Uluslararası Para Fonu’nun (IMF) 2024 verilerine göre Kosova ve Arnavutluk, Gayri Safi Yurtiçi Hasıla’ya (GSYİH) oranla en yüksek tasarruf mevduatına sahip Batı Balkan ekonomileri oldu.
IMF’nin karşılaştırmalı raporu, Arnavutluk’ta banka mevduatlarının 2024 sonunda GSYİH’nin %66,24’üne ulaştığını ortaya koydu. Bu oran, üç yıl süren düşüş eğiliminin ardından yeniden artışa geçti. Ülkede mevduat/GSYİH oranı 2023’te %61,39 seviyesindeydi. Ancak oran, pandemi döneminde kaydedilen %75’lik rekor seviyenin hâlâ gerisinde bulunuyor.
Pandemi sonrası hızlı ekonomik büyümeyi mevduatların aynı ölçüde takip etmemesi ve Euro’nun Lek karşısındaki değer kaybı bu tabloyu etkileyen başlıca unsurlar oldu. Mevduatların yarısından fazlasının Euro cinsinden tutulması, Avrupa para biriminin 2020’den bu yana yaklaşık %25 değer kaybetmesiyle GSYİH oranını aşağı çekti. Buna rağmen, 2024’te özellikle Lek cinsinden mevduatların artışı sayesinde dikkat çekici bir toparlanma görüldü.
Bölgenin geneline bakıldığında, GSYİH’ye oranla en yüksek mevduat birikimi %67,18 ile Kosova’da bulunuyor. Arnavutluk ise %66,24 ile ikinci sırada yer alıyor. Bu iki ülkeyi, %63,33 ile Kuzey Makedonya, %53,32 ile Bosna-Hersek, %52,44 ile Karadağ ve %46,82 ile Sırbistan izliyor.
Batı Balkanlar’da tasarruf alışkanlıklarının büyük ölçüde geleneksel yöntemlere bağlı olduğu görülüyor. Arnavutluk’ta yatırım fonları ve devlet borçlanma araçlarına ilginin son yıllarda artmasına rağmen, halkın büyük çoğunluğu birikimlerini hâlâ banka mevduatlarında tutmayı tercih ediyor. 2023 sonunda, Arnavutluk’taki toplam tasarrufların yaklaşık %88’i banka mevduatlarından oluştu.
Yüksek mevduat oranı, Arnavutluk’ta bankacılık sektörünün yabancı kaynaklara bağımlı olmadan büyümesine katkı sağlıyor. Kamu mevduatlarının güçlü seyri, finansal aracılık faaliyetlerinin temelini oluşturarak sektöre istikrar kazandırıyor.
Kosovaport
