Yükselen enflasyona karşı Fransa’da halk maaş artış talebi için sokaklara dökülürken, İngiltere’de demir yolu personeli ve Almanya’da pilotlar daha iyi ücret için grevde.
Avrupa ülkeleri, yüksek enerji, kira ve gıda fiyatlarının etkisiyle artan yaşam maliyetleri nedeniyle grev ve protestolarla karşı karşıya bulunuyor.
Avrupa’da sendikalar, tarihi yüksek enflasyon karşısında daha yüksek ücret talep ederken, vatandaşlar da yaşam maliyetine karşı artan hoşnutsuzluğunu siyasi istikrarı tehdit eden protesto dalgasına döküyor.
Avro Bölgesi’nde, ekimde yıllık enflasyon enerji fiyatlarındaki artışın etkisiyle yüzde 10,7’ye ulaşarak kayıtlardaki en yüksek seviyeye çıktı.
Yükselen enflasyon karşısında Fransa’da insanlar enflasyona uyumlu maaş artışları talep etmek için sokaklara dökülürken, İngiliz demiryolu personeli ve Alman pilotlar, fiyatlar yükselirken daha iyi ücret için grev yaptılar.
Avrupalılar, Rusya-Ukrayna savaşı nedeniyle enerji faturalarının ve gıda fiyatlarının arttığına şahitlik ederken, hükümetleri de enerji maliyetlerinin baskısı altındaki hane ve şirketlere yardım etmek için yeterince çaba göstermemekle suçluyorlar.
Avrupa ülkelerinde bazı grevler ve protestoların ayrıntıları ise şöyle:
İspanya
İspanya’da yıl içinde üç kez ikili hanelere çıkan yüksek enflasyona karşı maaş artışı talebiyle eylül ayından itibaren gösteriler düzenleniyor.
İlk olarak memurlar ardından işçi sendikaları meydanlara inerek, çalışanların maaş artışının enflasyona göre ayarlanmasını, satın alma gücündeki kayıpların engellenmesini istedi. Benzer şekilde emekliler de maaş artışı talebiyle zaman zaman gösteriler organize etti.
Maaşların AB ortalamasının yüzde 20 altında olduğunu savunan memurlar, hükümete daha adil maaş artışı çağrısında bulunuyor.
İşçi sendikaları da bu zamana kadar yürütülen müzakerelerde maaş zammı taleplerini kabul etmeyen Sanayiciler ve İşverenler Konfederasyonu’nu (CEOE), “ya zam ya da çatışma” diyerek, grev ve daha büyük gösterilerle tehdit etti.
Ülkede sektörel olarak yürütülen eylemlerde mevcut durumda Vueling hava yolu şirketi ile Renfe demir yolu şirketi çalışanları maaş artışı talebiyle grev yapıyor. Ulaştırma sektörü çalışanları da 14 Kasım’dan itibaren süresiz greve gideceğini açıkladı.
Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü’nün (OECD) verilerine göre İspanya ( yüzde eksi 4,5), Yunanistan’ın ( yüzde eksi 6,9) ardından AB ülkeleri arasında satın alma gücünde en yüksek kayba uğrayan ülke olarak 2. sırada bulunuyor.
Fransa
Ülkede eylül sonunda petrol şirketleri TotalEnergies ve Esso-ExxonMobil çalışanlarının iş bırakma eylemleriyle toplumsal krize dönüşen grevler, ülkede akaryakıt tedarik sıkıntısına yol açmış, bu nedenle ekim ayında istasyonların önünde uzun kuyruklar oluşmuştu.
Başkent Paris’te 16 Ekim’de hayat pahalılığına karşı düzenlenen gösteriye organizatörlere göre 140 bin, Paris Emniyet Müdürlüğü’ne göre ise 30 bin kişi katılmıştı.
Sendikaların çağrısıyla ülke genelinde toplu ulaşım, eğitim, sağlık dahil çok sayıda meslek grubu 18 Ekim’de grev ilan ederek, enflasyon oranıyla uyumlu maaş artışı talep etmişti.
Paris başta olmak üzere farklı kentlerde farklı mesleklerden çalışanlar maaş artışı talebiyle gösteri düzenledi. Ülkenin en büyük işçi sendikası CGT, ülke genelindeki gösterilere 300 bin, Paris’teki gösteriye ise 70 binden fazla kişinin katıldığını açıklarken, İçişleri Bakanlığı bu sayıyı sırasıyla ülke genelinde 107 bin, Paris için 13 bin olarak açıklamıştı.
CGT ve en büyük eğitim çalışanları sendikası “FSU”, enflasyon oranıyla uyumlu maaş artışı talebiyle 10 Kasım için grev çağrısında bulunmuştu.
Belçika
Belçika’daki neredeyse tüm işçi sendikaları hayat pahalılığını protesto için 9 Kasım’da grev yapacak. Aynı gün işçiler gösteri düzenleyecek.
Sendikaların “eylem günü” ilan ettiği 9 Kasım’da ülkede kamu hizmetlerinde ciddi aksama olması, özellikle toplu ulaşımın durma noktasına gelmesi bekleniyor. Okullar, havalimanları ile bazı süpermarket zincirlerinde çalışanların da greve katılması planlanıyor.
Grev günü Brüksel Havalimanında uçuşların yarıya yakını yapılamayacak. Charleroi Havalimanı’nda da ciddi aksaklık yaşanması öngörülüyor. Tren, otobüs, tramvay ve metro gibi toplu ulaşım araçlarının büyük bölümünün de grev gününde çalışmayacağı açıklandı.
Sendikalar özellikle enerji fiyatlarındaki artışa dikkati çekerek hükümetin bir an önce önlem almasını talep ediyor.
Yunanistan
Yunanistan’da, İşçi Sendikaları Konfederasyonu (GSEE), Memur Sendikaları Konfederasyonu ADEDY ve Mücadeleci İşçi Cephesi’nin (PAME) çağrısı ile 9 Kasım’da 24 saatlik greve gidilecek.
Grev kapsamında toplu taşıma araçları günün büyük bir bölümünde iş bırakırken, başkent Atina’da taksiler gün boyunca hizmet vermeyecek. Deniz yolları ulaşımı da 24 saat durdurulacak.
Greve basın mensupları da katılacak. Başkent Atina’da grevle birlikte düzenlenecek eylemde artan fiyatlar ve hayat pahalılığına dikkat çekilerek maaşların artırılması talep edilecek.
Almanya
Almanya’da sendikalar, yükselen enflasyon karşısında daha yüksek ücret talep ediyor.
Ekim ayı enflasyonu enerji ve gıdada yüksek artışların etkisiyle beklentilerin üzerine çıkarak yüzde 10,4 ile yeni bir rekor kırdı.
Geçen hafta 200 binden fazla işçi metal ve elektrik endüstrilerindeki fabrikalarda kısa süreli uyarı grevlerine ve protesto eylemlerine katıldı. IG Metall sendikası, ülke genelinde ücretlerin artırılmasına karşı direnen işverenlere kısa süreli uyarı grevi ve protesto eylemi düzenleyerek yanıt veriyor.
Alman sendikası IG Metal Kueste, salı günü Hamburg’daki Airbus da dahil olmak üzere 15 fabrikada işçilere greve çağırdı.
Alman hava yolu şirketi Lufthansa, Bağımsız Kabin Personeli Organizasyonu (UFO) sendikası ile kabin personelinin aylık maaşlarının Ocak 2023’ten itibaren 250 avro, Temmuz 2023’ten itibaren ise yüzde 2,5 artırmak için anlaşmaya vardı.
Alman otomobil üreticisi Audi, çalışanlarına kalıcı ücret artışları yerine bir kereye mahsus vergiden muaf ödemeler teklif etmeyi planlıyor.
Yüksek enflasyona karşı hükümet, ‘Enflasyon Primi’ adı altında şirketlerin çalışanlarına 3 bin avroya kadar prim verilmesine olanak tanıdı.
Öte yandan, Almanya’nın doğusunda, ekim ayında sol ve sağ popülist gruplara mensup binlerce kişi son dönemde artan enerji ve gıda fiyatlarının yanında Rusya-Ukrayna savaşının yol açtığı pahalılık ve olumsuz ekonomik koşullara karşı protesto gösterisi düzenledi.
İngiltere
Ülkede enflasyon altında teklif edilen maaş zamları grev kararı aldırdı. Ülkede enflasyon, enerji ve gıda fiyatları öncülüğünde yükselişini sürdürerek eylülde yıllık yüzde 10,1 ile son 40 yılın zirvesine ulaştı.
Enflasyonun son yılların en yüksek seviyesinde olduğu ülkede, enflasyon altında teklif edilen maaş zamları nedeniyle son haftalarda farklı sektörlerde çok sayıda işçi sendikası toplu grev kararları aldı.
İş bırakma kararı alanlar arasında metro çalışanları, otobüs şoförleri ve UBER sürücüleri, öğretmenler, liman işçileri, ceza avukatları, sağlık çalışanları, temizlik işçileri, havacılık ve posta servisi çalışanları yer alıyor.
Ülkede bu hafta bazı demir yolu sendikaları, gelecek haftalarda ise hemşireler greve gitmeye hazırlanıyor.
Grev kararlarının yanı sıra hayat pahalılığı ve kemer sıkma politikalarını protesto eden binlerce kişi de başkent Londra başta olmak üzere ülke genelinde sıklıkla gösteriler düzenliyor.
