Geçenlerde Telma TV’nin yayınladığı bir ankette Makedonya’da yaşayan Makedon ve Arnavut asıllı vatandaşlar Türkiye’yi Makedonya’nın en dost ülkesi olarak gördükleri kaydedildi. Sözünü ettiğimiz anket sonuçları hiç kimseyi şaşırtmadı, Türkiye’nin Makedonya’ya yönelik tüm samimiyeti ile hep destek tam destek politikasının bir sonucu olduğu kesin. Uluslararası Balkan Üniversitesi Öğretim Üyesi Şener Bilal, “Türkiye her uluslararası organizasyonda Makedonya Cumhuriyeti ismini vurgulamakta ve kullanmaktadır. Bu bile Makedonların sempati vo dost olarak Türkiye’yi görmelerine yeter ve artar” şeklinde konuştu. MATÜSİTEB Genel Başkanı Hüsrev Emin ise, “Biz Makedonya Türkleri için bu tablo gurur verici” yorumunda bulundu.
Hüsamettin GİNA
Telma TV’nin geçenlerde yayınladığı anket verilerine göre Makedonya’da yaşayan Arnavut ve Makedon asıllı vatandaşlar en iyi dost ilişkilerine sahip ülke olarak Türkiye’yi görmektedir. Ankete katılan Arnavutların yüzde 16.9’u en dost ülke olarak Türkiye’yi görüyor. Makedonlarda ise rakam birkaç puan daha düşük: yüzde 12.
TIMEBAKAN olarak sözkonusu anket sonuçlarının ne anlama geldiğini MATÜSİTEB Genel Başkanı’na, İBU Öğretim Üyesine, Laym Gazetesi Baş ve sorumlu yazarına ve siyasi analistçi Ramadan Ramadani’ye sorduk.
“Yeni Türkiye’nin sunduğu ve mevcut büyük güçlerin yitirdiği değerler paketine hayran kaldılar”
Uluslararası Balkan Üniversitesi Öğretim Üyesi Şener Bilal, bunun sadece bir faktöre değil birkaç faktörün kesişmesinden meydana çıkan sonuçlar olduğunu kaydetti.
Şener Bilal, “Yeni, daha demokratik, dünyaya alternatif bir model olarak sahneye çıkan Yeni Türkiye konsepti kendi geleneksel ve tarihi arka planı ile birleşince ister istemez dar manada Osmanlı bakiyesinde bulunmuş kültürler tarafından ilgi ve kabul görmüştür. Geniş manada o bakiyenin dışındakiler ise Yeni Türkiye’nin sunduğu ve mevcut büyük güçlerin yitirdiği değerler paketine hayran kaldıkları gibi sempatilerini de artırdılar. Burada Arnavut ve Makedonların Türkiye’yi dost ülke olarak görmeleri çok doğaldır.” ifadelerini kullandı.
Türkiye’nin Makedonya’ya yapmış olduğu destekler ve yatırımlar gözardı edilemez
MATÜSİTEB Genel Başkanı Hüsrev Emin ise bu tablonun buradaki soydaşlar olan bizler için gurur verici olduğunu söylerken, “Bu topraklar 6 asırlık Osmanlı Medeniyeti’yle yoğrulmuş adalet ve hoşgörü ilkesiyle buralar yönetilmiştir. Haliyle Osmanlı bakiyesi olan Türkiye Cumhuriyeti’nin hem tarihsel sorumluluk hem de insani değerler yaklaşımı açısından Makedonya’ya yapmış olduğu destekler ve yatırımlar gözardı edilemez. Dolayısıyla bu etkenler de anketlere yansıyor” şeklinde konuştu.
Anket verilerini değerlendiren Emin, “Ancak buna karşılık olarak Osmanlı Devleti’nin bu topraklardan çekilmesiyle Makedonya’da oluşan devlet yönetimlerinden Makedonya Türklerine yönelik her alandaki yaklaşımlar tam manasıyla karşılığını bulmuşmudur sorusu ortaya çıkıyor” dedi.
Türkiye’nin Makedonya’nın bağımsızlığını tanıyan ilk devlet olduğunu hatırlatan Laym Gazetesi Baş ve Sorumlu yazarı ve siyasi analist İsen Saliu, “Türkiye Makedonya’nın NATO ve AB üyeliğini tamamen destekliyor, Yunanistan ile yaşanan isim sorununda Makedonya’nın yanında yer aldı. Bundan dolayı, Makedonya vatandaşlarının Türkiye’yi en iyi dost ülke görmesi anlaşılabilir bir durum.” dedi.
Siyasi analist Ramadan Ramadani ise anket sonuçlarını şöyle yorumladı.
“Sözkonusu ankete baktığımzda Makedonya’da yaşayan Arnavut ve Makedonların tek ittifak oldukları husus Türkiye görünüyor. Ayrıca, her iki etnik toplulukta Almanya’nın oranı da yaklaşık. Ancak diğer ülkelerin oranlarında açık farklılıklar görünmektedir.”
İBU Öğretim Üyesi Şener Bilal sözlerine şöyle devam etti.
“Makedonya’nın kuruluşundan itibaren Anayasal isimle kabulünü sağlayan ve kabul eden Türkiye’dir. Her uluslararası organizasyonda Türkiye Makedonya Cumhuriyeti ismini vurgulamakta ve kullanmaktadır. Oysa diğer ülkeler her ne kadar Makedonya’yı bağımsız bir devlet olarak kabul etseler bile FYROM ismini kullanmayı tercih etmektedir. Bu bile Makedonların sempati ve dost olarak Türkiyeyi görmelerine yeter ve artar. Bunun yanında yatırımlar, yardımlar, NATO entegrasyonu ve buna benzer konuları bahsetmiyorum bile. Arnavutlar tarih perspektivinden baktığımızda zaten Osmanlı bakiyesine yüzyıllarca katkıda bulunmuşlardır. Son 10 yıl içinde Arnavutların Türkiye’ye dost ve kardeş ülke olarak bakmaları doğal bir olaydır.”
“Uluslararası toplumun Makedonya’nın ismi konusunda tavrı güven zeddelemesi getirdi”
Anket verilerine göre Makedonya’da yaşan Makedon ve Arnavut asıllı vatandaşlarda ülkelerin dostluğuna şüphe ile baktıkları göz önüne çıktı. Güven eksikliği var. Ankette Makedonya vatandaşlarının yüzde 49.8’i , Arnavutlar’ın ise yüzde 36’i hiçbir ülkeyi dost olarak görmüyor.
MATÜSİTEB Genel Başkanı Hüsrev Emin’e göre Makedonya gibi küçük bir ülkenin bağımsızlığından itibaren geçiş dönemini tamamlayamaması, kalkınma ve gelişmeyle alakalı istikrarlı bir siyasi iradenin oturmamış olması ve uluslararası faktörlerin yaklaşımı güvensizliği oluşturan etkenler.
Uluslararası toplumun Makedonya’nın isim sorununda takılmış olduğu tavır vatandaşlarımzın güvenini zedelediğini öne süren İBU profesörü Şener Bilal bağımsızlığından itibaren Makedonya’nın üzerinden bazı Avrupa ülkeleri veya süper güçler politika yapmaya ve prim sağlamaya çalıştıklarını vurguladı.
Şener Bilal, ayrıca, “Bunun yanı sıra Makedonya’da son 2-3 yıldır yaşadığımız ve bariz olarak gördüğümüz siyasi kriz vatandaşlarımızı dış dünyaya güvenlerinin yitirmelerine itmektedir. Düşünün ki ülkede siyasi bir kriz var ve bu kirizin sebepleri belli ve açık, fakat AB ve diğer bazı ülkeler bunun sanki doğal bir şey olduğunu ve anlaşmalarla halledilebileceğini ısrarla vurgulamaktadırlar. Bunlar Makedonya’daki son birkaç yıldır gerçekleşen siyasi ve ekonomik sorunlardan bihabermiş gibi davranmaktadırlar. Bu da vatandaşlarımızın AB, ABD gibi devlet ve birliklere güvenlerinin yitirilmesine neden teşkil etmektedir. Güvensizlik sorunun kaynağında bu vardır, kanımca” ifadelerini kullandı.
Laym Gazetesi Baş ve Sorumlu Yazarı İsen Saliu ise bu konuda kısa ve netti.
Saliu, “Bana göre bunun asıl sebebi günlük siyasi ihtiyaçlar için ülkede Makedonya’ya karşı yayılan komplo teorileri“ dedi.
“Son 10-15 yıldır güçlü ve dirayetli Yeni Türkiye Cumhuriyeti’nin Arnavutlar için yeni bir dayanak noktasını teşkil ediyor”
Ankette bize göre ilginç bir veri daha var; Makedonya’da yaşayan Arnavutlar ABD’den çok Türkiye’ye güveniyor. Bunun nedeni ne olabilir?
İsen Saliu sözkonusu veriye şöyle yaklaştı: “Büyük ihtimalle şundan dolayı, Türkiye ABD’nin stratejik ortağı, ABD ise bölgedeki tüm Arnavutların stratejik ortağı. Aynı zamanda Makedonya’da yaşayan Arnavutların çoğunun Türkiye’de akrabaları var, ziyaret için devamlı Türkiye’ye gidiyorlar. Tüm bunlar Makedonya’da yaşayan Arnavutların Türkiye’yi en dost ülkesi olmasını katkıda bulunuyor.”
Bu duruma aslında inanmadığını belirten Şener Bilal, Arnavutların Osmanlı İmparatorluğu’ndan sonraki süreçte Balkan coğrafyasında gereken değeri ve hakettikleri mirası pek kullanamadıklarını ve bu süreçler tüm Balkanlılar için olduğu gibi Arnavutların dini ve milli kimliklerinden dolayı sancılı ve acılı olarak geçirdikleri süreçler olduğunu vurguladı.
Şener Bilal sözlerine şöyle devam etti:
“Arnavutların Komunist rejim döneminde yaşadıkları Arnavutluk, Kosova ve Makedonya havzasında ikinci bir pılana atıldıkları bir gerçektir. Komunist rejimi temel hak ve özgürlüklerini kıstlarken dini yaşantılarına da müdahale ediyordu. Tam bu noktada soğuk savaş döneminden sonra süper güç olan ABD’nin dünyada demokratik bloklar oluşturma serüveni başlayacaktı. İşte tam o sırada Arnavutların tek kurtuluş yolu olarak ABD yi görmeye başlamaları ve bu sürecin 1991 yılından başlayarak ve 2001 yılında devam ederek ABD’yi kurtarıcı olarak görmeleri bir derece makul ve olması gerektiği gibiydi. Fakat son 10-15 yıldır güçlü ve dirayetli Yeni Türkiye Cumhuriyeti’nin Arnavutlar için yeni bir dayanak noktasını teşkil etmektedir. Bu dönemlerde kanımca Arnavutlar Türkiye’ye karşı güven ve dosthane ilişkilerini her açıdan artırmış ve günden güne pekiştirmiş durumdalar. En nihayetinede Arnavutların Türkiye ile çok fazla ortak noktası ve tarihi, kültürel, sosyal ve buna benzer değerleri mevcuttur ABD’ye kıyasen.”
Tüm bu anket verilerinin analizini yaparken keşke ankete Makedonya’da yaşayan Türkler de katılsaydı diyoruz.
