Bosna Hersek Yüksek Temsilcisi Christian Schmidt, ülkede uzun zamandır tartışmalara sebep olan “seçim yasasını değiştireceği” iddialarıyla ilgili bir gazetecinin sorusu üzerine öfkesine hakim olamadı.
Schmidt, yerel bir gazetecinin “Seçim yasasını değiştirecek misiniz?” sorusu üzerine sinirlenerek, yüksek sesle iddiaların asılsız olduğunu söyledi.
Christian Schmidt, neredeyse bağırarak “Öncelikle çok net olmak istiyorum. Saraybosna’da ya da başka bir yerde hiçbir şekilde seçim yasasını değiştireceğimi söylemedim. Bu ülkenin siyasetçileri de 15 yıldır bu kanunu değiştiremedi.” ifadelerini kullandı.
Sorulan soruya ve konuşulanlara “çöp” benzetmesi yapan Yüksek Temsilci, “Bu sorularınızı lütfen gidin onlara (ülkedeki siyasetçilere) sorun. Onlara neler yaptıklarını sorun. Bosna Hersek’te herkesin birbirini suçladığı bu durumdan sıkıldım.” diye konuştu.
“Avrupa Birliği’ne giden yol bu değil”
Ülkede uzun süredir devam eden seçim yasası reformunun aylardır bir sonuca vardırılamadığına dikkati çeken Schmidt, “Arkadaşlar, Avrupa Birliği’ne giden yol bu değil. Oturmak ve bu konuyu konuşmak zorundasınız.” dedi.
Schmidt, sözlerini şöyle sürdürdü:
“Bu insanlar oy vererek seçtikleri siyasilerin, şikayet etmelerinin dışında çalışmalarını da hak ediyorlar. Asıl kilit sorun bu. 4 yıldır faaliyet gösteremeyen Bosna Hersek Federasyonu’nun işlevselleşmesini istiyorum. Bunun için çabalıyorum. Ama yine de birileri bu durumdan mutsuz. Ben oturmak için bu ülkede değilim, bu ülke için çalışıyorum. Burası insanların hayatını kaybettiği bir şehir. Politik oyunlar oynamak için burada değiliz. Bu ülkede siyasiler, politik oyunlar oynuyorlar ve ben bu durumdan sıkıldım.”
Ülkedeki siyasilerin birbirini suçlamaya devam etmelerini asla kabul etmeyeceğinin altını çizen Schmidt, “Hayır. Oturun, çalışın ve yapıcı olun. Eğer biri kalkıp ülkenin toprak bütünlüğünü savunmadığımı söylerse, bunu kişisel bir hakaret olarak kabul edeceğim.” şeklinde konuştu.
Schmidt’in yeni seçim yasası “dayatacağına” dair iddialar
Bosna Hersek’te Yüksek temsilci Schmidt’in yeni seçim yasasını “dayatacağına” dair haberler çıkmıştı.
Başkent Saraybosna’daki Yüksek Temsilcilik Ofisi’nde (OHR) kendisinden günlerdir beklenen açıklamayı yapan Schmidt, iddia edildiği üzere yeni seçim yasası dayatmayarak, ülkede 2 Ekim’de yapılacak seçimlerin bütünlük içerisinde gerçekleşmesi için “şeffaflık paketi” adı altında teknik değişimler getirmişti.
Schmidt, Bosna Hersek vatandaşlarına seslendiğini ifade ederek, “Burada birçok zorluk yaşanabiliyor. Bu ülkede birinci ya da ikinci derece vatandaş bulunmuyor. Burada üç kurucu halk (Boşnak, Hırvat, Sırp) var. Bugün özgür ve adil seçim kampanyasını garantileyecek bir şeffaflık paketi sunuyorum. Savaş söylemlerine de asla izin vermiyorum.” demişti.
Siyasi parti liderlerine seçim yasasındaki anlaşmazlıkları çözmek için çağrıda bulunan Schmidt, “Kamuoyu tartışması demokrasinin olmazsa olmazıdır. Bu tartışmayı bir karara bağlamak artık Bosna Hersekli siyasilerin sorumluluğunda. Sonuçlarını bekliyor olacağım.” diye konuşmuştu.
– Günlerdir tartışılan yeni seçim yasası neyi kapsıyordu?
İddiaların krize dönüştüğü Bosna Hersek’teki yeni seçim yasasına göre, 2013’teki son nüfus sayımı baz alınarak ülkedeki 2 entiteden biri olan Bosna Hersek Federasyonu’ndaki (FBIH) herhangi bir kantonda bir etnik grup, toplam entite nüfusunun yüzde 3’ünün altında ise o kantondan FBIH Halklar Meclisine milletvekili seçilemeyecekti.
Mevcut durumda her 10 kantonun bir Boşnak, bir Sırp ve bir de Hırvat üye çıkarma hakkı bulunurken, yeni düzenlemeyle bir kantondaki Boşnak, Sırp ya da Hırvat nüfusu yüzde 3’ün altında ise o kantondan o etnik gruba ait temsilci olmayacaktı.
Hırvatların işine yarayan ancak Boşnakların haklarını elinden alan bu seçim yasasının “dayatılacağı” iddiaları, Boşnakların büyük tepkisini toplarken; başkent Saraybosna’da yasaya karşı 3 gün protesto düzenlenmişti.
Bosna Hersek’te seçim yasası reformu talebi
Bosna Hersek’te 1992-1995’te yaşanan savaşı sonlandıran Dayton Barış Antlaşması gereği ülkede Boşnak, Hırvat ve Sırp üç kurucu halk bulunuyor.
Cumhurbaşkanlığının biri Boşnak diğeri Hırvat halkından olmak üzere iki üyesi, ülkenin iki entitesinden biri olan Bosna Hersek Federasyonu’ndaki vatandaşlar tarafından, üçüncü üye ise Sırp Cumhuriyeti entitesinde yaşayan vatandaşlar tarafından seçiliyor.
Bosna Hersek Devlet Başkanlığı Hırvat Üyesi Zeljko Komsic’e karşı kaybeden Hırvat Demokrat Birliği Bosna Hersek (HDZ BIH) lideri Dragan Covic, Komsic’in Bosna Hersek Federasyonu’ndaki Boşnakların oylarıyla seçildiğini iddia ederek ülkede yeni bir seçim yasası reformu talebinde bulunmuştu.
Bosna Hersek’in başkenti Saraybosna’da, Avrupa Birliği (AB) delegasyonu eşliğinde başlatılan seçim yasası reformu müzakereleri, Boşnak ve Hırvat partileri arasında uzlaşı sağlanamadığı için sonuç alınamadan sona ermişti.
AA
