Bosna Hersek’in başkenti Saraybosna’da, Bosna Hersek Yüksek Temsilcisi Christian Schmidt’in seçim yasasını “dayatma” iddialarına ilişkin protestolar bugün de devam etti.
Schmidt’in 2 Ekim’de yapılacak seçim öncesi Bosna Hersek’te gerçekleşemeyen seçim yasası reformunu kendi üzerine aldığı ve sahip olduğu “Bonn yetkileri” sayesinde de söz konusu yasayı “dayatacağı” iddiaları üzerine vatandaşlar 3 gündür Yüksek Temsilcilik Ofisi (OHR) önünde toplanmayı sürdürdü.
OHR binası önünde toplanan kalabalık, “Dışarı”, “Burası Bosna”, “Bosna, seni seviyoruz” ve “Bölünmeye izin vermeyeceğiz” yazılı dövizler taşıdı.
Bu arada Saraybosna’da pazartesi akşamı başlayan ve 7 bin kişinin katıldığı protestoları ülkedeki Demokratik Eylem Partisi (SDA), Sosyal Demokrat Parti (SDP), Demokrat Cephe (DF), Bizim Parti (NS) ile Halk ve Adalet Partisi (NiP) de destekliyor.
Schmidt, parti liderleriyle bir araya geldi
Bosna Hersek Yüksek Temsilcisi Schmidt, protestolarla aynı saatte SDA Genel Başkanı Bakir İzetbegoviç, SDP Bosna Hersek Genel Başkanı Nermin Niksic ve DF Genel Başkanı Zejko Komsic ile bir araya gelerek, ülkede krize dönüşen gündemi değerlendirdi.
Yerel medyadaki haberlerde, iddiaların ortaya atıldığı günden bu yana resmi bir açıklama yapmayan Schmidt’in Saraybosna’daki protestolar nedeniyle baskı altında hissettiği ifade edildi.
Diplomatik kaynaklardan bilgi alındığına işaret edilen haberde, Schmidt’in bugün öğleden sonra açıklama yapacağı belirtildi.
Yeni seçim yasası neyi kapsıyor?
İddiaların krize dönüştüğü Bosna Hersek’teki yeni seçim yasasına göre, 2013’teki son nüfus sayımı baz alınarak ülkedeki 2 entiteden biri olan Bosna Hersek Federasyonu’ndaki (FBIH) herhangi bir kantonda bir etnik grup toplam entite nüfusunun yüzde 3’ünün altında ise o kantondan FBIH Halklar Meclisine milletvekili seçilemeyecek. Mevcut durumda her 10 kantonun bir Boşnak, bir Sırp ve bir de Hırvat üye çıkarma hakkı bulunurken, yeni düzenlemeyle bir kantondaki Boşnak, Sırp ya da Hırvat nüfusu yüzde 3’ün altında ise o kantondan o etnik gruba ait temsilci olmayacak.
Bosna Hersek’te 2013’teki son nüfus sayımı verilerine göre, FBIH’te Boşnakların oranı yüzde 70’in üzerinde olarak ifade edildi.
Schmidt’in “dayatmaya” hazırlandığı iddia edilen yeni yasa yüzde 22 nüfusa sahip Hırvatların, entitedeki neredeyse tüm kontrolü ele geçirmesini öngörüyor.
Hırvatların işine yarayan ancak Boşnakların haklarını elinden alan bu seçim yasasının “dayatılacağı” iddiaları, Boşnakların büyük tepkisini toplarken; başkent Saraybosna’da yasaya karşı çıkan binlerce kişi protesto düzenledi.
Bosna Hersek’te seçim yasası reformu talebi
Bosna Hersek’te 1992-1995’te yaşanan savaşı sonlandıran Dayton Barış Antlaşması gereği ülkede Boşnak, Hırvat ve Sırp üç kurucu halk bulunuyor. Cumhurbaşkanlığının biri Boşnak diğeri Hırvat halkından olmak üzere iki üyesi, ülkenin iki entitesinden biri olan Bosna Hersek Federasyonu’ndaki vatandaşlar tarafından, üçüncü üye ise Sırp Cumhuriyeti entitesinde yaşayan vatandaşlar tarafından seçiliyor.
Bosna Hersek Devlet Başkanlığı Hırvat Üyesi Zeljko Komsic’e karşı kaybeden Hırvat Demokrat Birliği Bosna Hersek (HDZ BIH) lideri Dragan Covic, Komsic’in Bosna Hersek Federasyonu’ndaki Boşnakların oylarıyla seçildiğini iddia ederek ülkede yeni bir seçim yasası reformu talebinde bulunmuştu. Bosna Hersek’in başkenti Saraybosna’da, Avrupa Birliği (AB) delegasyonu eşliğinde başlatılan seçim yasası reformu müzakereleri, Boşnak ve Hırvat partileri arasında uzlaşı sağlanamadığı için sonuç alınamadan sona ermişti.
