Yedi Soru Bir Manşet köşemizin bu haftaki konuğu olan MÜSİAD Balkanlar Başkanı Dr. Bilal Kara, Türkiye’deki referendum sürecine de değindi. Referandumun hiç kuşkusuz Türkiye’deki sistem değişikliğinin oylanacağı bir süreç olacağını vurgulayan Dr. Bilal Kara, “Türkiye’de istikrarın kurumsallaşması adına, iç ve dış politikada daha sistematik ve aktif bir aktör olabilmesi adına önemli bir sınav verilecek. Elbette bunun etkileri Türkiye’nin varlığının her aşamada hissedildiği balkanlara da yansıyacaktır. İstikrarlı bir Türkiye, istikrarlı Balkanlar demektir. Türkiye’nin güçlü ve geleceğe umutla bakan bir yönetim anlayışı, hiç şüphesiz yanıbaşındaki balkan ülkeleri için de çok gereklidir. İşte bu yüzden Türkiye’de 16 Nisan’da gerçekleşecek olan referandum balkanlardaki hassas dengeler adına da hayati bir öneme sahiptir.” ifadelerini kullandı. Röportajda Makedonya’daki siyasi krize de değinen Dr. Bilal Kara, “Muhakkak ki teknik bir hükümetin işin başında olduğu bir ortamda bürokrasi ve buna bağlı unsurlarla ilgili karar alma mekanizmalarında bazı aksaklıkların yaşanması doğal” şeklinde konuştu.
Röportaj: Aydın DAVUD, Fotoğraf: Sezer SALİHİ
2016 Ekim ayında MÜSİAD Makedonya’nın resmi açılışı yapıldı. Ardından kısa bir süre sonra MÜSİAD Balkan olarak isim değişikliğine gidildi. Değişiklikle beraber MÜSİAD Balkanlar’ın merkezi olarak Makedonya’nın Başkenti Üsküp’ü seçti diye düşünüyorum. Neden Üsküp? Avantajları ne?
Balkanlar Türkiye açısından, konumsal yakınlığından başka olarak, ciddi bir soydaş nüfusu barındırması, ortak kültürel değerlerimizi paylaştığımız, yüzyıllar boyu geniş tarihi birlikte yaşadığımız coğrafya olması açısından çok önemli bir bölge. Geçtiğimiz yıl itibariyle MÜSİAD yurtdışı teşkilatlanma komisyonu olarak böylesine önemli bir coğrafya olan Balkanlarda hızla teşkilatlanma kararı aldık. Bunun için de bölgede hem siyasi hem de ekonomik anlamda stratejik bir konuma sahip olan Makedonya Cumhuriyeti’nin başkenti Üsküp’ü seçtik. Makedonya Cumhuriyeti lokasyon itibariyle Balkanların kalbinde yer almakta. İçerisinde barındırdığı nüfusun etnik özellikleri bakımından Balkanların küçük bir örneklemi. Buna ek olarak birçok ticaret yolunun da kesişim noktası Makedonya. 21 Ekim 2016 ‘da şubemizin açılışını gerçekleştirdik. Yoğun bir protokolümüz vardı, Bakanlar, milletvekilleri, ciddi katılım gösteren sivil toplum örgütleri, siyasi partiler ile toplumun farklı kesimlerinden teşrif eden halkımızla açılışımızı gerçekleştirdik. Aynı gün Makedonya, Arnavutluk, Kosova Ekonomi Odaları Başkanları ve üyeleri, Makedonya, Bosna Hersek, Sırbistan, Karadağ Yatırım Ajansları Başkanlarının katılımlarıyla ülke sunumlarının ve panellerin yer aldığı MÜSİAD Balkan İş Forumu’nun da ilkini gerçekleştirdik.
Yönetim kurulumuzda ve üyelerimiz arasında balkanlarda değişik ülkelerde hali hazırda iş yapan birçok işadamlarımız mevcut. Tüm gayemiz ve temennimiz daha fazla iş adamının dikkatini balkanlar’a çekmek, balkanlarda daha fazla yatırım, daha fazla istihdam gerçekleşmesini sağlamak. Bu sebeple de genel merkezimizin değerlendirmesi ile MÜSİAD Balkan Şubesi olarak yapılanmamızı devam ettirme yönünde karar aldık. Balkan ülkelerinden seçtiğimiz yönetim kurulu üyelerimiz ile teşkilatlanmaya ve bu yönde faaliyetlerimize hızla devam etmekteyiz.
MÜSİAD Balkan yeni yıla adete fırtına gibi girdi. Yılın ilk aylarında Batı Trakya ziyaretleri gerçekleştirdiniz. Ziyaretleri nasıl değerlendiriyorsunuz? Hedeflere ulaşıldı mı? Beklentiler karşılandı mı?Batı Balkanlar açılımı nereye kadar devam edecek.
18-19 Ocak 2017 tarihlerinde MÜSİAD Balkan Yönetim Kurulu üyelerinden oluşan heyetimizle birlikte Yunanistan İş ve Kültür Gezisi düzenledik. Selanik,İskeçe ve Gümülcine’de temaslarda bulunan MÜSİAD Balkan heyetimizle beraber Kuzey Yunanistan bölgesinde yaşayan Türk soydaşlarımızla bir araya geldik. Gezinin birinci gününde Türkiye Cumhuriyeti Selanik Başkonsolosumuzu ziyaret ettik. Batı Trakya bölgesinde yaşayan soydaşlarımızın kültürel, ekonomik ve sosyal faaliyetleri hakkında bilgi aldık. Aynı gün Mustafa Kemal Atatürk’ün Selanik’te doğduğu evi ziyaret ettik. Ardından İskeçe’de Kuzey Yunanistan İş Adamları Derneği’nin üye işadamları ile biraraya geldik, Kuzey Yunanistan Ekonomi Odası Başkanı ve Yönetim Kurulu ile toplantı düzenledik ve her iki kurumla İyi Niyet Anlaşması imzalama kararı aldık. İskeçe ve Gümülcine seçilmiş müftülerini ziyaret ettik, Kuzey Yunanistan Türk Birliği, Kuzey Yunanistan Gençlerbirliği Derneği üyeleri ile hasbihal ettik. Teşkilatlanma çalışmalarımız devam ediyor. Balkan ülkelerinde faaliyetlerimizi hızla arttıracak ve Balkan açılımımızı devam ettireceğiz Allah’ın izniyle.
Makedonya artık yıllardır bir siyasi krizden geçiyor. Şu anda teknik bir hükümetle idare ediliyor. Makedonya’daki sözkonusu kriz MÜSİAD Balkan çalışmalarını nasıl etkiliyor. Ne gibi zorluklarla karşılaşıyorsunuz?
Ülkelerdeki siyasi krizlerin o ülkelerdeki ticari ve sosyal hayatı etkilememesi mümkün değil. Makedonya’daki siyasi bunalımın da elbette ki buradaki ekonomik dengeleri etkilemesi kaçınılmaz. Muhakkak ki teknik bir hükümetin işin başında olduğu bir ortamda bürokrasi ve buna bağlı unsurlarla ilgili karar alma mekanizmalarında bazı aksaklıkların yaşanması doğal. İş hayatının temsilcileri olan bizlerin en büyük temennisi elbette bir an evvel ülkede uzun soluklu bir hükümetin kurulması ve istikrarın tekrardan ülkede hakim olması yönünde.
MÜSİAD BALKAN olarak bizler elbette, mevcut krize rağmen, Makedonya’da, ekonominin çarklarının daha aktif çalışması, yatırımların, istihdamın, ve ticari faaliyetlerin gelişmesi için çalışmalarımıza hız kesmeden devam edeceğiz. Çok yakında duyurularını yapacağımız ekonomi panelleri, iş geliştirme toplantıları ve diğer birçok faaliyetlerimizle diğer ülkelerde olduğu gibi Makedonya’da da gündemdeki yerimizi koruyacağız.
Birkaç gün önce MATTO Yeni Genel Başkanını seçti? Yeni Başkan Makedonya’nın ünlü iş adamı Aydoğan Ademoski oldu. MÜSİAD Balkan ve MATTO arasında ileride ortak projeler üzerinde çalışma gibi bir projeniz var mı? İki büyük kuruluşun ortak çalışması mutlaka faydalı olur diye düşünüyorum?
Elbette ki MÜSİAD, birincil önceliği toplum ve insanlığa fayda olan tüm yerel sivil toplum örgütleri ile işbirliğine her zaman açıktır. Bölgede, ortak projelere de imza attığımız, Makedonya Ekonomi Odası, Kuzey Batı Makedonya Ticaret Odası, Kosova Ekonomi Odası, Arnavutluk Tiran Ticaret Odası, Kuzey Yunanistan Türk İşadamları Derneği ve İskeçe Ticaret Odası gibi diğer STK’larla yapmış olduğumuz MoU anlaşmaları ile bu işbirliklerini kurumsal platforma daha şimdiden taşımış bulunmaktayız. MATTO ile de Makedonya ve Türkiye halklarının yararına olacak, iki ülke arasındaki ticari ve sosyal ilişkilere katkıda bulunacak tüm çalışmaları yapmaya hazırız. Bizler bu pozisyonlarda ancak ve ancak topluma hizmet için bulunmaktayız. Sayın Ademoski Makedonya’da önemli ve başarılı bir işadamı. Kendisini zaten daha önce tebrik etmiştim, buradan da sizin aracılığınızla kendisine ve yönetim kuruluna başarılar diler, yeni dönemlerinin Makedonya’da hayırlı işlere vesile olmasını temenni ederim.
Türkiye malumunuz üzere önemli bir referandum sürecinden geçiyor. Bu süreci Türkiye ve Balkanlar penceresini bizler için değerlendirir misiniz?
Hiç şüphesiz Türkiye artık Balkanlarda hem siyasi hem de ekonomik anlamda en önemli aktörler arasındaki yerini aldı. Son yıllarda büyüyen ekonomisi ile artık bu bölgelerde varlığını hissettirmeye başladı. Türkiye’deki parlamento, yapılan bu ekonomik ve siyasi reformların kurumsal bir altyapıya kavuşması adına önemli bir anayasa değişikliği hazırlamış ve bunu halkın oylamasına sunmuş bulunmakta. Biz MÜSİAD olarak bu referandum sürecinin çok önemli olduğunu, Türkiye’de bu sistem değişikliğinin gerçekleşmesi durumunda ülke bazında karar mekanizmalarının daha hızlı çalışabileceğine, uzun vadeli sosyal ve ekonomiye dayalı projelerin çok daha rahat hayata geçirilebileceğine inanıyoruz. Mevcut anayasanın günümüz şartlarına yetersiz kaldığı, ve başkanlık sisteminin büyük ve güçlü Türkiye’nin yönetimi için daha doğru bir sistem olduğu toplumumuzda zaten uzun süredir tartışılan konuların başında gelmekteydi. Biz bu sebeplerden ötürü bu değişikliğin bu referandumla gerçekleşmesi gerektiğini ve bunun tarihi bir fırsat olduğunu düşünmekteyiz. 21. Yüzyıl Türkiyesi’nde artık dar kalıpların dışına çıkılması vakti gelmiştir.
Balkanları bir bütün olarak ele aldığınızda Türkiye, Rusya, Almanya ve Amerika dörtlüsünün etkileri çok yoğun. Bu dört ülkenin hem siyasal olarak hem de ekonomik olarak varlığı çok net belli oluyor. Türkiye’de büyüyen ekonomisi ile bu bölgelerde “ben de varım” dedi. Tam da bu dönemde Türkiye’de gündeme gelen bu referandum süreci ile mevcut bu rekabet nasıl etkilenir?
Biz her zaman şunu açık yüreklilikle dile getirmekteyiz. Balkanlar, bizim açımızdan her anlamda samimi ve çok yakın ilişkilerimiz olduğu bir coğrafyadır. Yüzyıllar boyu birlikte yaşamışlığımız, bu coğrafyadaki tüm milletlerle gelenek ve göreneklerimize, beşeri ilişkilerimize yansımıştır. Halen bu ülkelerde soydaşlarımız yaşamaktadır. Elbette ki bu ortak özelliklerimizin karşılıklı siyasi ve ekonomik ilişkilerimizde de etkin olmaya başlamasından daha doğal bir sonuç olamaz. Özellikle son dönemde Türkiye, Balkan ülkelerinin tümünde ciddi siyasi ve sosyal anlamda varlığını göstermektedir. Türk işadamları yaptıkları yatırımlar ve başarıları ile kendilerinden sıklıkla söz ettirmektedirler. TİKA, Yunus Emre gibi kuruluşların faaliyetleri hem yerel halkların hem de hükümetlerin defalarca takdirlerine mahzar olmuşlardır. Elbette bahsettiğiniz diğer büyük ülkelerinde bölgede yatırımları ve beklentileri bulunmaktadır. Ancak belki de Türkiye’yi balkanlar konusundan diğer bu ülkelerden daha farklı ve de avantajlı kılan az önce de bahsettiğim, kökü yüzyıllara dayanan bu coğrafya ile ilgili duygusal bağlarıdır.
Referandum hiç kuşkusuz Türkiye’deki sistem değişikliğinin oylanacağı bir süreç olacak. Türkiye’de istikrarın kurumsallaşması adına, iç ve dış politikada daha sistematik ve aktif bir aktör olabilmesi adına önemli bir sınav verilecek. Elbette bunun etkileri Türkiye’nin varlığının her aşamada hissedildiği balkanlara da yansıyacaktır. İstikrarlı bir Türkiye, istikrarlı Balkanlar demektir. Türkiye’nin güçlü ve geleceğe umutla bakan bir yönetim anlayışı, hiç şüphesiz yanıbaşındaki balkan ülkeleri için de çok gereklidir. İşte bu yüzden Türkiye’de 16 Nisan’da gerçekleşecek olan referandum balkanlardaki hassas dengeler adına da hayati bir öneme sahiptir.
Dr Bilal Kara’nın Balkanlarla yolu nasıl kesişti? Balkanlarla eskiye dayanan bir bağ mı? Ya da kariyerinizde yeni bir macera mı? MÜSİAD Balkan Başkanlığı’na giden yolu kısaca bizlerle paylaşırmısınız?
10 yıldır diğer balkan ülkelerinde, yaklaşık 6 yıldır da Makedonya’da ticari faaliyetlerimiz bulunmakta. Balkanlarda 6, Dünya çapında 9 ülkede 14 dalda sağlık hizmetleri veren hastanelerimiz ve şubelerimiz mevcut. Aslen Trabzonluyum, eskiye dayanan bir bağım yok fakat Balkan ülkeleri ile paylaştığımız ortak kültür, ticaret ve geniş ortak tarihimiz beni bu topraklara karşı hep yakın hissettirdi. 10 yılı aşkın bir süredir MÜSİAD’ın Genel Merkez üyesiyim, değişik komisyonlarında görevler aldım. Son 3 yıldır ise MÜSİAD Yurtdışı Teşkilatlanma Komisyonu Balkan Direktörü olarak görevlendirildim. Göreve geldikten sonra hızla bu ülkelerde teşkilatlanma çalışmalarına başladık. Geçen yıl itibariyle de kurucu başkanlığını üstlendiğim şubemizin açılışını yaptık. Gayemiz iş adamlarımızın dikkatini Balkanlar’a çekmek, ülke ekonomilerine katkı sağlamak. Allahın izniyle de yolumuza güçlenerek devam ediyoruz.
