Arnavutluk’un kuzeybatısındaki İşkodra şehrinde 18 Mart Şehitleri Anma Günü ve Çanakkale Deniz Zaferi’nin 103. yıl dönümü dolayısıyla program düzenlendi.
Türkiye’nin Tiran Büyükelçiliği himayesinde, İşkodra Yunus Emre Enstitüsünce (YEE) düzenlenen programa Türkiye’nin Tiran Büyükelçisi Murat Ahmet Yörük, İşkodra YEE Müdürü Zafer Kıyıcı, ülkedeki Türk kurum ve kuruluşlarının temsilcileri ile yerel yönetim temsilcileri katıldı.
Program kapsamında İşkodra müdafisi Hasan Rıza Paşa’nın anıtına çelenk bırakıldı.
Büyükelçi Yörük, İşkodra YEE’de devam eden programda yaptığı konuşmada, mazisi kahramanlık ve fedakarlık destanlarıyla dolu Türk milletinin vatan toprakları uğruna şehit verdiği evlatlarını bu çok özel gün ve yerde anmak ve minnet duygularını ifade etmekten büyük gurur ve memnuniyet duyduğunu söyledi.
Vatanı, milleti ve kutsal değerleri için şehit düşenlerin ölmediklerini, onların en yüksek mertebede yer aldıklarını dile getiren Yörük, şöyle devam etti:
“1877-1878 savaşlarında, Balkan harplerinde, Çanakkale savaşlarında şehit düşen Debreli Murtaza’nın, Delvinalı Rasim’in, Tepedelenli Necip’in, Elbasanlı Musa’nın, İşkodralı Mustafa’nın, Yanyalı Ali Şevki’nin, Tiranlı Mahmud’un, Göriceli Hüseyin’in ve İşkodra’yı bağrına basan ve İşkodralıların kalbine defnedilen Hasan Rıza Paşa’nın ve ismini zikredemediğim tüm kahraman şehitlerimizin ruhları şad, mekanları cennet olsun.” diye konuştu.
Milli şair Mehmet Akif Ersoy’un “Çanakkale Şehitlerine” isimli eserine atıfta bulunan Yörük, “Yakın geçmişte ve günümüzde Ermeni terör eylemlerinde, Kıbrıs’ta, 15 Temmuz’da, Fırat Kalkanı Harekatı’nda ve Zeytin Dalı Operasyonu’nda yaşamlarını yitirmiş diplomatlarımız, askerlerimiz ve polislerimiz PKK’sından YPG’sine, ASALA’sından FETÖ’süne ve bunların şöhretli hamilerine karşı fedakarlık ve kahramanlık destanları yazmışlardır.” şeklinde konuştu.
Yörük, 18 Mart Şehitleri Anma Günü münasebetiyle başta Gazi Mustafa Kemal Atatürk olmak üzere rahmetli silah arkadaşlarını, tüm aziz şehitleri tazim ve minnetle andıklarını kaydetti.
İşkodra YEE Müdürü Kıyıcı da Çanakkale’nin, Türk ulusunun tarihinde en kanlı çarpışmalarından birinin yapıldığı ve binlerce vatan evladının gömüldüğü kutsal topraklar olduğunu hatırlatarak, ” Çanakkale Zaferi, vatanı, bayrağı, milleti, dini ve devleti için canını feda eden şehitlerin destanıdır. Vatan topraklarını bize kutsal kılan Türk askeri katıldığı her savaşta milletimizin bağımsız ve egemen karakterini ortaya koymuştur.” diye konuştu.
Türk milleti olarak kefensiz yatan evlatları unutmayacaklarını dile getiren Kıyıcı, onlara bırakılan emanetleri koruyarak yaşatmak için gayret sarf edeceklerini vurguladı.
Şehitler anısına Kuran-ı Kerim, dua ve şiirlerin okunduğu, Çanakkale’de yakınları şehit olan Arnavut ailelerin konuşma yaptığı programda, Başbakanlık Devlet Arşivleri’nden temin edilen fotoğraf ve dokümanların yer aldığı “Çanakkale 1915” sergisi açıldı.
Şehitleri Anma Günü ve Çanakkale Deniz Zaferi’nin 103. yılı dolayısıyla Bosna Hersek’in Sanski Most şehrinde anma töreni düzenlendi.
Fatih Sultan Mehmed’in 1463 yılında Sanski Most şehri yakınlarındaki Kamengrad’ı fethi sırasında şehit düşen askerler anısına yaptırılan Türk Şehitliği Anıtı’nda, iki ülke milli marşlarının çalınması ve saygı duruşuyla başlayan törene Türkiye’nin Saraybosna Büyükelçisi Haldun Koç, Bosna Hersek Türk Temsil Heyeti Başkanı Albay Alp Özdemir, ülkedeki Türk kurumlarının temsilcileri, Bosna Hersek’in farklı şehirlerinden belediye başkanları, Bosna Hersek Silahlı Kuvvetleri temsilcileri ve çok sayıda Sanski Mostlu katıldı.
Anıta çelenk koyulmasının ardından Saraybosna Büyükelçiliği Din Hizmetleri Müşaviri Hasan Atlı, Kur’an-ı Kerim okuyup Türkçe ve Boşnakça dua etti. Heyet ve vatandaşlar daha sonra Fatih Sultan Mehmed’in ordusuyla birlikte Cuma namazı kıldığı Musalla mevkisine geçerek, burada şehitler için dua etti.
Tören, Sanski Most şehir merkezindeki salonda devam etti.
“Milletimiz, vatanımıza ve bayrağımıza sahip çıkacaktır”
Salondaki konuşmasını Boşnakça ve Türkçe yapan Büyükelçi Koç, 18 Mart’ın o dönemde vatanın dört bir yanından gelen simaları farklı ama yürekleri aynı heyecanla dolu mehmetlerin, vatan müdafaası için omuz omuza çarpışıp toprağa düşen fidanların anıldığı özel bir gün olduğunu vurgulayarak, Çanakkale Savaşı’nın millet olarak en kötü şartlarda bile ümidin kaybedilmemesinin önemini gösteren ve Kurtuluş Savaşı’nın kazanılmasına zemin hazırlayan onur ve azmin mücadelesi olduğunu kaydetti.
Çanakkale Savaşı’nın Türk milletinin tarihindeki en zorlu ve şanlı sayfalarından biri olduğunu söyleyen Koç, “Bu çetin savaş, Anadolu’daki kardeşlerine omuz vermek üzere yola çıkan ve Çanakkale’de yiğitçe çarpışıp kanlarını döken Bosnalıların aziz hatırasını da taşımaktadır.” dedi.
Koç, Türkiye ile Bosna Hersek arasındaki bağların her zamankinden daha sağlam olduğuna işaret ederek, “Türkiye her zaman Bosna Hersek’in yanındadır, olmaya da devam edecektir. Tarihi kardeşlik bağlarımız, ortak parlak geleceğimize ışık tutmakta, bizleri bu istiklale doğru adım atmaya teşvik etmektedir. Milletimiz, mukaddes vatanımızın korunması için canlarını veren şehitlerini hiçbir zaman unutmayacak, onların bıraktıkları kutsal mirasa, vatanımıza ve bayrağımıza sahip çıkacaktır.” ifadelerini kullandı.
“Sanski Most’taki törenler artık gelenekselleşti”
Sanski Most Belediye Başkanı Faris Hasanbegovic ise Sanski Most şehrindeki anma törenlerinin artık gelenekselleştiğine işaret ederek, “Birçok insan bu anma törenlerinin neden burada düzenlendiğini soruyor? Binlerce Boşnak’ın Çanakkale’deki savaşa katıldığını ve birçoğunun orada dinini, kimliğini korumak için can verdiğini tarihi bir gerçek olarak kabul ediyorsak, bu sorunun cevabını da almış oluyoruz.” dedi.
Hasanbegovic, iki millet arasındaki beş asırlık ortak geçmişin, inşa edilecek ortak geleceğin de temeli olması gerektiğini vurgulayarak, iki ülke arasındaki sosyal ve ekonomik ilişkilerin daha da güçlendirilmesi gerektiğinin altını çizdi.
Konuşmaların ardından, “İstiklal Şairi” Mehmet Akif Ersoy’un “Çanakkale Şehitlerine” isimli şiiri Boşnakça ve Türkçe olarak okundu, Çanakkale Zaferi’ne ilişkin belgesel gösterildi. Sanski Most şehrindeki geleneksel anma töreni, aynı salonda Çanakkale Savaşları ile ilgili fotoğraf sergisinin açılışıyla sona erdi.
Kosova 18 Mart Şehitleri Anma Günü ve Çanakkale Deniz Zaferi’nin 103. yıl dönümü dolayısıyla program düzenlendi.
Kosova’nın güneybatısındaki Prizren şehrinde düzenlenen program, saygı duruşu, İstiklal Marşı ve Kosova milli marşının okunmasıyla başladı.
Programa Türkiye’nin Priştine Büyükelçisi Kıvılcım Kılıç, Türkiye’nin Prizren Başkonsolosu Eylem Altunya, Kosova Meclis Başkan Yardımcısı ve Kosova Demokratik Türk Partisi (KDTP) Milletvekili Müferra Şinik, KDTP Milletvekili Fikrim Damka, Kosova Türk Temsil Heyet Başkanı Albay Sinan Cem Barım, Mamuşa Belediye Başkanı Abdülhadi Krasniç, YEE Priştine Müdürü Mehmet Ülker ve TİKA Priştine Koordinatörü Hasan Burak Ceran’ın yanı sıra ülkedeki farklı kurum ve kuruluş temsilcileri ile çok sayıda akademisyen, şair, yazar ve öğrenci katıldı.
Büyükelçi Kılıç, yaptığı konuşmada, Çanakkale Zaferini “Türk milletinin sayısız zafer, şan ve şerefle dolu tarihinin en parlak sayfası” olarak nitelendirerek, “Çanakkale zaferi hem dünya savaş tarihinde hem Türk tarihinde eşsiz bir yere sahip bir dönüm noktasıdır.” dedi.
Kosovalıların cumhuriyetin kurulmasına giden yolda Çanakkale Zaferi’ndeki katkılarının asla unutulmayacağının altını çizen Kılıç, şöyle devam etti:
“Tarihin sayfalarına altın harflerle yazılmış Çanakkale mücadelesi, Anadolu’daki kardeşlerine omuz vermek üzere yola çıkan ve Çanakkale’de yiğitçe çarpışıp kanlarını döken yüzlerce Kosovalı kardeşimizin aziz hatırasını da taşıyor. Balkanların Osmanlı’dan ayrıldığı bir dönemde, 1915’te Kosovalı Türk, Boşnak, Goralı ve Arnavutların Anadolu’daki kardeşlerine destek vermek üzere Çanakkale savaşlarına katılarak şehit ve gazi olmaları Kosova ve Türk halkları arasındaki dostluğun tarihteki bir tezahürüdür.”.
Milletvekili Şinik de “Türk milletinin ve tarihinin en önemli günlerinden olan 18 Mart Çanakkale Zaferi, inanmışlığın, her kare vatan toprağının kutsal olduğu inancının bir timsalidir.” diye konuştu.
“Türk sadece bir milletin adı değil, bir yaşayış biçiminin, bir kültürün adıdır.” diyen Şinik, “Prizren’den, Priştine’den, Üsküp’ten, Saraybosna’dan, Kırcaali’den, Şam’dan, Rakka’dan, Kerkük’ten gözünü kırpmadan sevdiklerini geride bırakıp vatan savunmasında iman dolu göğüslerini siper eden Türk, Arnavut, Boşnak, Arap, Türkmen, Çerkezi bünyesinde barındıran bir medeniyetin adıdır Türk.” değerlendirmesinde bulundu.
Programda Türk, Arnavut ve Boşnak yazarlar tarafından Çanakkale ile ilgili duygu ve düşüncelerini dile getirdikleri şiir ve yazılar okundu.
AA
