Bosna Hersek’in başkenti Saraybosna’da, 1992-1995 Bosna Savaşı’nda öldürülen çocuklar için “Saraybosna Kuşatması’nda Öldürülen Çocukları Anma Programı” gerçekleştirildi.
“1992-1995 Saraybosna Kuşatması’nda Öldürülen Çocuklar Anıtı”nda düzenlenen programa, Bosna Hersek Devlet Başkanlığı Konseyi Başkanı Sefik Dzaferovic, Konseyin Hırvat üyesi Zeljko Komsic ve birçok yerel yetkili katıldı.
Program, Saraybosna Kanton Hükümeti ve “1992-95 Saraybosna Kuşatması’nda Öldürülen Çocukların Aileleri Derneği” iş birliğince düzenlendi.
Her yaştan çocuğun da katıldığı programda, Dzaferovic ve Komsic savaşta öldürülen çocuklar için inşa edilen anıta çiçek bıraktı.
“1992-95 Saraybosna Kuşatması’nda Öldürülen Çocukların Aileleri Derneği” Başkan Yardımcısı, savaşta kızı Jasmina Hodzic’i kaybeden Alija Hodzic, burada yaptığı açıklamada, Kovid-19 salgınına bağlı sebeplerden dolayı 2 yıl aradan sonra, programın tekrar düzenlendiğini ve şehirde savaş yıllarında öldürülen 1601 çocuğun anıldığını ifade etti.
Hodzic, şunları söyledi:
“Bugün burada olmak çok zor ama yerel kurumlar ile iş birliği içerisinde olup, tüm dünyaya, Bosna Hersek’te, Saraybosna’da, Srebrenitsa’da yaşananları, çocukların yaşadıklarını ve nasıl öldürüldüklerini göstermek adına destek vermeye devam ediyoruz. Ben ve eşim tekiz, artık hiç kimsemiz yok. Derneğimiz, ebeveynlerin bir araya gelip konuştuğu, oturup birlikte kahve içtiği büyük bir aileden oluşmakta. Bugün burada gördüğünüz bütün çocuklar, benim de çocuklarım ve bu sayede hayatta kalmayı başardım.”
Hodzic, savaş suçlularının gerekli cezaları almadığına dikkati çekerek, “Ben kimseden nefret etmiyorum ancak yaşananları asla unutmayacağım.” dedi.
Program vesilesiyle başta çocuklar olmak üzere savaşın tüm kurbanlarını saygıyla andıklarını dile getiren Dzaferovic de “Şuan, burada bizi en çok inciten, acıtan şey, her zaman da söylediğimiz gibi; savaş suçlularının gerekli cezaları almamış olması. Saraybosna kuşatmasının çok fazla sorumlusu var. Bu şehirde 1601 çocuk öldürüldü. Gereken cezaların alınması konusunda üstümüze düşeni yapacağız.” ifadelerini kullandı.
– Bosna Savaşı ve Saraybosna Kuşatması
Avrupa Birliği (AB), 15 Ocak 1992’de Slovenya ve Hırvatistan’ın bağımsızlığını kabul ederken, Bosna Hersek’in bağımsızlığı için referandum yapılmasını şart koştu. Bunun üzerine Bosna Hersek, Şubat 1992’de bağımsızlık referandumu yapma kararı aldı.
Bosna Hersek’in, 1 Mart 1992’deki referandumunda bağımsız bir devlet olmasının hemen ardından 5 Nisan 1992’de Saraybosna Sırp birlikler tarafından kuşatıldı. Bu kuşatma, 3,5 yıl süren, geride büyük acılar ve kötü hatıralar bırakan kanlı bir savaşı resmen başlattı.
Sırplar, 13 bin kişilik kuşatma kuvvetleriyle Saraybosna’yı çevreleyen tepelere konuşlandı, buradan ağır ve hafif silahlarla saldırarak şehri abluka altına aldı. Buna karşılık Bosna Devleti Savunma Kuvvetleri (Bosna Hersek Cumhuriyeti Ordusu-ARBiH) kuşatma altındaki şehirde 19 ay içinde 70 bin kişilik ordu kurdu. Fakat bu ordu yeterli teçhizata sahip değildi ve kuşatmayı kırmaya gücü yetmedi.
Modern tarihin en uzun kuşatması olarak kabul edilen ve tam 1425 gün süren Saraybosna kuşatması, 1601’i çocuk toplam 11 bin 541 kişinin hayatını kaybetmesiyle sonuçlandı.
Saraybosna’nın kuşatılması ile resmen başlayan ve ülkenin dört bir yanına yayılan savaşta 100 bin kişi öldü, en az 2 milyon kişi evlerini terk etmek zorunda kaldı.
Kanlı savaş, 21 Kasım 1995’te ABD’nin Ohio eyaletindeki Dayton Hava Üssü’nde, Boşnak, Sırp ve Hırvat tarafların anlaşmasıyla sona erdi.
Dayton Barış Antlaşması, ABD’li diplomat Richard Hallbrooke’un girişimleriyle Bosna Hersek’in ilk cumhurbaşkanı merhum Aliya İzzetbegoviç, eski Sırbistan Devlet Başkanı Slobodan Milosevic ve eski Hırvatistan Cumhurbaşkanı Franyo Tucman tarafından paraf edildi.
5 Nisan 1992’de saldırıya uğrayan Saraybosna, 29 Şubat 1996’ya kadar kuşatma altında kaldı.
