Kötü Alışkanlıklar ve Etkileri

Adı ne olursa olsun, insanın ruh ve beden sağlığına zarar veren her kötü alışkanlık zararlıdır. İnsan, başarılı ve mutlu olabilmesi için beden ve ruh sağlığını bu denli zararlı alışkanlıklardan korumalıdır.

Kötü Akışkanlıklara Nasıl Başlanılır?  Kötü alışkanlıklara başlanılmasının en büyük etkisi; aile olmak üzere, arkadaş çevresi, yaşanılan çevre kişinin kişisel özellikleri her birinin etkisi vardır. Bu etkenlerin biri ya da birkaçı kötü alışkanlıkların başlamasına neden olur ve her bir özelliğin ayrı ayrı etkisi vardır.

Ailenin nasıl etkisi olabilir? Çocuklar, aile büyüklerini kendilerine örnek almakta ve onlar gibi olmaya çalışmaktadırlar. Kötü alışkanlık sahibi bireylerin bulunduğu ailede yetişen çocuklar, daha erken yaşta kötü alışkanlık kazanabilmektedir. Ayrıca aile bireylerinin birbirleriyle anlaşmamaları, geçimsizlik, sevgisizlik ve aile bağlarının zayıflığı çocukları aile içerisinde yalnızlığa iter ve mutsuz kılar. Aile büyükleri, kötü alışkanlıkları çocukların kullanmasını ne kadar kötü olduğunu söylemesine rağmen aile büyüklerinin kullanarak çocuklarına kötü örnek olurlar. Ör: küçük yaşta bir çocuğun anne- babası, öğretmenleri, okulda ya da mahallesinde örnek aldığı insanlarında sigara içtiğini görüp merak eder büyükler ise ne kadar zararlı olduğunu söylese de çocuk denilen varlık her zaman merak etmiştir ve denemek istemiştir.  

Arkadaşlarına özenme, onlar gibi olma, kendini arkadaşlarına kanıtlama gibi duygular da kötü alışkanlıkların başlamasında önemli rol oynar. Ör: ”Bir bardak içkiden bir şey olmaz, bir kez denemeden ne olur?” gibi arkadaş telkinleriyle başlayan içki içme, sigara içme ve uyuşturucu kullanma,  zamanla alışkanlık haline dönüşür.[1]

Kötü alışkanlığın temeli bağımlı olmak. Peki, Bağımlılık Nedir? Kontrolünü (öz güvenini) yitirip bir maddeye bağlanma durumudur. Bağımlılık; stresli durumlarda geçici rahatlanma, geçici zevk, cesaret almak, bir gruba ait olmak, farklı değişiklikler görmek ve en önemlisi de merak edildiği için başlanır. Bağımlılığın en büyük tehlikesi, alışkanlıkla başlar bağımlılıkla devam eder ve insan sağlığını, psikolojisini sosyal ve fiziksel olarak olumsuz etkiler. Kötü alışkanlıklara başlama yaşı maalesef ki ortaokul çağlarında görülmeye başlamıştır.

En kolay ulaşabileceğimiz madde sigaradır. Sigara içenlerinin çoğunluğunda akciğer kanseri, koha, astım, solunum yetmezliği ve kronik bronşit hastalıklarına neden olur. Sigara içenlerin çoğu zararlarını bilmesine rağmen içmeye devam etmektedir.

Alkol; dünyanın en eski ve en geniş şekilde kullanılan uyuşturucu türüdür.  Alkolik kişiler geçici ve yalancı bir zevk duyar. Alkol bağımlısı olan kişi mutlaka tıbbi yarım alması gerekir.  Etkilerine bakacak olursak; konuşma kayması, zayıf algılama, şiddet gösterme, denge ve hakaret kontrolünü kaybetme ve en kötüsü ise koma ve ölümcül olmasıdır. Zararları ise cinayetler, boşanmalar trafik kazaları, şiddet olur.

Uyuşturucu maddeler; beyin ve akıl sağlığının en büyük düşmanıdır. Başlıca etkileri; delilik, erken bunama, hafıza kaybı, hayal görme, korku, evham oluşur. Ruhsal etkisi olduğu kadarıyla, sağlık sal olarak da çok kötü etkisi vardır. Bunlar;  kangren, kalp hastalığı, karaciğer ve böbrek tıkanması, depresyon, intihar meyilli ve nefes darlığı olur. [2]

İnsanlar, merak duygularını tatmin etmek için bazen yanlış yollara düşebilirler. Bazı kişiler de sıkıştıkları bir olay karşısında dayanma güçlerini, dirençlerini kaybederler ve sorunlarını alkol, uyuşturucu veya sigara aracılığıyla çözmeye çalışırlar. Bu durum, gerçeklerden kaçma ve çözümü yanlış yerlerde aramaya neden olur. Böyle kişilerin iradeleri zayıftır.

Kötü alışkanlıklardan Tedavisi; Alışkanlık yapan maddeler en önemli tedavisi erken teşhis olması ve ailenin verdiği psikolojik destek ile net duruşu sergilemesi önemlidir.  Bağımlı olan kişiler en etkin yolu kişinin bu konuda istekli ve kararlı olmasıdır. İstekli ve karalı olmaları maddeden kurtarma şansları oldukça yüksektir. Maddeden tamamen kurtulmak için doktor kontrolünde olması gerekecek. İki çeşit tedavi aşaması vardır bunlar: tıbbi ve rehabilitasyondur.

Tıbbi tedavi; maddeden arınma yani tedavide kullanılması gereken ilaç tedavisi ve daha sonra maddenin tamamen kurtulduktan sonra iyileştirme programı yapılır.  Rehabilitasyon; kişiyi tekrar topluma kazandırmaya çalıştırır. Kişiyi tekrar güven duyması sağlanır.

 

 

 

 

[1] https://formasyon137.wordpress.com/islam-dinine-gore-kotu-aliskanliklar/kotu-aliskanliklar-nasil-basliyor/

[2] https://www.youtube.com/watch?v=JHY3kWoy1cw