Bulgaristan’da 1944’te dönemin Sovyetler Birliği (SSCB) Kızıl Ordu’sundan destek alarak darbe ile iktidara gelen Bulgaristan Komünist Partisinin (BKP) kurduğu “Halk Mahkemesinin” idama yollayıp toplu mezarlara gömdüğü binlerce rejim muhalifi törenle anıldı.
Başbakan Boyko Borisov, sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımda “76 yıl önce komünistlerin kurduğu sözdeki Halk Mahkemesi, milletimizin elitinin bir bölümünü idam etmişti.” ifadesini kullandı.
Günümüzde hala bazı çevrelerin bu vahşi eylemi “kaçınılmaz bir adalet önlemi” olarak gördüklerini belirten Borisov, “İyi ki artık komünizm dönemi okullarda da okutuluyor. Eğer geçmişimizin objektif olarak öğrenebilirsek, geleceğimizle ilgili öğretici hikmetler çıkarabiliriz.” değerlendirmesinde bulundu.
Başkent Sofya’da komünistlerin idam ettiği 10 bine yakın kurbanın isimlerinin yazılı olduğu bir anıtın önünde düzenlenen törende o dönemde binlerce masumun katledilmesi kınandı.
Dini ayinle başlayan törene katılanlar havaya “unutulmuş değilsiniz” yazılı yüzlerce siyah balon bıraktı. Törendeki konuşmacılar, ülkede 1944-1989 döneminde 45 yıl diktatörlük süren eski komünist rejiminin binlerce insanın hayatını kararttığını dile getirdiler. Komünizm dönemini nesillere anımsatan “utanç duvarında” isimleri yazılan kurbanların yakınları anıta çiçek ve çelenkler bıraktı.
– Halk Mahkemesinin vahşetleri
BKP, 9 Eylül 1944 tarihinde iktidara gelir gelmez, komünizm karşıtları ile başlattığı yasa dışı kanlı hesaplaşma sonucu yaklaşık 30 bine yakın insanın öldürülmesi veya ortadan kaybolmasından sorumlu tutuluyor.
BKP, vasıfsız sadık partililerin katılımı ile kurduğu Halk Mahkemesinin talimatları ile 20 Aralık 1944 ile 2 Nisan 1945 tarihleri arasında ülkede 28 bin 630 kişiyi tutuklatmıştı.
Tutuklulardan 10 bin 919’u yargılanırken, geri kalanların birçoğundan bir daha haber alınamamıştı. Halk Mahkemesinde 4 ayda görülen 135 toplu davada 2 bin 730 sanık idam, 305 sanık ise müebbet hapis cezasına çarptırılmıştı.
Mahkemenin 1 Şubat 1945’te gördüğü bir davada ülkede darbe öncesi döneminde görev yapan 22 bakan, 67 milletvekili, 47 general ve eski kraliyet döneminden 8 danışman ölüm cezasına çarptırılarak aynı gün idam edilmişti.
Kalabalık gruplar halinde, zincirlere vurularak, başkent Sofya’nın merkezinden silahlı konvoyla yürütülen idamlık mahkumlar, meçhul bir yerde kurşuna dizilerek toplu mezarlara gömülmüştü.
Bulgaristan’da 1891’de kurulan BKP, 1991’de isim değişikliğine giderek Bulgaristan Sosyalist Partisi (BSP) ismini almıştı. Bugün ülkede ana muhalefet olan BSP 130 yıllık bir siyasi geçmişine sahip olduğunu savunuyor.
AA
