Kuzey Makedonya’nın önemli Türk edebiyatçılarından yazar ve şair İlhami Emin, başkent Üsküp’te toprağa verildi.
Dün vefat eden Emin’in (89) naaşı, kılınan cenaze namazının ardından Butel Mezarlığı’nda toprağa verildi. Cenaze töreni yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgını nedeniyle ailesi ve yakın çevresinin katılımıyla gerçekleşti.
Emin’in emekli gazeteci eşi Emire Emin, eşinin vefatının ardından Türkiye ve Türk cumhuriyetleri dahil dünyanın her yerinden telefonlar aldıklarını belirterek, “Büyük bir çınarımızı, büyük bir yazarımızı, büyük bir şairimizi kaybettik.” dedi.
Oğlu Rifat Emin de “Dualarımız onunla. Babam sadece ailesine ve bize değil, yani bizim acımızın sebebi onun iyi kalpli ve büyük yürekli bir insan oluşu değil o aynı zamanda Kuzey Makedonya ve Balkan Türklüğü’ne ve Türk İslam kültürüne hizmet etmiş çok önemli bir şahsiyettir. Bunu bilenler çok iyi bilir.” şeklinde konuştu.
Merhum İlhami Emin’in arkadaşı Üsküplü filozof, şair ve kültürolog Prof. Ferid Muhiç de şunları söyledi:
“Büyük bir düşünür. Tasavvuf felsefesini detaylı olarak bilen bir adam. Mevlana ve Yunus Emre’nin ruhunun şüphesiz onda mevcut olduğu bir adam. 55 yıldan fazla tanıdığım bir adam. Etrafına “Gülbahçe” tezahür eder ve hareket ettiğinde etrafı gül kokardı. Sıra dışı eserleri ve birkaç parlak roman, şiir koleksiyonu olan bir adam. Kendisi göçtü fakat ruhu hala bizimle.”
Kuzey Makedonya’nın İstanbul eski başkonsolosu ve İlhami Emin’in aile dostu Zerrin Abaz da Kuzey Makedonya Türk edebiyatının bir dehasını kaybetmekten büyük üzüntü duyduğuna vurgu yaparak, Emin ile yaşadığı bir anısını şöyle anlattı:
“Kendisinin şiirleriyle, hikayeleriyle büyüdük. Bizim aynı zamanda aile dostumuz, benim abimdi. Bir ara Yosip Bros Tito Lisesi’nde bir Türk sınıfında bir azalma olmuştu. Onu kapatmak istiyorlardı. Bugün gibi hatırlıyorum, beraber ikimiz o zamanki cumhurbaşkanına gittik ve o zamanki o Türk sınıfının açılışını yaptık. Yani Türk sınıfını tekrar açtırdık. Özellikle ben yüksek lisans ve doktora yaparken Hacettepe’de onun kitaplarından, malzemelerinden çok yararlandım. Çok hoş bir sohbeti vardı. Çok iyi bir insandı. Mekanın cennet olsun.”
– İlhami Emin kimdir?
İlhami Emin, 8 Ağustos 1931’de Kuzey Makedonya’nın Radoviş şehrinde dünyaya geldi. Emin, ilk ve orta öğrenimini doğum yerinde, iktisat meslek lisesini ve Pedagoji Akademisini Üsküp’te tamamladı. Üsküp’te, “Tefeyyüz” Türk ilkokulunda öğretmenlik yapan Emin, “Nova Makedoniya” gazetesinde gazeteciliğe başladı.
“Birlik Gazetesine” geçen Emin, ilk sayısı Aralık 1965’te yayınlanan Sesler Aylık Toplum Sanat Dergisi’nin ilk sorumlu yazarı oldu.
1973’e kadar görev yapacağı Üsküp Radyosu Türkçe Yayınlar Sorumlusu görevine atanan Emin, görevinin ilk yıllarında Türkçe radyo yayıncılığının ilerlemesine katkıda bulundu.
Emin, 1978’de Üsküp Halklar Tiyatrosu Genel Müdürlüğüne seçildi. Üsküp Halklar Tiyatrosu Genel Müdürlüğü görevinden Kuzey Makedonya Kültür Bakanlığı bünyesine alınan Emin, Kültür Bakanı Yardımcısı oldu. Emin, emekli oluncaya kadar da bu görevde kaldı.
Edebiyatın farklı türlerinde eserler veren Emin, tiyatro yapıtları ile de adından söz ettirdi. Başarılı bir film eleştirmeni de olan İlhami Emin’in Türkçe’den Makedonca’ya çevirdiği birçok eser de bulunuyor.
Emin, Nazım Hikmet’in şiirlerinin yanı sıra Yesevi, Yunus ile Mevlana’nın seçme şiirlerini, Yaşar Kemal’in “Binboğalar Destanı” ile Orhan Pamuk’un “Beyaz Kale” ve “Benim Adım Kırmızı” romanlarının yanı sıra Evliya Çelebi’nin Seyahatnamesinden Kuzey Makedonya’ya ait bölümleri Makedonca’ya çevirdi.
İlhami Emin, aynı zamanda Fuat Köprülü’nün “Osmanlı İmparatorluğu’nun Kuruluşu” kitabını da Makedonca’ya kazandırdı.
Aşkabat’ta düzenlenen Uluslararası Türk Şiiri şöleninde “Büyük Bayrak” ödülü verilen Emin, Kuzey Makedonya Yazarlar Birliği’nin “Edebi Asa” ödülüne de layık görüldü. Emin, Eski Yugoslavya lideri Yosip Broz Tito’nun da Türkçe tercümanlığını yaptı.
İlhami Emin’in eserlerinden bazıları şöyle:
Aramak (1954), Hayat Şarkı Söyler ve Ağlar (1955), Gündüz Gece (1957), Ay Kedisiz Saray (1964), Taş Ötesi (1965), Kırk Dost (1965), Güneşli Şiirler (1966), Gülkılıç (1971), Gülçiçek (1972), Şiirli Alfabe (1974), Yörükçe (1984), Gülev (1980), Güldeste (1991) ve Güldün (1993).
AA
