ABD-Adriyatik Sözleşmesi’ne (A-5) üye ülkelerin bakanlar toplantısının ardından yayımlanan ortak bildiride, Batı Balkanların Avrupa Birliği ve euro-atlantik yapıya tam entegrasyonuna güçlü destek verildi.
Ayrıca bölgesel güvenlik ve istikrarın artırılması amacıyla siyasi ve askerî iş birliğinin derinleştirilmesi gerektiği vurgulandı.
Toplantıya, ev sahibi Bosna-Hersek’in Savunma Bakanı Zukan Helez başkanlık etti. Pazartesi ve salı günleri Saraybosna’da gerçekleştirilen oturumların ana teması, bölge ülkelerinin modern güvenlik tehditlerine karşı direncinin güçlendirilmesi oldu.
Kosova ve Sırbistan İlk Kez Aynı Masada
Toplantı, “Gymnich” adı verilen gayriresmî formatta düzenlendi. Arnavutluk, Karadağ, Hırvatistan, Kuzey Makedonya, ABD ve Bosna-Hersek’in üst düzey delegasyonlara ek olarak Sılaovenya, Sırbistan ve Kosova da gözlemci olarak katıldı.
Helez, Kosova ve Sırbistan’ın ilk kez aynı masa etrafında, eşit statüde gözlemci olarak yer aldığına dikkat çekerek bunun bölgesel diyaloğun güçlenmesi açısından önemli bir adım olduğunu söyledi.
Toplantının diğer önemli katılımcıları arasında Arnavutluk Savunma Bakanı Pirro Vengu, Kosova Savunma Bakanı Ejup Maqedonci ve ABD’nin Avrupa ve NATO Politikasından Sorumlu Dışişleri Müsteşar Yardımcısı Alton Buland yer aldı.
Güvenlik, Siber Tehditler ve İklim Riskleri Masadaydı
İki günlük görüşmelerde ülkeler; ulusal ve bölgesel düzeyde uyguladıkları güvenlik politikalarını, hibrit tehditlere karşı hazırlıklarını, siber güvenlik konularını ve giderek artan iklim kaynaklı riskleri ele aldı. Toplantının sonunda A-5 girişiminin gelecek adımlarını içeren ortak bir deklarasyon imzalandı.
Bildiride özellikle şu noktalar öne çıkarıldı:
Batı Balkanların AB ve euro-atlantik yapılara tam entegrasyonu
Bölgesel siyasi ve askerî iş birliğinin güçlendirilmesi
Siber güvenlik ve dayanıklılık kapasitesinin artırılması
Sivil-askerî iş birliği mekanizmalarının geliştirilmesi
Helez, “Bölgenin güvenliği, tüm euro-atlantik topluluğun istikrarı ve refahıyla doğrudan bağlantılıdır. A-5, bizi Avrupa Birliği ve NATO ile ortak geleceğe taşıyan köprüdür,” dedi.
A-5’in Geleceği: Olası Genişleme A-8 Formatına
Helez, bölgedeki ülkelerin aynı değerleri paylaştığını ve karmaşık tehditlere karşı ortak hareket edilmesinin zorunlu olduğunu söyledi. Ayrıca, gözlemci ülkelerin ileride tam üyeliğe geçebileceğini, bu durumda girişimin A-8 formatına genişleyebileceğini ifade etti.
2003 yılında kurulan ABD-Adriyatik Sözleşmesi (A-5), savunma iş birliği, politika uyumu ve NATO üyeliğine hazırlık bakımından bölgenin en önemli güvenlik platformlarından biri olmaya devam ediyor.
