Dünyanın Doğu ve Batı olmak üzere kutuplaşmaya başladığı dönemde eski Yugoslavya’nın öncülüğünde 1961’de oluşturulan Bağlantısızlar Hareketi, kuruluşunun 60’ıncı yılında Sırbistan’ın başkenti Belgrad’da 100’den fazla ülkeyi bir araya getiriyor.
Eski Yugoslavya’nın lideri Yosip Broz Tito’nun dünya genelinde bir devlet adamı haline gelmesini sağlayan Bağlantısızlar Hareketi, Soğuk Savaş döneminde ABD ve Sovyetler Birliği’nin yanı sıra oluşan üçüncü bir blok olarak tanımlandı.
Bağlantısızlar Hareketi, Yugoslavya’nın yanı sıra Hindistan ve Endonezya gibi 100’den fazla ülkeyi bünyesinde barındırmayı başarırken, ülkelerin ekonomik ve siyasi sorunları hareketin ciddi bir seviyede ilerlemesine engel oldu.
Doğu ve Batı arasındaki bölünmelere taraf olmamak amacıyla kurulan Bağlantısızlar Hareketi, 1970’li yıllarda bazı ülkelerin diğer iki bloktan birini tercih etmesiyle dağılmaya başladı.
Tito’nun 1980’de hayatını kaybetmesiyle Bağlantısızlar Hareketi etkisini tamamen kaybetti.
Tito’nun eşi Yovanka Broz, hareketin kurulduğu günlere ilişkin şu sözleri söylemişti:
”Bu fikir, bir Endonezya ziyaretimizde ortaya çıktı. Batı ve Doğu olmak üzere iki blok oluşmuştu. Tito ve eski Hindistan Başbakanı Cevahirlal Nehru, devamlı bu konu hakkında konuşuyordu. Ben, Nehru’nun da bulunduğu bir ortamda Tito’ya, ‘Neden bu iki blok hakkında hep şikayet ediyorsunuz? Neden kendiniz bir şeyler yapmıyorsunuz? Haydi, üçüncü bir blok oluşturun. Bu üçüncü blok, mevcut iki blok arasında bir tampon olsun’ dedim. Bunu duyan Nehru, fikrimi çok beğendi ve destekledi. Benim haklı olduğumu söyledi.”
– Konferans ve zirveler devam etti
Bağlantısızlar Hareketi tarih sahnesindeki etkisini oldukça kısa sürede kaybetmiş olsa da harekete dahil olan ülkeler mevcut konuların ele alındığı konferans ve zirveler düzenlemeye devam etti.
Günümüzde 100’den fazla ülkeyi bünyesinde barındıran Bağlantısızlar Hareketi’nin 60’ıncı kuruluş yılı kapsamında bir zamanlar Yugoslavya’nın başkentliğini yapan Belgrad, bugün yeniden zirveye ev sahipliği yapıyor.
Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu’nun onur konuğu olarak katıldığı zirve 105 ülke ve 9 uluslararası kuruluşun temsilcilerini bir araya getirecek.
Bugün ve yarın düzenlenecek zirve, Avrupa’da yeni tip koronavirüse (Kovid-19) rağmen gerçekleşecek yüksek katılımlı etkinlik olarak değerlendiriliyor.
En son zirve ise Bağlantısızlar Hareketi’ne 2011’de dahil olan ve mevcut genel sekreterlik görevini yürüten Azerbaycan’ın ev sahipliğinde 2019’da başkent Bakü’de yapılmıştı.
AA
