Bosna Hersek Devlet Başkanlığı Konseyi’nin Sırp üyesi ve Bosna Sırp Cumhuriyeti lideri Milorad Dodik, ülkenin toprak bütünlüğünü tehdit eden açıklamalarına devam etti.
Moskova yanlısı söylemleriyle bilinen Dodik, geçtiğimiz aralık ayında yaptığı çıkışla Sırp Cumhuriyeti’ni Bosna Hersek’in yargı, vergi sistemi ve ortak silahlı kuvvetler gibi kilit devlet kurumlarından çıkarmak istediğini belirterek 1995’te sona eren savaş sonrası ülkedeki en ciddi siyasi krizi tetiklemişti.
Sırbistan’ın başkenti Belgrad’ı ziyaret eden Dodik, burada yaptığı basın toplantısında Dayton Barış Anlaşmasına atıfla Bosna Hersek’in mevcut yönetim şekline yönelik eleştirisini yeniledi.
2006 yılından beri Bosnalı Sırpların siyasetini yönlendiren aktörlerin başında gelen Sırp lider, bunun yabancılar tarafından oluşturulan, yaşanamaz bir devlet olduğunu öne sürdü.
Ülkede 1992-1995 savaşını sona erdiren Dayton Barış Anlaşması uyarınca Bosna, Sırp Cumhuriyeti (RS) ve Hırvatlar ile Boşnaklar tarafından paylaşılan Federasyon olmak üzere iki özerk bölgeye ayrılmıştı.
Ülkede Dayton Antlaşması’nın sağladığı siyasi istikrarı koruma görevini Saraybosna’da faaliyet gösteren Barış Uygulama Konseyi (PIC) yürütüyor.
Dodik, “Sırp Cumhuriyeti’ni bağımsız bir devlet olarak kurduk ve Bosna’yı hiçbir zaman ortak bir devlet olarak kabul etmedik.” ifadesini kullandı.
Dodik, “Bosna’nın yeniden tanımlanması ve (orijinal) anayasasına geri dönmesi gerekiyor. Eğer bu mümkün değilse, ki mümkün değil, feshedilmelidir.” dedi.
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ve Macaristan Başbakanı Viktor Orban’la yakın ilişkilerinin altını çizen Dodik, Sırp Cumhuriyeti başkanlık yarışı da dahil olmak üzere hükümetin tüm kademelerinde başında bulunduğu SNSD’nin (Bağımsız Sosyal Demokratlar Birliği) zaferini ilan etti.
Sırp medyasına seslenmek istediğini belirten Dodik, 2 Ekim Pazar günü yapılan seçime atıfta bulundu ve bazılarının “zaferini sorgulamaya çalıştığını” iddia etti.
Bosna Hersek’in Sırp entitesindeki tartışmalı oylar yeniden sayılacak
Bu arada Bosna Hersek Merkez Seçim Komisyonu (CIK), ülkenin iki entitesinden biri olan Sırp Cumhuriyeti’ndeki (RS) tartışmalı RS Başkanlığı oylarını yeniden sayma kararı aldığını açıkladı.
CIK’ten yapılan açıklamada, 2 Ekim Pazar günü yapılan seçimde RS Başkanlığına ilişkin oylarda, sonucu yanıltıcı kanıtlar bulunduğuna işaret edilerek sandıkların yeniden açılıp, oyların sayılmasına karar verildiği belirtildi.
CIK, sonuçların resmi internet sitelerinde yayımlanacağını duyurdu.
RS Başkanlığı tartışması
RS Başkanlığı için yarışan iki aday Bağımsız Sosyal Demokratlar Birliği (SNSD) Başkanı Milorad Dodik ve Demokratik İlerleme Partisi (PDP) adayı Jelena Trivic arasında seçimi “biz kazandık” yarışı yaşanmıştı.
Seçim akşamı iki parti kanadı da kendi adaylarının seçimi kazandığına dair açıklamalar yaparken, Dodik de Trivic de zafer konuşması yapmıştı.
CIK’in yayımladığı resmi olmayan sonuçlara göre, Dodik’in seçimi önde tamamlayarak yeni RS Başkanı olduğu açıklanmıştı.
Tüm bu yaşananlar üzerine RS’deki muhalefet partileri Dodik’in seçimi “hileyle” kazandığını belirterek oyların yeniden sayılması için CIK’e başvurmuştu.
Muhalefet partileri binlerce kişinin katılımıyla perşembe ile pazar akşamları da protestolar düzenlemişti.
Dayton Antlaşması
1995 yılının Aralık ayında imzalanan Dayton Barış Antlaşması, ülkeyi iki siyasi birime ayırdı.
Bunlardan ilki Boşnak-Hırvat Federasyonu, ikincisi ise Bosna Sırp Cumhuriyeti adını taşıyordu.
Dayton Antlaşması, aynı zamanda anayasa ve ülkenin idari, hukuki yapısı konusunda da ayrıntılı hükümler içeriyor.
Karar alma sürecinde Boşnak-Hırvat Federasyonu ve Bosna Sırp Cumhuriyeti’ni eşit statüde kabul ediyor.
Ülkenin herhangi bir konuda karar alabilmesi için her iki birimin de onay vermesi gerekiyor.
Karmaşık yapı nedeniyle Bosna Hersek Devleti, şu ana kadar ne AB ile adaylık ilişkisi geliştirebildi ne de toprak bütünlüğünü sağlamak için NATO’ya katılma yönünde karar alabildi.
Bosnalı Sırplar, Dayton Antlaşması’nın kendilerine verdiği bu hakka dayanarak Bosna Hersek’in hareket kabiliyetini sınırlandırıyor.
AA
