Pandemi, 2020’de ekonomik süreçlere damgasını vurdu ve işgücü piyasasını ciddi bir şekilde etkiledi.
Bulgaristan’da ilk kez iş yerlerinin kapatıldığı 13 Mart – 13 Mayıs 2020 arasındaki olağanüstü hal döneminde işsiz kişi sayısının yaklaşık 100 bin kişi artmasına yol açtı ve ülkede resmi olarak kayıtlı işsiz sayısı 300 bine ulaştı. Nisan ayının ilk haftası çok zordu, istihdam bürolarına kayıt yaptırmak için sırada bekleyenler kuyruklar oluşturdu ve işsizlik kaydı, sadece bir günde 9 binin üzerinde kişinin kayıt işlemini yaptırdığı 6 Nisan’da doruk noktasına ulaştı.
Olağanüstü hal uygulamasının ardından kademeli bir iyileşme dönemi başladı. Mayıs ayının başından Kasım ayının sonuna kadar istihdam bürolarından kaydını iptal edenlerin sayısı yeni kayıt olanların sayısına göre istikrarlı bir şekilde arttı. Kayıtlı işsiz sayısı, Kasım sonu itibariyle 220 000’in altına kadar düştü. Bununla birlikte işsizlerin sayısındaki bu düşüşün, işgücü piyasasının otomatik olarak toparlandığı anlamına gelmediği unutulmamalı. Tam aksine istihdam bürolarından kaydını iptal edenlerin sayısının artması, çalışmaya başlamalarından değil işsizlik kaydı yapma hakkının olmamasından kaynaklanıyor.
İstihdam bürolarından kaydını iptal edenlerin sayısının artması yaz sezonu başında çalışmaya başlamalarından kaynaklanmış olsa da, son aylarda işsizlik kaydı yapma hakkı olmayan işsizlerin sayısında artış gözlendi. Örneğin, Kasım ayında istihdam bürolarından kaydını iptal edenlerin yarısından fazlası, işe başlamaları nedeniyle değil işsizlik kaydı yapma hakkının olmaması nedeniyle bunu yapmışlardır. Bu, resmi olarak işsiz kişi sayısının düşmesine rağmen, kaybedilen işlerin önemli bir kısmının geri kazanılmadığı ve dolayısıyla yıl içinde gelir kaybına uğrayan kişi sayısındaki artışın işsiz sayısı artışından daha fazla olduğu anlamına geliyor.
Başka nedenlerle istihdam bürolarından kaydını iptal edenlerin ne kadarının daha sonra yeni bir işe başlamayı başardığı, kayıtlı olmadan ne kadar işsiz kaldığı şu anki verilerle saptanamaz. Orta vadede önümüzdeki aylarda istihdam edilen ve işe alınan kişilere ilişkin verilerin yayınlanmasının ardından böyle bir analiz mümkün olacak.
İşsizlikte azalma eğilimi, Aralık ayında ikinci kez işyerlerinin bir kısmının kapatılması ile tersine döndü. Aralık ayının ilk iki haftasında işsiz sayısı 8 bin civarında yükseldi. Buna rağmen ikinci kez iş yerlerinin bir kısmının kapatılması kararının etkisi ilkbaharda olandan önemli ölçüde daha hafif. Veriler, Aralık ayı ortasında yeni kayıtlı işsiz kişi sayısının yavaşladığını ve giderek yeni tedbirlerin uygulanmasına başlamadan önceki seviyesine geri döndüğünü gösteriyor.
Bu, ikinci kez iş yerlerinin bir kısmının kapatılması kararının daha az olumsuz etki yaratması beklentilerini karşılasa da tedbirleri uygulama süresinin 31 Ocak 2021’e kadar uzatılması önemli bir nokta. Aralık ayı başında işverenlerin işten çıkarma kararları, 21 Aralık 2020 tarihinde birçok tedbirin kaldırılması beklentisine dayanarak alındı. Tedbirlerin 31 Ocak 2021’e kadar uzatılması, bazı kararların gözden geçirilmesine ve istihdam bürolarına yeni kayıt olanların sayısının yeniden artmasına yol açacak. İşsizlik oranı büyük ihtimalle Aralık 2020 ve Ocak 2021’de artacak.
Kircaalihaber.com
