Kuzey Makedonya’da Üsküp merkezli Vizion M Derneği tarafından organize edilen Çam Haftası 2025 etkinlikleri kapsamında, “Hayatta Kalanların Sesi – Çamerya’daki inkâr edilen soykırımın gerçeği” başlıklı bir anma paneli düzenlendi.
Her yıl olduğu gibi bu yıl da Vizion M Derneği organizasyonda düzenlenen Çamerya etkinlikleri bu yıl, “Çamerya’nın Gülü” temasıyla gerçekleştiriliyor. Bu tema, mezarı olmayanların, sesi kısılanların ve adalete ulaşamayanların acılarında kök salmış hüzünlü bir güzelliğin metaforu olarak seçildi.
Panele, Arnavutluk’tan, yıllardır Çamerya’nın sessiz kalmış gerçeklerini aydınlatmak için özveriyle çalışan iki önemli isim davet edildi:
Luljeta Progni – 30 yılı aşkın deneyime sahip gazeteci ve yazar. Arnavut medyasında politik zulme uğrayanların tanıklıklarını içeren belgeselleriyle tanınıyor. Panel sırasında, Çamerya’dan hayatta kalanlara adanmış son belgeseli tanıtıldı – bu belgesel hâlâ adalet arayan bir geçmişin güçlü bir tanıklığını sunuyor.
Admirina Peçi – Tarih ve kültürel miras alanında araştırmalar yapan gazeteci. Çamerya ile ilgili belgelerin ve tanık ifadelerinin aydınlatılmasında önemli katkılar sunmuştur.
Bu anlamlı etkinlikte sundukları değerli katkılar ve söyledikleri etkileyici sözler için kendilerine özel teşekkür edildi.
Çamerya bölgesinde neler yaşandı?
Arnavutluk’un güneyinden başlayan Çamerya bölgesi, halen Yunanistan toprakları içerisinde kalan Yanya’dan Preveze’ye kadarki bölgeyi kapsıyor.
Yanya vilayetine bağlı bu bölgede yaşayan Arnavutlar, 1913’e kadar Osmanlı vatandaşıydı.
Çamerya bölgesi, Balkan Savaşı sonunda 1913’te yapılan Londra Konferansı’nda etnik ve azınlık bir bölge olarak Yunanistan’a teslim edildi. 1910’da yapılan nüfus sayımında bölgede 83 bin Arnavut yaşıyordu.
Yunan General Napoleon Zervas komutasındaki kuvvetler, 2. Dünya Savaşı sırasında Çamerya Arnavutlarına yönelik katliam yaptı.
Haziran 1944’ten Mart 1945’e kadar süren etnik temizlik harekatı sırasında 2 bin 900 erkek, 214 kadın ve 96 çocuk öldürüldü, 745 kadına tecavüz edildi, 68 köyden 5 bin 800’ü yakıldı.
Ayrıca 2 binin üzerinde kişi kötü yaşam şartları ve göçlerden ötürü hayatını kaybetti.
Yunan generalin başlattığı etnik temizlik nedeniyle 35 bin civarında Arnavut, Çamerya bölgesinden Arnavutluk’a kaçmak zorunda kaldı.
Çameryalı Arnavutlar, 1944’te yaşananların soykırım olarak tanınmasını, Yunanistan sınırında kalan vatan topraklarını ziyaret etmeyi ve mülkiyet haklarının teslim edilmesini istiyor.
