Birleşmiş Milletler ve Avupa Birliği üyesi olan 100’den çok ülke, Kosova’nın bağımsızlığını (2008’de bağımsızlığını ilan etmişti) kabul etmekle birlikte, Kosova’nın aynı zamanda Sırbistan ile komşu olduğunu da kabul etmişlerdir.
Sırbistan 2014 yılından bu yana Kosova ile varılan anlaşmazlıkların ortadan kaldırılması için, AB’nin aracılığıyla “diyalog görüşmeleri” adıyla Kosova yetkilileriyle karşı karşıya masaya oturmaktadır.
Kosova ve Sırbistan arasında diyalog görüşmelerinde anlaşmaların çok yavaş sağlanmasına karşın “yata kalka” devam etmektedir. Öte yandan Sırbistan ve Kosova AB ile üyelik görüşmelerini de sürdürmekteler.
Oysa AB sürekli olarak, komşularıyla sorunu olan hiç bir ülkenin AB’ye üye olamayacağını hatırlatmaktadır.
1999’un Haziran’ından Kosova’nın Sırbistan’dan koptuğu ve KFOR’un (NATO’nun komutanlığında Kosova Uluslararası Barış Gücü) sağladığı güvenlik içinde bağımsız bir ülke olarak geliştiği, inkar edilemeyecek bir gerçektir.
Sirbistan ise aradan değişiklikler dolu geçen 23 yıllık bir zaman içinde komşusuyla bu gerçek durumu bir türlü kabul etmemektedir.
Kıbrıs’ta 1974’ten bu yana bağımsızlığını sürdüren Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’ni kabul etmek, gerçek durumu görmek istemeyen Kıbrıs Rum tarafı ve diğer ülkeler gibi.
AB yapılan son genişleme toplantısında, Sırbistan ile üyelik müzakerelerinin başlamasını yeşil ışık yakmadı.
Arnavutluk ve Kuzey Makedonya’ya (Bulgaristan engeli aşılarak) 17 Temmuz 2022’de, üyelik müzakere kararı verildi.
Boşuna müzakere kararını bekleyen Sırbistan ise, AB üyeliği sürecinde aynı noktada kaldı. Sırbistan ile Kosova, iyi komşuluk ilişkileri ve geleceği vaat eden liderlerini seçmedikçe, beklemeye devam edecekler.
Oysa AB’de tarafından son üyelik toplantısında da, Sırbistan ile Kosova’nın yıl sonuna kadar, diyalog yoluyla sorunlarını, doğrusu birbirlerini karşılıklı olarak tanımaları zorunluluğuna, dikkat çekildi. Komşularıyla sorunu olan ülkelerin AB’ye üye olamayacakları bir daha hatırlatıldı.
Kosova’nın bugünden itibaren araba plakaları ve kimliklerin karşılıklı tanınması yönündeki kararını uygulamaya koymasına, Kosova’nın Kuzey sınırında Sırplar’ın eylemli tepkisi beklenen bir hareketti.
Ardından, Kosova’daki uluslararası kurumların temsilcilerinin uyarısı üzerine, Hükümet ilgili kararını 1 Eylul’e erteledi.
Fakat, gerginlikten, kanunsuzluktan yana olanların daha büyük kargaşaya yol açmamaları için, Sırp halkının artık gerçekleri görmeleri, çoğunluktaki Arnavutların daha soğukkanlı, yetkili kurumların ise anayasal sorumlulukları bilincinde hareket etmeleri gerekir.
1 Eylül, tam bir ay sonra. Eylül ayının 21. günü de, Dünya Barış Günüdür. Uygulamanın barışçıl olması dileğiyle…
