Fas’ta 1349 yılında inşa edilen “Karaviyyin Kütüphanesi”, İslam ve Arap dünyasında kullanımda olan en eski kütüphanelerinden biri olarak hizmet vermeye devam ediyor.
Fas‘ın eski başkentlerinden Fes‘te 1349 yılında Sultan Ebu Anan El-Merini tarafından inşa edilen “Karaviyyin Kütüphanesi“, İslam ve Arap dünyasında kullanımda olan en eski kütüphanelerinden biri olarak hizmet vermeye devam ediyor.
Cami ve medreseden oluşan, yapımı 859 yılında tamamlanan, Karaviyyin Külliyesinin yanında yer alan kütüphane, yaklaşık 5 yüz yıl sonra yapılmasına rağmen ismini bu külliyeden alıyor. Kütüphane, Külliyede okuyan öğrenciler başta olmak üzere yaklaşık 7 yüz yıldan beri halka hizmet veriyor. Çeşitli bakım ve onarım çalışmaları haricinde devamlı açık kalan ve dünyada kullanımda olan en eski kütüphaneler arasındaki yerini koruyor.
“Kurulduğu yıldan bu yana özel ilgi gösterildi”
Kütüphanenin sorumlusu Abdulfettah Bukeşuh, AA muhabirine yaptığı açıklamada, “Kütüphanenin kurulduğu 1349 yılından bu yana burası Fas Kralları tarafından korunup kollanmış tarihi bir merkezdir. Kütüphanenin restorasyonu, bakımı ve genişletilmesi konusunda hiçbir masraftan kaçınmayan krallık, her zaman buraya özel bir ilgi gösterdi.” dedi.
Kütüphanede bulunan yaklaşık 4 bin nadir ve el yazması eserle birlikte 24 bin dolayında matbu kitabın mikro film ile kayıt altına alındığını belirten Bukehuş, kitapların muhafazasında ve onarımında en son teknolojinin kullanıldığını ifade etti.
Kuzey Afrika’da 1196-1465 yıllarında hüküm süren Meriniler zamanında kurulan ve yaklaşık 7 asırdan beri ayakta duran Karaviyyin Kütüphanesine, Faslı hükümdarların önemli yazma eserleri ile değer verdikleri kitapların korunması ve istifade edilmesi için teslim edilmiş. Tarih, coğrafya, astronomi, matematik, felsefe ve İslam ilimleri başta olmak üzere birçok alanda nadir ve eşsiz eserlere sahip olduğundan dolayı burası dünyanın en önemli kütüphaneleri arasında bulunuyor.
Dünyanın hafızası
İslam ve Arap aleminin en önemli kütüphanelerinden biri olduğununu belirten Bukeşuh, “Kuşkusuz Arap ve İslam dünyasında önemli kütüphaneler var, Karaviyyin Kütüphanesinin en önemli özelliği burada nadir ve el yazması eserlerin bulunmasıdır.” ifadesini kullandı.
İbni Tufeyl’in 7 bin 7 yüz beyitten oluşan “Urcuze fi’t-tıb” adlı eserin tek nüshasının bulunduğu kütüphane, buna benzer onlarca tek ve yüzlerce nadir eser ile binlerce el yazması kitaba ev sahipliği yapıyor.
UNESCO’nun “Dünya Hafızası” listesine alınan kütüphanede, Fes’te yaşadığı ve eğitim aldığı süre içerisinde Karaviyyin Kütüphanesinin müdavimlerinden İbn Haldun’un “Mukaddime” adlı eserinin “en doğru” el yazmalarından biri, yine bu kütüphanede muhafaza ediliyor.
Ceylan derisinden el yazması Kur’an-ı Kerim
Kütüphanede, ceylan derisi üzerine elle yazılan 9. yüzyıldan kalma Kur’an’ı Kerim, özel korunan kitaplar arasında bulunuyor. Kütüphanenin en korunaklı bölgesinde ve yüksek teknolojiyle korunan bölümünde yer alan el yazması eserler, özel izin ve kütüphane sorumlusu Bukeşuh’un gözetiminde görülebiliyor.
Kaynak: AA
