Bosna’daki savaşı sona erdiren Dayton Barış Antlaşması’nın paraf edildiği 21 Kasım 1995 tarihinde dünyaya gelen Semir Memic, halk arasında “Dayton çocuk” olarak tanınıyor.
Bosna Hersekli “Dayton çocuk” Memic, kanlı savaşı fiilen sonlandıran Dayton Barış Antlaşması’nın taraflarca ABD’de paraf edildiği 21 Kasım 1995’te dünyaya geldi. Ailesi de ona Boşnakça’da “barış” anlamına gelen “mir” kelimesini de içinde barındıran “Semir” adını verdi.
Bugün Saraybosna Üniversitesi Ekonomi Fakültesi’nde yüksek öğrenimine devam eden Memic, silahları susturan ancak ülkeye karmaşık bir siyasi yapı getiren Dayton Barış Antlaşması’nın neden olduğu olumsuz ortamda geleceğini tayin etmeye çalışıyor.
“Dayton çocuk”, kendi deyimiyle “araftaki hali” ile adeta Bosna Hersek’le aynı kaderi paylaşıyor. Memic, “gitmek ile kalmak” arasında olduğunu söylerken, son yıllarda ülkedeki olumsuz ekonomik ortam nedeniyle üniversite mezunu birçok gencin ülkeyi terk ettiğini hatırlatıyor.
Dayton Barış Antlaşması’nın paraf edilişinin 22. yıl dönümünde AA muhabirine konuşan Semir Memic, Dayton’un imzalanmasıyla savaşın son bulduğunu, ancak antlaşmanın getirdiği sistemin karmaşıklıktan da öte olduğunu söyledi.
Memic, Dayton Barış Antlaşması’nın paraf edildiği gün doğduğu için mutlu hissettiğini belirterek, “Savaşın durduğu ve barışın geldiği gün doğmam insanlara biraz ilginç geliyor.” ifadelerini kullandı.
Dayton Barış Antlaşması 22 yaşında
Bosna Hersek’te 1992 yılında başlayan ve yüz binlerce sivilin katledildiği savaşı durduran Dayton Barış Antlaşması, silahları susturdu ancak ülkeye karmaşık bir siyasi sistem getirdi.
Müslüman, Hristiyan ve Musevilerin yıllarca bir arada yaşadığı Bosna Hersek, Yugoslavya’nın dağılmasıyla kendi kaderine karar vermek amacıyla 29 Şubat-1 Mart 1992’de bağımsızlık için referanduma gitti. Bosnalı Sırpların büyük çoğunluğunun boykot ettiği referandumda halk, bağımsızlık yönünde oy verdi.
Bağımsız Bosna Hersek’e şiddetle karşı çıkan Bosnalı Sırp liderler ve dönemin Yugoslavya Devlet Başkanı Slobodan Milosevic, Bosna Hersek’e karşı şiddetli bir kıyıma girişti.
Bosna Hersek’te 6 Nisan’da başlayan kanlı savaş, 3 yıldan uzun sürdü. Savaşın bilançosu ağır oldu. Çoğu sivil Boşnaklar olmak üzere 312 bin kişi hayatını kaybetti, yaklaşık 2 milyon kişi evlerini terk etmek zorunda kaldı.
Avrupa’da İkinci Dünya Savaşı’ndan sonra en ağır katliamların, sistematik tecavüzlerin ve soykırımın yaşandığı savaş, 21 Kasım 1995 tarihinde ABD’nin Ohio eyaletindeki Dayton Hava Üssü’nde tarafların barış anlaşmasını paraf etmesiyle sona erdi.
Antlaşmayı Bosna Hersek’in merhum cumhurbaşkanı Aliya İzetbegovic, Sırbistan Cumhurbaşkanı Slobodan Milosevic ve Hırvatistan Cumhurbaşkanı Franjo Tudjman paraf etti.
Antlaşmaya göre Bosna Hersek, Boşnak ve Hırvat nüfusun yoğun yaşadığı Bosna Hersek Federasyonu (FBIH) ve nüfusun büyük çoğunluğunu Sırpların oluşturduğu Sırp Cumhuriyeti (RS) olmak üzere iki entiteye ayrıldı. Ayrıca Hırvatistan-Sırbistan-Bosna Hersek sınırlarının kesiştiği noktada bulunan Brcko şehrine de özerk bir statü verildi.
Bosna Hersek Federasyonu da kendi içerisinde her birinin kendi başbakanı, meclisi ve bakanları bulunan 10 kantona ayrıldı.
Boşnak, Sırp ve Hırvat üyelerin bulunduğu Devlet Başkanlığı Konseyi tarafından yönetilen Bosna Hersek’te, mevcut karmaşık siyasi yapı ve üç halk arasında geçmişte yaşananlar nedeniyle herhangi bir konuda karar almak oldukça zor. Bu durum da ülkeyi sık sık siyasi çıkmazlara sokmaya devam ediyor.
AA
