6 Haziran’dan bu yana süren Avrupa Parlamentosu seçimleri, AB üyesi 27 ülkenin 6’sında tamamlandı. Bugün 21 ülkede seçmenlerin görevini yerine getirmesiyle 4 günlük seçim maratonu sona erecek.
Yaklaşık 9 milyon nüfusa sahip ülkede 6 milyon 372 bin seçmen, yerel saatle 07.00 ile 17.00 arasında AP’ye seçecekleri 20 yeni vekil için oy kullanacak.
Ülkede 16 yaşını doldurmuş, Avrupa Birliği (AB) vatandaşlığı bulunan herkes, 7 partinin yarıştığı seçimde desteklediği adaylar için sandığa gidecek.
Avusturya’da 255 adayın yarıştığı seçimde mecliste sandalyesi bulunan 5 partinin dışında Kovid-19 önemleri karşıtı Demokrat-Tarafsız-Özgün (DNA) oluşumu ve son yerel seçimlerde oylarını artıran Avusturya Komünist Partisi (KPÖ) dikkati çekiyor.
Ukrayna’da süren savaş ve düzensiz göçmen konusu, seçim kampanyalarının gündemini oluşturuyor.
Özellikle aşırı sağcı Avusturya Özgürlük Partisinin (FPÖ) AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy, savaş ve düzensiz göçmenlere yönelik seçim kampanyası ilgi çekiyor.
Avusturya’da eylülde düzenlenmesi planlanan genel seçimde seçmenlerin eğilimine ilişkin de fikir vermesi öngörülen AP seçiminde aşırı sağcı partinin oylarını artırması bekleniyor.
Macaristan’da halk AP üyeleri ve yerel yöneticileri seçmek için sandık başında
Macaristan’da seçmenler, Avrupa Parlamentosunun (AP) yeni üyelerini ve yerel yöneticileri belirlemek üzere oy kullanmaya başladı.
Yaklaşık 9,7 milyonluk nüfusa sahip ülkede 8 milyon 200 bin seçmen, AP’nin 21 yeni üyesinin yanı sıra 3 bin 177 belediye başkanı ve belediye meclis üyelerini seçmek üzere yerel saatle 06.00’da oy kullanmaya başladı.
Ülkede 11 parti ve ittifakın yarıştığı AP ve yerel seçimler için vatandaşlar saat 19.00’a kadar oy kullanabilecek.
Ukrayna’da süren savaş, ülkede 14 yılı aşkın bir süredir iktidarda olan Başbakan Viktor Orban’ın savaş karşıtı çıkışları, Avrupa Birliği (AB) yönetimiyle yaşadığı gerginlikler ve düzensiz göçmen konusu gibi hususlar kampanya döneminin öne çıkan başlıkları oldu.
Temmuz 2024’de AB Dönem Başkanlığını üstlenecek Macaristan’ın AP seçimleri sonrasında Birlik içindeki ibrelerin sağa yönelmesini hedefliyor.
Yerel seçimler
Ülkede halk, AP’nin yanı sıra başta başkent Budapeşte olmak üzere 3 bin 177 belediyenin yeni başkanlarını da belirleyecek. Mahalli seçimlere ilişkin en çok merak edilen sonuç ise başkentin el değiştirip değiştirmeyeceği.
Macaristan’da Ekim 2019’da yapılan seçimde belediye başkanlığı koltuğuna muhalefet partilerinin ortak adayı Gergely Karacsony oturdu. Ülkede Nisan 2022’de yapılan genel seçimleri kazanan Başbakan Orban’ın öncülüğünü yaptığı, Macar Yurttaş Birliği (Fidesz) ve Hristiyan Demokrat Halk Partisi (KDNP) ittifakının bugünkü seçimde nasıl bir performans sergileyeceği, Budapeşte’yi tekrar alıp alamayacağı merak ediliyor.
Belçika’da halk çifte seçim için sandık başında
Belçika’da seçmenler, Avrupa Parlamentosu (AP), ülkenin federal parlamentosu ve bölgesel parlamento seçimleri için oy veriyor.
Hem AP hem de federal yapıdaki ülkenin genel seçimleri için 6 pusula üzerinden karar vermek üzere Belçikalı seçmenler, yerel saatle 08.00’den itibaren sandığa gitmeye başladı.
Seçmen yaşının düşürülmesiyle bu seçimde ilk kez 16 yaşından büyükler oy kullanabilecek.
720 sandalyeli AP’ye 22 vekil gönderecek olan Belçika’da 8 milyon civarı seçmen bulunuyor.
Belçika Federal Parlamentosuna 150, Flaman Bölgesi Parlamentosuna 124, Brüksel Başkent Parlamentosuna 89 ve Valon Bölgesi Parlamentosuna 75 milletvekili seçilecek.
Belçika’da nüfusu yaklaşık 350 bini bulan Türk toplumundan da çok sayıda aday yarışıyor.
Seçim sonrası beklentiler neler?
Belçika’da bölgeler arasında yaşanan anlaşmazlıklar, hemen her seçim sonrasında siyasi krizlere neden oluyor.
Ekonomik açıdan daha müreffeh olan Flaman bölgesi, sık sık daha fazla özerklik ve kendi maliyesi üzerinde daha fazla kontrol talep ederken ekonomik zorluklarla karşı karşıya bulunan Valon bölgesiyse daha güçlü federal birlik ve kaynakların eşitlikçi dağıtılmasını istiyor.
Ülke, 1979 seçimlerinin ardından 107 gün, 1988’de 148 gün, 2007’de 194 gün ve 2019 seçimlerinin ardından 653 gün hükümetsiz kalarak bu konuda rekor kırmıştı.
Bu kez de seçimden birinci çıksa dahi herhangi bir partinin hükümet kurabilmesi için gerekli 76 sandalyeye sahip olamayacağı, bu nedenle zorlu bir koalisyon müzakere sürecinin daha başlayacağı öngörülüyor.
Flaman bölgesinde yarışın aşırı sağcı ve milliyetçi partiler arasında, Fransızca konuşulan Valon ve çift dilli Brüksel-Başkent bölgesinde sosyalist ve liberal partiler arasında geçmesi bekleniyor.
Aşırı sağcı Vlaams Belang’ın performansı merak konusu
Seçim kampanyası döneminde en dikkat çekici konu, ülke nüfusunun yaklaşık yüzde 60’ını oluşturan Flaman bölgesinde anket sonuçlarına göre aşırı sağcı Vlaams Belang’ın (VB) birinci parti çıkacağı öngörüsü oldu.
Göçmen ve İslam karşıtı söylemleriyle ön plana çıkan VB’nin yüzde 27, milliyetçi çizgideki N-VA’nın yüzde 20 oy alacağı tahmin ediliyor.
“Geleceğimizi kendi elimize almak” sloganıyla VB, ülkenin yaklaşık yüzde 30’unu oluşturan Valon bölgesinden ayrılmayı savunuyor.
Mevcut hükümetin yapısı nasıl?
Mayıs 2019’da yapılan seçimlerin ardından hükümet, Ekim 2020’de kurulabilmişti.
Flaman liberal Open VLD partisinden Alexander De Croo liderliğindeki federal hükümet, liberaller, sosyalistler, yeşiller ve Hristiyan demokratlarlardan oluşan 7 partili kırılgan yapıya sahip.
De Croo hükümeti, kemer sıkma önlemleri ile sosyal harcama ihtiyacını dengelemeye çalışan anlayışı benimsedi. Hükümetin odaklandığı temel noktaların arasında konut krizi, sağlık reformu ve sosyal güvenliğin güçlendirilmesi yer aldı.
Seçim sonuçları ne zaman belli olacak?
Sandıkların 16.00’da kapanmasıyla oy sayım süreci başlayacak.
İlk sonuçların saatler içinde, kesin sonuçların da 10 Haziran’da açıklanması bekleniyor.
Fransızlar, Avrupa Parlamentosu üyelerini belirlemek için sandık başında
Fransa’da seçmenler, Avrupa Parlamentosunun (AP) yeni üyelerini belirlemek üzere sandık başına gidiyor.
Yaklaşık 49 milyon seçmenin bulunduğu Fransa’da 18 yaşını doldurmuş vatandaşlar oy kullanabiliyor.
Yerel saatle 08.00’den itibaren sandık başına giden seçmenler, AP’de 5 yıl boyunca görev yapacak 81 Fransız milletvekilini belirleyecek.
Oy verme işlemi bazı bölgelerde yerel saatle 18.00’de, Paris, Marsilya ve Lyon gibi bazı büyük kentlerde ise 19.00 veya 20.00’de sona erecek.
Ülkede 18 yaşını dolduran ve Avrupa Birliği (AB) vatandaşı olanlar, seçimde yarışan 38 partiden biri için oy kullanacak.
Aşırı sağcı Ulusal Birlik (RN) Partisi, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’un partisi Rönesans, Sosyalist Parti (PS), aşırı solcu Boyun Eğmeyen Fransa (LFI) Partisi, merkez sağcı Cumhuriyetçiler (LR), çevreci Yeşiller (EELV), Fransa Komünist Partisi (PCF), aşırı sağcı Reconquete (Yeniden Fetih) Partisi, seçimde yarışan partilerden birkaçı.
Rusya-Ukrayna Savaşı ile ülkedeki genel fiyat artışına etkileri, düzensiz göçmenler ve Fransa’da yaşayan yabancılar ve İsrail’in Gazze’ye yönelik saldırıları, seçim kampanyasında gündem maddelerinin başında geliyor.
Kampanya sürecinde aşırı sağcı lider Marine Le Pen’in yeğeni Marion Marechal’ın liste başını çektiği Yeniden Fetih, göçle mücadeleyi öne çıkarırken AP Milletvekili Manon Aubry’nin temsil ettiği LFI Partisi ise Filistin’i kilit mesele haline getirdi.
Romanya
Romanya’da seçmenler Avrupa Parlamentosu (AP) üyelerini ve yerel yöneticileri belirlemek için sandık başına gidiyor.
Seçmenler, yerel saatle 07.00’de oy kullanmaya başladı.
Avrupa Parlamentosunda Romanya’ya ayrılan 33 koltuk için 4’ü bağımsız 12 partiden 494 aday yarışıyor.
Yerel seçimde ise 3 bin 180 belediye başkanlığı ve belediye meclis üyeleri belirlenecek.
Oy verme işlemi saat 22.00’de sona erecek.
Polonya
Ulusal basında çıkan haberlere göre Polonyalı seçmenler, Avrupa Parlamentosuna ülkeden seçilecek 53 üye için oy kullanıyor.
Avrupa Birliği’ne (AB) 1 Mayıs 2004’ten beri üye olan Polonya’da bu seçimde kayıtlı yaklaşık 29 milyon seçmenin oy kullanmasının beklendiği belirtildi.
Rusya-Ukrayna Savaşı’ndan kaynaklanan “yasa dışı göç sorununun” gölgesinde girilecek seçimlerde 1019 aday yarışıyor.
Danimarka
Danimarka’da seçmenler, Avrupa Parlamentosunun (AP) yeni üyelerini belirlemek üzere sandık başına gidiyor.
Danimarka basınındaki haberlere göre, 18 yaşını geçen seçmenler, yerel saatle 09.00’da oy kullanmaya başladı.
Seçmenler, Avrupa Birliği’nin gelecek 5 yıllık yönetimini belirleyecek AP seçimlerinde Danimarka’dan 15 milletvekili seçecek.
Yerel saatle 20.00’de sandıklarda oy verme işlemi sona erecek.
Slovenya ve Hırvatistan
Slovenya’da 11 listedeki 12 partinin yarıştığı seçimlerde yerel saatle 07.00’de başlayan oy verme işlemi, 19.00’da sona erecek.
Cumhurbaşkanı Natasa Pirc Musar da ülkesinden 9 vekilin belirleneceği AP seçimleri için oy kullandı.
Öte yandan ülkede AP seçimleriyle beraber referandum da düzenleniyor.
Referandumda vatandaşlar, ötanazi, Ulusal Meclis seçimlerinde tercihli oy, tıbbi amaçlar için uyuşturucu kullanımı konularında oy veriyor.
Hırvatistan’da ise 6 bin 500’den fazla sandıkta 3 milyon 700 bine yakın seçmen, AP seçimleri için sandığa gidiyor.
Seçmenler, 25 seçim listesindeki 300 aday arasından AP’de kendilerini temsil edecek 12 vekili seçmek için sabah saatlerinde oy kullanmaya başladı.
Hırvatistan’daki oy verme işlemlerinde 70 bin kişi görev yapıyor, 3 bin 676 gözlemci de seçimleri takip ediyor.
