1908 tarihli “Selanik Çalgısı”, Osmanlı Makedonyası’nda çalgıcılardan oluşan bir grubun tam kompozisyonunu gösteren en eski fotoğraf olma özelliğini taşıyor.
Kuzey Makedonyalı tarihçi ve araştırmacı gazeteci Dime Rataykoski, Osmanlı Makedonyası’nda çalgıcılardan oluşan bir grubun tam kompozisyonunu gösteren en eski fotoğrafı ilk kez AA’ya tanıttı.
Rataykoski, paha biçilmez olarak nitelendirdiği ve telif hakkı kendisinde bulunan 1908 tarihli “Selanik Çalgısı” adlı fotoğrafın Türkiye’de eline geçtiğini söyledi.
Fotoğrafı ilk kez AA aracılığıyla kamuoyuyla paylaştığını vurgulayan Rataykoski, “Çalgıcılar sağdan sola oturanlar şöyle sıralanıyor; tefte Kemal Bey, kanunda Rıfat Bey, udda Ramiz Bey ve kemanda Galib Bey. Ayaktakiler ise sağdan sola; tefte Osman Bey, saz veya bağlamada Hakkı Bey, kemanda da Hamdi Bey. Bu fotoğraf, en azından şimdilik, Osmanlı Makedonyası’ndaki çalgıcılardan oluşan bir grubun tam kompozisyonunu gösteren en eski fotoğraf.” dedi.
Rataykoski, Camera Ottomana ve Camera Macedonica’nın ortak çalışması olan fotoğrafın zaman geçtikçe değeri, önemi artan ebedi bir süs olduğunu belirterek “Bu fotoğraf, sadece fotoğrafçılık değil aynı zamanda müzikal olmak üzere kültürel mirasın korunmasıyla ilgili önemli kurumsal meseleleri gün yüzüne çıkaracak, birçok yönü sorgulamamızı ve üzerinde durmamızı sağlayacak.” değerlendirmesinde bulundu.
Yıllar içinde yıpranan fotoğrafın 29×23 santimetre, sepya baskı ve sert kartona yapıştırılmış olduğunu aktaran Rataykoski, çekildiği yıl olan 1908’i “çalgıcıların altın çağı” olarak nitelendirdi. Rataykoski, çalgıcıların o dönemde başta Selanik olmak üzere Osmanlı Makedonyası’nda Manastır, Üsküp ve diğer küçük şehirlerde meşhur olduğunu belirtti.
Rataykoski, “Koleksiyonumun bir parçası olan, bugün ilk kez yayımladığım bu korunmamış fotoğraf, makam sesleriyle renklenen o zamanların tanığı.” ifadelerini kullandı.
AA
