ABD’nin veto yetkisini kullanarak Birleşmiş Milletler BMGK işlevsiz hale getirmesi üzerine, Gazze’de acil ateşkes talebiyle Genel Kurulda oylanan karar tasarısı, 193 ülkeden 153’ünün desteğini alırken yalnızca 10 ülke tarafından reddedildi.
Mısır tarafından ortaya koyulan ve Türkiye dahil yaklaşık 100 ülkenin eş sunucusu olduğu karar tasarısı, dün gece 193 üyeli BM Genel Kurulunun Özel Acil Filistin oturumunda oylandı.
Karar tasarısı, 23 “çekimser” ve 10 “hayır” oyuna karşı, 153 ülkenin desteğiyle, ezici bir çoğunlukla kabul edildi.
Karşı çıkan ülkeler, İsrail ve ABD’nin yanı sıra Avusturya, Çekya, Guatemala, Liberya, Mikronezya, Nauru, Papua Yeni Gine ve Paraguay oldu. Karar tasarısına, Avrupa ülkeleri olarak yalnızca Avusturya ve Çekya’nın “hayır” demesi dikkati çekti.
BM Genel Kurulunda 27 Ekim’de Gazze’de insani ateşkes talebinin yer aldığı karar, 120 oyla kabul edilmiş ve buna ABD ile İsrail dahil 14 ülke karşı çıkarken, 45 ülke çekimser kalmıştı. O dönem çekimser oy kullanan Kuzey Makedonya, Kanada, Japonya, Güney Kore, Avustralya gibi ülkelerin son kararıyla “evet” oyu kullanan ülke sayısı 153’e yükseldi.
Buna göre, mevcut karardaki “evet” oylarının sayısı, Ukrayna’ya karşı savaşı durdurması için Rusya’ya çağrı yapan ve 23 Şubat’ta BM Genel Kurulunda oylanan karar tasarısındaki 140 “evet” oyunu aştı.
8 Avrupa ülkesi, çekimser kalarak, katliam karşısında tavır alamadı
Karar tasarısına, İtalya, İngiltere, Macaristan, Hollanda, Litvanya, Slovakya ve Ukrayna gibi Avrupa ülkeler çekimser kalarak, İsrail’in BM yetkilileri tarafından da teyit edildiği üzere defalarca işlediği savaş suçlarına karşı tavır almaktan kaçınmayı tercih etti.
“Yahudi soykırımı geçmişi” altında ezilen Almanya da çekimser kalırken, savaş ve işgal mağduru Ukrayna da taraf olmaktan imtina etti.
Kararın bağlayıcılığı olmasa da birçok kez, Gazze’de acil ateşkes talep eden karar tasarılarını reddederek BMGK’yi işlevsiz hale getiren ABD’nin tutumunun uluslararası toplumda kabul görmediğinin güçlü bir göstergesi ve ateşkes çağrılarına küresel destek anlamına geliyor. Kararın ezici çoğunlukla kabul edilmesi aynı zamanda ABD ve İsrail’in uluslararası toplumdan izole edildiğini ortaya koyuyor.
BM Sözcüsü Stephane Dujarric, 11 Aralık’ta yaptığı açıklamada, Genel Kurulda alınan kararların “çok önemli” olduğunu ve uluslararası toplumun görüşünü yansıttığını belirtmişti.
ABD, Gazze’de ateşkes çağrısında bulunan kararları veto ederek BMGK’yi “felç etti”
Gazze’de çoğunluğu kadın ve çocuk büyük sivil kayıplara ve İsrail’in BM yetkilileri tarafından da teyit edildiği üzere defalarca işlediği savaş suçlarına rağmen BMGK’de veto yetkisi olan ABD, ateşkes çağrılarını veto ederek BMGK’yi işlevsiz hale getirmişti.
Genel Kuruldaki kararların aksine bağlayıcı kararlar alma yetkisine sahip BMGK’de 16 Ekim’de Rusya tarafından sunulan ve Gazze’de “insani ateşkes” talep eden tasarı ABD, İngiltere, Fransa ve Japonya’nın karşı çıkması nedeniyle kabul edilmemişti.
Washington yönetimi, 18 Ekim’de de Brezilya tarafından BMGK’ye sunulan ve Gazze’ye insani yardım sağlanması için çatışmalara “ara verme” çağrısında bulunan karar tasarısını veto etmişti.
ABD’nin 26 Ekim’de BMGK’ye sunduğu ancak Gazze’de ateşkes çağrısında bulunmayan karar tasarısı, Rusya ve Çin’in vetosuyla reddedildi. Aynı gün Rusya’nın Gazze’de insani ateşkes çağrısını içeren karar tasarısı da ABD ve İngiltere’nin vetosuyla karşılaşmıştı.
BMGK’da ateşkes çağrısı yapan kararları veto eden ABD, bunun yerine “çatışmalara insani ara” verilmesini isteyince 16 Kasım’da Gazze’de çatışmalara “acil ve uzatılmış ara verilmesi” talep edilen karar tasarısı BMGK’de kabul edilmişti.
Saldırılara ara verilmesi için ABD ile İsrail’in öngördüğü sürenin sona ermesinin ardından İsrail’in Gazze Şeridi’ne saldırılarını yeniden başlatması üzerine BM Genel Sekreteri Antonio Guterres, Gazze’deki insani felaketin önlenmesi için BM Şartı’nın 99. maddesini ilk kez işletme kararı almıştı.
İsrail’in Gazze’deki saldırılarını durdurmak için 6 Aralık’ta BMGK üyelerine bir mektup göndererek, insani bir ateşkesin yürürlüğe koyulması için harekete geçmeleri çağrısında bulunmuştu.
Gazze’de çoğunluğu çocuk ve kadın yaklaşık 19 bin kişinin hayatını kaybettiği İsrail’in saldırılarına ve BM Genel Sekreteri’nin acil çağrısına rağmen ateşkes çağrılarını reddeden ABD, 9 Aralık’ta yine BMGK’de Gazze’de acilen insani ateşkes talep edilen karar tasarısını veto etmişti. Bunun üzerine Arap ve İslam ülkeleri, aynı talebi içeren bir kararın oylanması için 193 üyeli Genel Kurulu acil toplantıya çağırmıştı.
