Bugün TİKA Üsküp Ofisi’nde, TİKA ile İslam Birliği arasında Üsküp’teki üç caminin restorasyonunu içeren projenin yer teslim imza töreni gerçekleşti. İmza töreninde konuşan TİKA Üsküp Koordinatörü Teoman Tiryaki Üsküp’te yer alan Sultan Murad, Alaca ve Hüseyin Şah camilerinin restore edilmeye başlandığının müjdesini vererek “Yaklaşık iki – iki buçuk sene civarı süre içerisinde bu eserlerin restorasyonlarını tamamlayarak tekrar İslam Birliği’ne teslim etmek istiyoruz” ifadelerini kullandı.
Hüsamettin GİNA, Mehmed ARİF / TİMEBALKAN
Üsküp’ün tarihi Osmanlı camileri olan Sultan Murad, Alaca ve Hüseyin Şah camilerinin restorasyonunu kapsayan projenin yer teslim imza töreninde TİKA Üsküp Koordinatörü Teoman Tiryaki ile İslam Birliği Başkanı Süleyman Ef. Recepi tarafından imzalar atıldı.
İmza töreninde konuşan Teoman Tiryaki, “TİKA olarak Makedonya’da ve Balkanlarda birçok alanda proje ve faaliyet yürütüyoruz. Bunların haricinde restorasyon alanında yoğun bir çalışma sürdürmekteyiz. Bu kapsamda geçtiğimiz yıl projelendirme çalışmalarına başladığımız Sultan Murad, Üsküp Alaca ve Hüseyin Şah camilerinin projelendirme çalışmaları tamamlanmış olup bu kapsamda yapılan ihaleyle firmalar da tespit edilmiş ve restorasyon çalışmaları başlamıştır. Bugün bu kapsamda İslam Birliği Başkanıyla yer teslimi töreni yapmak üzere bir araya geldik.” şeklinde konuştu.
Restore edilecek camileri “Üsküp’ün nişaneleri” olarak nitelendiren ve restorasyon çalışmalarının iki ila iki buçuk yıl içerisinde tamamlayacağını belirten Tiryaki “Yoğun cemaatlere sahip bu camilerimiz. 500 senedir ibadete devam eden camilerimiz. Bu kapsamda da çok önemli eserler. Ümid ediyoruz ve yaklaşık iki – iki buçuk sene civarı süre içerisinde bu eserlerin restorasyonlarını tamamlayarak tekrar İslam Birliği’ne teslim etmek istiyoruz. Desteklerinden dolayı İslam Birliği’ne teşekkür ediyoruz. Ümit ediyoruz bu işbirliğimiz bundan sonraki süreçte de artarak devam edecektir.” ifadelerini kullandı.
Saat Kulesi de restore edilecek
Camilerin içinde bulunan diğer ek yapıların da restorasyon dahilinde olduğuna dikkat çeken Teoman Tiryaki, “Restorasyon içinde yapılacaklar buradaki camilerin içerisinde bulunan bütün eserler de bu restorasyona dahil olacak. Sultan Murad Camisi’nde Saat Kulesi bu restorasyona içerisine dahil, Alaca Camii içerisindeki hem türbe hem mektep binası da buna dahil. Bu şekilde içerisindeki bütün diğer ek yapıları da kapsayacak şekilde bir restorasyon çalışması gerçekleşiyor ve bunların içerisinde çevre düzenlemesi de dahil.” dedi.
Tiryaki, “İsa Bey Medresesi ile alakalı belli alanlarda yaşadıkları sıkıntıları bize bildirmişlerdi. Bu kapsamda teknik arkadaşlarla yakından incelemeyi yaparak ordaki sorunları da tespit ettik. Şu an eğitim döneminin devam etmesi nedeniyle herhangi bir müdahale söz konusu olmaması dolayısıyla eğitim yılı tamamlandıktan sonra 2017 yılının Mayıs ayının sonunda, Haziran ayının başında buradaki bu eksikliklerin giderilmesi ile ilgili çalışmaların başlatılacağını bildirmek isterim. Kısa bir süre içerisinde, okunmayan yaz döneminde oradaki sorunların tamamlanıp daha kaliteli bir ortamda öğrencilerin eğitim almasının sağlanacağını ümit ediyoruz.” şeklinde konuştu.
Basın mensuplarının sorularını yanıtlayan TİKA Üsküp Koordinatörü Teoman Tiryaki restorasyon çalışmalarının maaliyeti hakkında kesin rakamların öngörülemeyeceği ancak çalışmaların ileriki safhalarında maaliyetin belirgin bir hal alacağını sözlerine ekledi.
‘TİKA sadece geçmişi değil geleceğimizi de inşa etmektedir’
Yer teslimi imza töreninde konuşan İslam Birliği Başkanı Süleyman Ef. Recepi Makedonya’daki kültürel değerleri olan bu eserlerin restorasyon çalışmalarını üstlenen TİKA’ya, İslam Birliği olarak teşekkürlerini sunduklarını belirtti.
Recepi, “TİKA burada sadece cami onarımları değil Osmanlı dönemine ait diğer tarihi eserlerinin restorasyonunu da yapmakta. Bizim bir ön anlaşmamız var, Allah nasip ederse eğitim yılı sonunda TİKA İsa Bey Medresesi’nin tadilatına başlayacak. Aynı zamanda bu tadilat medresenin yurdunu da kapsayacak. TİKA sadece camilerle ilgilenmekle kalmıyor, aynı zamanda başka projeler de üretiyor. TİKA sadece geçmişi değil geleceğimizi de inşa etmektedir. Biz burada Teoman Beye teşekkürlerimiz sunmak istiyoruz.” ifadelerini kullandı.
İslam Birliği Başkanı Süleyman Ef. Recepi ayrıca kamuoyuna seslenerek restorasyon çalışmalarının yürütüldüğü her üç caminin ibadete kapalı olacağını duyurdu.
Recepi, “Camileri TİKA’ya teslim ediyoruz ve çalışmaların bir an önce başlamasını istiyoruz.” şeklinde konuştu.
Bir gazetecinin Makedonya devletinin neden şimdiye kadar camileri restore etmediği sorusuna Recepi, “Makedonya Cumhuriyeti tarafından koruma altına alınan tarihi eserlerdir. Devlet ister İslam kültüründen olsun ister Hristiyan kültüründen eserler olsun bütün tarihi ve kültürel eserleri koruma ve yaşatmayla yükümlüdür. Zaman zaman devlet bütçesinden desteklenerek restorasyonlar yapılması gerekmektedir. Fakat üzelerek söylemek gerekir ki, bugüne kadar programlı restorasyonlar yerine programsız restorasyonlar yapılmıştır.” cevabını verdi.
