Kuzey Makedonyalı Bir Yıl

Bir yılı geride bırakırken 2020 yılına farklı umutlarla girdik diyebiliriz. Kuzey Makedonya Cumhuriyeti için her şekilde tarihi bir yıl oldu. En önemlisi Kuzeyli olma serüveni. Geçen yılda neler yaşandı, ne aldı götürdü, ne getirdi diye bakacak olursak şunu net bir şekilde söyleyebiliriz, diplomasi trafiği yönünden geçen yıla göre bu yıl da hayli hareketli geçecek.

Malumunuz Makedonya Cumhuriyeti Avrupa Birliği tam üye müzakerelerin başlatılması ve NATO üyeliği sözkonusu olduğundan Brüksel’in isim konusunda dayattığı şartı yerine getirmek zorunda kaldı. 2018 yılının haziran ayında imzalanan “Prespa Anlaşmasından” sonra, yılın başlangıcında Makedonya Cumhuriyeti kendi adına büyük ve gerçekten de zor bir adım atarak Yunanistan ile 1991 yılından itibaren süren isim krizini nihayete erdirmeye niyetli olduğunu ispatladı. Makedonya meclisi oy çoğunluğu ile ülkenin adını ve anayasa değişikliği konusunda birkaç maddeyi değiştirdi.

Hemen akabinde 2019 ocak ayında Yunanistan meclisi de isim değişikliğini içeren bu anlaşmayı oylaması gerekiyordu. Atina da protestocuların gösterilerine rağmen bunu oyladı ve Makedonya’nın ismi artık Kuzey Makedonya olarak değiştirildi. Şubat ayında NATO üyelik protokolu imzalandı. Nisan ayında ilk kez Başbakanlık düzeyinde hem Yunanistan Başbakanı Çipras hem de K. Makedonya başbakanı resmi bir görüşme gerçekleştirdi.

29 Nisan’da, Almanya Başbakanı Merkel ile Fransa Cumhurbaşkanı Makron öncülüğünde Berlin’de Batı Balkan zirvesi düzenlemişti. Zirveye Bosna-Hersek, Kosova, Arnavutluk, Kuzey Makedonya, Karadağ ve Sırbistan ile AB üyeleri Hırvatistan ve Slovenya liderleri ve AB Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikaları Yüksek Temsilcisi Federica Mogherini de katıldı. Bu zirveden pek de beklenen bir sonuç çıkmadı, Batı Balkan ülkelerin liderleri kendi isteklerini bildirmekle kaldılar sadece. Avrupa’da bunlar yaşanırken Kuzey Makedonya Cumhuriyeti yeni ismi ile anılacak ilk Cumhurbaşkanını seçti. Geçen yıl mayıs ayında Stevo Pendarovski cumhurbaşkanlığı seçimlerini kazandı.

Bunun akabinde Papa’nın Kuzey Makedonya ziyareti gerçekleşti. Papa, Eski Cumhurbaşkanı İvanov ve Başbakan Zaev ile görüştükten sonra basın açıklaması yaparak Üsküp meydanında ayin düzenledi. Ziyaretinin Kuzey Makedonya ile Vatikan arasındaki diplomatik ilişkilerin 25. yıl dönümü vesilesiyle mutlu olduğunu, ülkemizin, Doğu ile Batı arasında köprü, kültürel akımların ve bölgenin birçok özelliğinin birleştiği bir yeri teşkil ettiğini, barışçıl ve çok dinli bir yapıya sahip ülkenin bir arada yaşama hoşgörüsü ile iyi ilişkiler kurduğunu ifade etti.

İç Makedon Devrimci Örgütü-Makedonya Ulusal Demokratik Birliği (VMRO-DPMNE) partisinin eski lideri ve K. Makedonya hükümetinin eski başbakanı Nikola Gruevski için tutuklama kararı alındıktan sonra eski başbakan Macaristan’a kaçmıştı. Bunun ardından birçok bakan yolsuzluk davalarından sebep tutuklanmıştı. Bir süre sonra onları tutuklatan özel yetkili savcı Katica Yaneva yetkisini kötüye kullanıp haraç aldığı tespit edildi o da tutuklandı.

Diplomasi trafiği bir yandan sürerken, tutuklamalar, Avrupa Komisyonu temsilcileri ile görüşmeler derken, en son da AB zirvesinde Fransa engellemesi üzerine Kuzey Makedonya ve Arnavutluk’un tam üye müzakerelerine başlama kararı alınamadı. Kuzey Makedonya Başbakanı Zaev de genel erken seçim için kolları sıvadı. Bu şekilde geçen bir yıldan sonra 2020 yılının Nisan ayında erken genel seçimler yapılacak. Seçimlerin maratonu başlamış durumda, sanırım Nisan ayına kadar ülkede en çok seçimler konuşulacak. Bir de Avrupa Birliği Komisyonu Temmuz ayında öngörülen AB genişleme toplantısında yeniden Kuzey Makedonya ile üyelik müzakerelerini gündeme getirecek.

Şu anda seçimlere gidecek olan parti başkanları kravatlarını takmış, maratona hazırlar. Seçimden önce teknik hükümeti yönetecek olan içişleri bakanı Oliver Spasovski teknik başbakan olarak seçildi.

Görelim mevla neyler, neylerse güzel eyler inşallah…