Edirne, tarihi ve kültürel özelliklerinin yanı sıra Osmanlı’da haberleşme ağına duraklık yapmasıyla dikkati çekiyor.
Pek çok medeniyetin izlerini taşıması, tarihi ve kültürel varlıklarıyla öne çıkmasının yanında Osmanlı’ya 92 yıl başkentlik yapan Edirne, stratejik önemi olan şehirlerin başında geliyor.
Anadolu ile Avrupa arasında köprü konumundaki şehir, haberleşme ağlarında da bu özelliğini korudu. Osmanlı döneminde telgraf hattının geçtiği kent, Varna ile İstanbul arasında haberleşmede köprü oldu.
Varna-Edirne-İstanbul telgraf hattı kuruldu
AA muhabirine açıklamada bulunan Edirneli araştırmacı Cengiz Bulut, PTT’nin 180. kuruluş yıl dönümünü kutladı.
Bulut, Osmanlı Devleti’nde “ilk telgraf hattının” 1847-1855 yıllarında Varna-Edirne-İstanbul hattında kurulduğunu söyledi.
Samuel Morse tarafından bulunan telgrafla Sultan Abdülmecid’in yakından ilgilendiğini ifade eden Bulut, “İstanbul-Edirne-Varna arasına telgraf hattı 1847-1855 yılları arasında çekildi.” dedi.
Abdülmecid’in destekleriyle Varna’dan Edirne üzerinden İstanbul’a kadar hat çekildiğini anlatan Bulut, şunları kaydetti:
“ABD’den araştırmacı Samuel Morse bulduğu aletle, Amerika ve Avrupa’da yardımcı olacak devlet bulamadığı için İstanbul’a gelmiş, Sultan Abdülmecid Han’dan yakın ilgi görmüştü. Varna’dan saraya kadar gelen hat tamamlanınca Sultan’a ‘Emredin yazalım.’ dediği kayıtlarda yer alır. Bunun üzerine Sultan Abdülmecid Han’ın ‘Beklenen gemi geldi mi? Avrupa ne hal içindedir?’ sözleri, vericiyle Varna’ya ulaşmış ve hayretler içinde gelen cevap Sultan’a ulaştırılmıştır. Morse, elmaslı bir madalya ile üzerinde Abdülmecid Han’ın imzası olan patent verilerek taltif edilmiştir. İlk telgraf haberleşmesi ise Sultan Abdülmecid döneminde 9 Eylül 1855 Pazar günü faaliyete geçmiştir.”
Edirne’de telgraf bölükleri kuruldu
Edirne’de 1855’ten sonra telgraf bölükleri kurulduğunu ve telgrafla haberleşmenin geniş çapta kullanılmaya başlandığını anlatan Bulut, İlk Telgraf Müdürlüğüne de 29 Mart 1855’te Billurizade Mehmed Bey’in atandığını belirtti.
Edirne’nin önemli bir şehir olduğuna işaret eden Bulut, “Posta Telgraf Teşkilatının ilk hattının Edirne’den geçmesi, kentin önemini artırdı. Ayrıca o zamanın padişahlarının teknolojiye ne kadar önem verdiğini bize gösteriyor.” diye konuştu.
AA