İstismar denildiğinde maalesef çocuklara yapılan kötü muameleler akla gelmektedir. İstismar kelime anlamı olarak iyi niyeti kötü anlamda kullanma ya da sömürme anlamına gelmektedir. Çocuk denilince akla toplumun geleceği ve tüm canlılar içerisinde en fazla korumaya ve sevgiye ihtiyacı olan varlıklardır. Toplumların ilerleyebilmesi için çocukların bedensel, ruhsal ve sosyal yönden sağlıklı gelişmeleri gerekmektedir.
Çocuk istismarını tanımlayacak olursak Çocuğun sağlığını, büyüme ve gelişmesini olumsuz olarak etkilenmesine neden olan her türlü fiziksel yâda duygusal, cinsel, ihmal veya ihmale neden olacak her türlü tutum ve davranışlara maruz kalmasıdır.
FİZİKSEL İSTİSMAR; çocuğa kasıtlı olarak zarar vermek demektir. Çocuğun yaşamını tehlikeye sokabilir ve uzun dönemli olumsuz etkilere neden olabilir.
Fiziksel istimrarı bir erişkin tarafından 18 yaşından küçük bir çocuğa uygulanan ve çocukların sağlığına zarar veren fiziksel hasara yol açan sıklıkla şiddet uygulama ve dövme şeklinde olan eylemlerdir. Fiziksel bulgular nedeniyle de saptanması en kolay olan istismar türüdür. Fiziksel istismarı maruz kalan çocuklar daha sora korku, Yetişkinlerle iletişim kurmaktan sakınmak, tekrar cezalandırma endişesi, suçluluk duyusu, iletiş eksikliği oluşmaktadır.
DUYGUSAL İSTİSMAR; sözlü istismar olarak bilinir. Duygusal istismar genellikle tekil bir olay değildir. Belirli bir süre boyunca devam eden bir davranış biçimidir. Duygusal istismar hemen hemen her zaman diğer istismar tipleriyle beraber görülür.
Ebeveyn ya da çocuğun bakımını üstlenen kişi çocuğu hiçbir sevgi, destek ve rehberlik belirtisi olmaksızın sürekli eleştirir, tehdit eder, küçümser, hor görür, azarlar, hakaret eder, yokmuş gibi davranır, çocuğa küser, görmemezlikten gelir, veya reddederek sağlıklı bir şekilde gelişiminde ciddi bir biçimde etkileyen ve kalıplaşmış bir davranıştır. En sık görülen ancak en zor anlaşılan istismar biçimdir. Duyusal istimrara maruz kalan çocuklar da alışkanlıklarda bir bozukluk, uyku düzeninin bozulması, oyun oynama esnasında duraksaması, pasiflik ya da saldırgan davranışta bulunması, gelişiminde gecikme, sosyal ilişkilerinde etkiler ya da yaşı gereği gibi davranmaz ve gelişimini olduğu kadar geleceğini çok etkiler.
CİNSEL İSTİSMAR; Çocuğun tam olarak kavrayamadığı, gelişimsel olarak henüz hazır olmadığı, bir cinsel aktiviteye zorlamaktır. Cinsel istismar, bir erişkinin cinsel gereksinim ve isteklerini karşılamak için çocukları araç olarak kullanmasını da ifade edilir.
İstismar türlerinden fiziksel istismar tanılanması en kolay olan; duygusal istismar ise tanılanmasında, fark edilmesinde ve yasal olarak kanıtlanmasında zorluk yaşanan istismar türüdür. Ayrıca bu istismar türleri birbirleriyle iç içe ilerlemektedir. “Örneğin: cinsel istismara uğramış bir çocuk, aynı zamanda fiziksel şiddete; fiziksel şiddete uğramış bir çocuk aynı zamanda duygusal istismara uğramaktadır. Yani aslında hiçbir istismar türü tek başına gerçekleşmemektedir.” Çocuğun henüz bedensel, ruhsal ve cinsel gelişimini tamamlamadığı dönem olarak bilinen 18 yaş altındaki dönemde meydana gelen çocuk istismarı birçok ruhsal soruna yol açmakta olup, çok ciddi bir toplumsal sorun hâline gelebilmektedir. Anne babaların çocuklarını cinsel istismardan koruyabilmeleri için bu konuda bilgi sahibi olmaları ve bilinçlendirilmeleri içinde eğitilmeleri gerekmektedir. En önemlisi de tıbbi ve psikolojik destek almalı.
İstismar Sonrası Çocuk da görülen durum; Çocuklar olayı hiçbir zaman, hiç kimseye anlatmayabilmektedirler. Aile de durumdan hiçbir zaman şüphelenmezse olay fark edilmeden yıllar geçebilir. Bu durum nadir görünse de Aile çocuğun bazı davranışlarından ya da fiziksel bulgulardan şüphelenip doktora başvurabilmektedir. Çocuk güvendiği kimseye anlatabilir ama genelde aileler bu durumu örtbas eder ya da çocuğu cezalandırır.
Çocuğu istismara uğrayan aileler ilk önce çocuğuna inanmalı ve istismar eden kişileri şikâyet edip onun hakkında dava açmalı. Çocuğun hakkını sonuna kadar savunması gerekmektedir.
İstismara uğrayan çocuk neden söylemez? Ailenin parçalanmasından korkabilmektedir; Tacizcinin tehditlerinden korkabilmektedir; Kendisine inanılmayacağını düşünebilir; Utanır ya da Suçluluk duyar.
İHMAL İSTİSMAR; Çocuğa bakmakla yükümlü olan kişinin bu yükümlülüğünü yerine getirmemesi, çocuğu fiziksel ya da duygusal olarak ihmal etmesidir. İhmalin fiziksel ve cinsel istismara göre çok daha soyut olduğu için tanısı zordur. Çocuğa yapılan ihmalin temeli aile üyeleridir. Bu yüzden ailesine kendini ispat etmek için kendine zarar verme, davranış bozuklukları, eğitimine odaklanmak, kötü alışkanlıklara başvurmak, duyularını zedelemek görülür.
