündeme geldiğini söyledi.
“Türkiye için sorun varsa, o bizim için de sorundur”
Bakan Dimitrov, Fetullahçı Terör Örgütü’nün (FETÖ) 15 Temmuz darbe girişimine ilişkin, “Türkiye’nin (FETÖ’ye karşı) verdiği mücadelenin tamamıyla farkındayız. Dost bir ülke olarak, Türkiye için büyük bir sorun varsa, o bizim için de büyük bir sorundur.” ifadesini kullandı.
Dimitrov, iki ülkenin, özellikle güvenlik servisleri arasında olmak üzere birçok düzeyde yakın iş birliği olduğuna dikkati çekerek, “Bu meseleye politik irade, odaklanma, ulusal ve uluslararası yasal çerçevede yaklaşıyoruz.” dedi.
Bu kapsamda, Makedonya’da Türkiye Maarif Vakfının (TMV) kurulmasını memnuniyetle karşıladıklarını dile getiren Dimitrov, vakfın ilk okulunu Mart 2018’de açtığını hatırlattı. Dimitrov, “TMV okulunda verilen eğitim, kalite açısından oldukça memnuniyetle karşıladığımız bir gelişme. Bu yönde daha fazlasını göreceğimizi düşünüyorum.” şeklinde konuştu.
Dimitrov, Türkiye’den, bazı FETÖ üyelerinin iadesine ilişkin alınan taleplerle ilgili, “Onlar, odak noktası ve öncelikli olarak görüşülüyor.” ifadesini kullandı.
Kosova-Sırbistan arasındaki diyalog
Balkanlar’da son dönemde gündeme gelen Kosova ve Sırbistan arasındaki diyalog kapsamında “olası toprak değişimi” konusuna ilişkin Dimitrov, etnik sınırlar ve toprak değişiminin geçmişe ait kavramlar olduğu değerlendirmesinde bulundu.
Dimitrov, Makedonya’da Türk, Arnavut, Sırp, Boşnak ve Romanların yaşadığını ve ülkesindeki bu çeşitlilikten gurur duyduklarını belirtti.
“Belgrad ile Priştine arasındaki diyaloğu memnuniyetle karşılıyoruz ancak akıllı olmak zorundayız.” diye konuşan Dimitrov, etnik sınırlar idealize edildiğinde veya yüceltildiğinde, Balkanlar’da 1990’lı yıllarda insani trajedilere tanık olduklarına dikkati çekti.
Dimitrov, “Bence hepimiz Balkanlar’da büyük devlet olmak istiyoruz, daha büyük devletler değil.” dedi.
İsim sorunu
Başta Türkiye olmak üzere birçok devlet, Makedonya’yı anayasal adı olan “Makedonya Cumhuriyeti” ismiyle tanısa da Yunanistan, kendi sınırları içinde “Makedonya” isimli bir bölge bulunduğu gerekçesiyle ülkenin isminin değiştirilmesini talep ediyordu.
Makedonya, bağımsızlığını ilan ettiği 1991’den bu yana güney komşusu Yunanistan ile devam eden isim sorunu nedeniyle AB ve NATO’ya üye olamıyor.
Makedonya’nın uluslararası tanınırlığı, ülkenin Birleşmiş Milletler (BM) Genel Kurulu’nda oy birliğiyle BM üyeliğine kabul edildiği 1993 yılının nisan ayında kesinlik kazanmış ancak güney komşusu Yunanistan’ın itirazıyla geçici referans olarak “Eski Yugoslavya Cumhuriyeti Makedonya (FYROM)” adıyla üyeliğe kabul edilmişti.
Yunanistan Başbakanı Aleksis Çipras ile Makedonya Başbakanı Zoran Zaev, 12 Haziran 2018’de ülkelerinde düzenledikleri basın toplantılarındaki görüşmeler neticesinde, “Kuzey Makedonya Cumhuriyeti” adı üzerinde anlaştıklarını açıklamış, iki ülke hükümet temsilcilerin katılımıyla 17 Haziran 2018’de imzalar atılmıştı.
Makedonya ve Yunanistan’ın, vardıkları anlaşmada yer alan yükümlülüklerini tamamen yerine getirmelerinin ardından Makedonya’nın “Kuzey Makedonya Cumhuriyeti” ismi ile resmi olarak NATO’nun 30. üyesi olması bekleniyor.
AA
