Hırvatistan’da 2024 yılı itibarıyla toplam 2 milyon 663 bin 874 kara yolu aracı kayıtlı bulunurken, bunların 1 milyon 987 bin 156’sını binek otomobiller oluşturdu. Hırvatistan İstatistik Ofisi (DZS) verilerine göre, kayıtlı araç sayısı 2023 yılına kıyasla yüzde 4,3 oranında arttı.
Araç sayısındaki bu artışa karşın ülkede nüfusun yaşlanması ve düşük doğum oranları dikkat çekiyor. DZS verilerine göre 2020 yılında 35 bin 845 bebek dünyaya gelirken, bu sayı 2022’de 33 bin 883’e, 2024’te ise 32 bin 69’a geriledi.
Nüfus sayımı sonuçlarına göre, 14 yaş altı nüfus Hırvatistan’ın toplam nüfusunun yaklaşık yüzde 14,3’ünü oluşturuyor. Ülkenin toplam nüfusu 3 milyon 871 bin 833 olarak hesaplanırken, çocuk sayısının 550–560 bin civarında olduğu belirtiliyor. Bu rakam, ülkedeki otomobil sayısının oldukça altında kalıyor.
Uzmanlara göre, kayıtlı araç sayısındaki artış aynı zamanda tüketim alışkanlıklarını da yansıtıyor. 2020 yılında 1 milyon 746 bin 285 olan kayıtlı araç sayısı, 2022’de 1 milyon 840 bin 767’ye, 2024’te ise 1 milyon 987 bin 156 binek otomobile yükseldi.
Demograf Ivo Turk, bu iki eğilimin Hırvatistan’daki yaşam tarzını açıkça ortaya koyduğunu belirtiyor. Turk’e göre, biyolojik olarak en uygun dönem olmasına rağmen 20’li yaşlarda doğum giderek azalıyor; kadınların iş gücüne ve sosyal hayata daha fazla katılmasıyla birlikte doğumlar çoğunlukla 30’lu yaşlara erteleniyor.
Turk, mevcut nüfus politikalarının bu gerçeği yeterince dikkate almadığını ve yeni koşullara uyum sağlayacak şekilde ebeveynliği kolaylaştırması gerektiğini vurguluyor. “Kısmi zamanlı çalışma, mümkünse evden çalışma ya da iş yerinin eve yakın olması gibi küçük adımlar, çiftleri ebeveynliğe teşvik edebilir,” diyor.
Doğurganlık oranlarının geçmiş seviyelere ulaşmasının zor olduğunu ifade eden Turk, bu orana ancak göçmenlerin Hırvatistan’da çocuk sahibi olmasıyla yaklaşılabileceğini savunuyor. Hırvatistan’ın artık göç veren değil, göç alan bir ülke hâline geldiğini belirten Turk, Asya’dan gelen iş gücünün ücretleri düşürdüğünü, bunun ise yerli iş gücünü olumsuz etkilediğini dile getiriyor.
Öte yandan Turk, uzaktan çalışma veya iş yerine yakın çalışma imkânlarının otomobil sayısındaki artışı azaltıp azaltmayacağı konusunda şüpheli. Hırvatistan’da otomobil sahibi olmanın yaygın bir alışkanlık olduğunu belirten Turk’e göre, yaşam standardı yükseldikçe ülkedeki araç sayısı artmaya devam edecek.
Ekonomist Velimir Šonje ise otomobil sayısındaki artışı, son 10 yıldaki ekonomik büyüme ve yaşam standartlarının yükselmesiyle ilişkilendiriyor. Šonje, bugün 15 yıl öncesine kıyasla yaklaşık 200 bin daha fazla kişinin istihdam edildiğine dikkat çekiyor.
Bu durumun, ailelerde çalışan birey sayısını artırdığını belirten Šonje, özellikle kadınların iş gücüne katılımının yükselmesiyle birçok ailenin ikinci bir otomobil satın aldığını, bu araçların çoğunlukla ikinci el olduğunu ifade ediyor.
