Kosova’nın Prizren kentinde Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı (AGİT) tarafından düzenlenen “Resmi Dil ve Eğitim Haklarının Korunmasına Dair Yerel ve Merkezi Mekanizmalar” konulu çalıştayda Prizren’de Türk dilinin kullanımı ve Türkçe eğitim sorunları masaya yatırıldı.
Toplantının açılışını yapan AGİT İnsan Hakları Kıdemli Memuru Peride Blind, katılımcıları selamlarken, AGİT’in Kosova’da insan haklarının korunması konusundaki hassasiyetini dile getirdi. Toplantıya katılan T.C. Prizren Başkonsolosu Selen Evcit, Türk dilinin korunması ve resmi kullanımının Türk Toplumunun olduğu kadar Prizren Belediyesi’nin de sorumlu olduğunu vurguladı. Türkçe eğitim alanında da sorunların yaşandığına dikkati çeken Evcit, yetkili mekanizmaların bu gibi konularda daha dikkatli olmaları gerektiğinin altını çizdi.
Resmi Diller Yasası ve yasanın uygulanması doğrultusunda Resmi Diller Komiserliğiyle birlikte yürüttükleri çalışmaları dile getiren Kosova Cumhurbaşkanlığı Danışma Konseyi Resmi Diller Çalışma Gurubu Başkanı Dr. Taner Güçlütürk, geçen yıl sivil kayıt belgelerinde Türkçe ve Boşnakçanın kullanımı doğrultusunda ülke çapında sağlanan olumlu gelişmelere rağmen, bu sahada ciddi sıkıntıların devam ettiğini, yerel ve merkezi idarenin resmi dillerin kullanımı sık sık ihlal etmeye sürdürdüğünü vurguladı. Ülkede yaşanan kurumsallaşma yetersizliği, siyasi iradesizlik ve isteksizlik, değişen belediye iktidarlarının değişen yaklaşımlarına göre muamele gören resmi dillerin ciddi bir şekilde ihlal edildiğine dikkati çeken Güçlütürk, Prizren’de resmi kurumlarda yaşanan resmi dil ihlallerinden örnekler sundu ve benzeri sıkıntıların da Türkçe eğitim alanında da güncelliğini koruduğunu ifade etti. Güçlütürk, bu sorunları güncel tutabilecek ve çözümleri doğrultusunda koşturabilecek toplumsal dinamiklerin birlikte çalışması gerektiğini vurgularken, merkezi kurum olmalarına rağmen, belediyelere hizmet götüren eğitim, sağlık, ulaşım gibi spesifik bakanlıkların, geçen yıl iç işleri bakanlığının sergilediği örnek hassasiyetin benzerini sergilemeleri gerektiği, yeri geldiğinde de pozitif ayrımcılık uygulayabileceklerini söyledi.
Resmi Diller Komiserliği Görevlisi Safete Grayçevci, resmi dillerin kullanımında kaydedilen ilerlemelere rağmen belediyeler düzeyinde ciddi sorunların sürdüğünü ifade etti. Toplantıya katılan Prizren Belediyesi Yetkilisi Ümer Berişa, bunların sadece ‘teknik sorun’ kaynaklı sıkıntılardan oluştuğunu, Belediye iktidarının Türk ve Boşnak toplumunun haklarına hassasiyetle yaklaştığını, söz konusu toplulukların seçim sonuçlarına bakılmaksızın her durumda yönetimde yer alacaklarını ifade etti. Bunun üzerine T.C. Prizren Başkonsolosu Selen Evcit, belediye yetkilisine Prizren Belediyesi resmi internet sayfasının Türkçe versiyonundaki verilerin güncellenmemesini ve Türkçe tercümedeki yetersizlikleri örnek verdi. Bunun tercüme süreci nedeniyle zamansal bir gecikme olabileceğini ifade eden Prizren Belediyesi Yetkilisi Ümer Berişa, Türkçenin tercüme niteliğini ise değerlendirebilecek konumda da olmadıklarını kaydetti. Berişa, bu görevde bulunan iki görevli tercümanın da Türkiye mezunu üniversite öğrencileri olduklarını sözlerine ekledi.
Prizren AGİT İnsan Hakları Sorumlusu Ümit Aynacı, Türk dilinin kullanım ve uygulanması konusunda yerel idare tarafından daha ciddi bir yaklaşım sergilemesi gerektiğini vurgularken, öte yandan parti ve sivil toplum kuruluşlarının bu konuda paralel hareket etmesi gerektiğinin altını çizdi. Toplantının ikinci bölümünde Eğitim Bakanlığı Yetkilisi Vedat Bayrami ve Prizren Belediyesi Eğitim Müdürlüğü Türkçe Eğitim Sorumlusu Ferdi Kovaç, Türkçe eğitim sorunları ve Eğitim Bakanlığının resmi dillerde ders kitapları sağlama konusundaki rolü üzerine sunum yaptılar. Söz konusu bölümde güncelliğini koruyan bir yığın sorun ön plana çıkarken, bu sorunlar üzerine tartışmalar yürütüldü. Toplantıya katılan lise gençleri de eğitim alanındaki sıkıntılarını dile getirdiler. Toplantıya katılan Prizren Belediyesi Topluluklar Komitesi Başkanı Cemil Luma ve Prizren Belediyesi Başkan Yardımcısı Levent Buş da, eğitim ve resmi dillerin kullanım alanındaki sorunlar üzerine dururken, alınması gereken önlemler doğrultusunda somut önerilerde bulundular.
DHA
